سیاست‌مداران و شومن ها

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- خبر نشریه فرانسوی درباره درآمد غیر معمول و شگفت آور آرایش‌‌گر مخصوص رییس جمهوری ( فرانسوا اولاند) و اعلام پرداخت ماهانه 9589  یورو به او  بازتاب گسترده‌ای در رسانه های جهان داشته است و کاخ الیزه هم تکذیب نکرده است.

به این موضوع از چند منظر می توان نگریست:

اول این که به لطف گسترش رسانه ها اسرار مگو بیش از پیش از دایره بیرون می افتد و اگر در ایران تصاویر فیش های حقوقی برخی مدیران از طریق نرم افزارهای پیام رسان موبایلی دست به دست می شود و موجی را به راه می اندازد که به تغییر برخی از دریافت کنندگان می انجامد در فرانسه یک نشریه چاپی و مکتوب (کانار آنشنه) رقم قرار‌داد غیر متعارف و هنگفت آرایش‌گر شخصی رییس جمهوری را فاش و منتشر می کند.

نکته دوم واکنش کاخ الیزه است که به جای تکذیب یا اعلام شکایت از نشریه فرانسوی یا دروغ گو خواندن اصل خبر را تایید و اعلام کرد واقعا چنین رقمی پرداخت می شود و توضیح داد رییس جمهوری یک بار صبح و یک مرتبه پیش از ظهر اصلاح می کند. بگذریم از این که در ظاهر به نظر نمی رسد فرانسوا اولاند  برای موی خود نیاز به این همه توجه داشته باشد!

وجه مهم دیگر هم این است که این روزها در فرانسه تعطیل است و به جشن های سالروز پایان پادشاهی و استقرار جمهوری اختصاص دارد اما این خبر به منزله توطئه ای علیه رییس جمهوری فرانسه تلقی نشده است.

این هم درخور توجه است که از اصل استخدام یک آرایش گر برای چنین منظوری انتقاد نمی شود بلکه عقد قرارداد 5 ساله و رقم 9589 یورو در هر ماه را بالا می دانند و می گویند با پرداخت های کمتر هم میسر بوده است.

انگیزه این یادداشت اما بیان نکات پیش گفته نیست تا مثلا این گمان درگیرد که قصد قیاس در میان است. چه، نکته اصلی جای دیگری است.

توجه بیش از حد رسانه ها به چهره های سیاسی سبب شده آنان مثل هنر پیشه ها به ظاهر خود بیش از حد معمول بها دهند و این از تفاوت های سیاستمداری در عصر انفجار اطلاعات و شبکه ها ماهواره ای و اینترنتی با دوران گذشته است.

سیاست مداران احساس می کنند در حال ایفای نقش هستند و می کوشند خیلی خوب به نظر رسند و به همین خاطر تا این حد به ظاهر خود اهمیت می دهند. به یاد آوریم که نخست وزیر سابق ایتالیا- برلوسکونی- تا چه حد به دنبال تغییر و آراستن خود بود.

در سال 1381 و درست در شامگاه 26 اردیبهشت یورگن هابرماس فیلسوف سرشناس آلمانی به ایران آمد و نوع استقبال چنان بود که بعدها گفت من در آنجا به یک شومن تبدیل شدم.

بس که با او عکس گرفتند و تقاضای امضا کردند و رفتارهایی که بیشتر مناسب ستارگان فوتبال و سینما بود تا یک فیلسوف و روزنامه نگار خوش قزیحه ایرانی ( محمد قوچانی) هم مقاله ای نوشت که بسیار مشهور شد: «فیلسوفی که شومن شد». این مقاله چنان بازتاب داشت که دکتر سروش هم در مصاحبه ای با عنوان «شومنیزم فرهنگی» - ایرنا، سال 1381- به بررسی موضوع پرداخت و دکتر احمد پورنجاتی نماینده وقت مجلس هم مقاله ای نوشت با این عنوان: « همه ما شومن شده ایم.»

حفظ ظاهر و آراستگی خوب است اما این همه بها دادن به ظاهر آرایی تا جایی که هرماه 9589 یورو صرف آرایش موی یک رییس جمهوری شود از نوعی شومنیسم سیاسی خبر می دهد که سیاستمداران  را به هنر پیشگان شبیه می کند که انگار روی صحنه درحال ایفای نقش هستند.

این شومنیسم سیاسی اما تنها با استخدام آرایشگر خود را نشان نمی دهد. تظاهرات دیگر در عرصه رسانه ای و اصرار بر جلب نظر مخاطب به هر قیمت و منتظر لایک و پسند و تأیید بودن نیز از خطر شومنیسم سیاسی حکایت می کند که منحصر به فرانسه و اروپا نیست و می تواند در کمین سیاست در ایران هم باشد. نگویید شماری از سیاستمداران ایرانی واقعا به آراستگی در ظاهر و  گفتار نیاز دارند که موضوع بر سر آن است که آنچه می گویی و می نمایی نباشی.