بیوگرافی زمین

هفته‌ی پیش از فروش‌گاه سر خیابان یک مجموعه‌ی مستند امانت گرفتم به نام بیوگرافی زمین (Earth: the bigraphy). این مستند ساخته‌ی بی‌بی‌سی است و درباری تاریخ‌چه‌ی زمین و انواع مکانیسم‌های تعادلی این سیاره صحبت می‌کنه. کل مجموعه در حدود چهار ساعت است و از پنج اپیزود ۴۵‌دقیقه‌ای تشکیل شده. این اپیزودها دارای عنوان‌های آتش‌فشان‌ها، یخ، جو، اقیانوس‌ها، و سیاره‌ی کم‌یاب هستند. راوی این مستند آقایی است زمین‌شناس به‌نام ایان استوارت (Iain Stewart).

اپیزود اول، با نام آتش‌فشان‌ها، بیش‌تر درباره‌ی فعالیت آتش‌فشان‌ها و حرکت‌های پوسته‌ی زمین صحبت می‌کنه. این اپیزود توضیح می‌دهد که چه‌طور آتش‌فشان‌ها با آزاد کردن دی‌اکسیدکربن باعث تعادل چرخه‌ی کربن در طبیعت می‌شوند. به‌علاوه، این اپیزود توضیح می‌دهد که چه‌طور در حدود دو میلیاد سال پیش، آتش‌فشان‌ها سیاره‌ی ما را از یک عصر یخ‌بندان طولانی نجات دادند و راه را برای پیدایش گونه‌های پیچیده‌تر باز کردند.

اپیزود دوم، با نام جو، درباره‌ی پدیده‌های جوی است. این اپیزود توضیح می‌دهد که چه‌طور جو زمین در حدود چهار میلیارد سال پیش به‌وجود آمد و این که چه‌طور در طول زمان ترکیب شیمیایی آن عوض شد. یک چیز جالب که این اپیزود نشان می‌دهد این است که چه‌طور جو زمین مواد معدنی را در قالب گرد و غبار از صحرای آفریقا تا برزیل حمل می‌کند تا جنگل‌های آمازون سرسبز بمانند.

اپیزود سوم، با نام یخ، درباره‌ی نقش یخ‌های قطبی در تعادل آب‌وهوایی سیاره‌ی ماست. این اپیزود شواهدی را نشان می‌دهد که ذوب یخ‌های قطبی درحال شتاب گرفتن است. یک قسمت جالب این اپیزود مربوط یک یخ‌های سیبری است و این که کلی گاز متان در داخل آن‌ها به‌دام افتاده است. راوی در این اپیزود یادآوری می‌کند که گرمایش زمین ممکن است یک واکنش زنجیره‌ای به راه بیندازد به این صورت که یخ‌ها آب شوند و متان داخل آن‌ها آزاد شود. بعد متان آزاد شده باعث می‌شود که گرمایش زمین سریع‌تر از قبل شود.

اپیزود چهارم، با نام اقیانوس‌ها، درباره‌ی نقش اقیانوس‌ها در تعادل گرمایی زمین است. این اپیزود توضیح می‌دهد که چه‌طور در حدود چهار میلیارد سال پیش آب روی سطح زمین پیدا شد. یک نکته‌ی خیلی جالبی که من نمی‌دانستم این بود که آب در ابتدا به‌صورت بخاری در یک اتمسفر داغ بود. بعد که زمین داشت سرد می‌شد، کره‌ی زمین شاهد هزاران سال بارش ممتد باران بود و در پایان این عصر سطح زمین پوشیده از آب شد. این اپیزود چیزهای جالب دیگری مثل جریان گلف‌استریم و یا سیکل تناوبی ال‌نینو را هم نشان می‌دهد.

اپیزود آخر، با نام سیاره‌ی کم‌یاب، این احتمال را مطرح می‌کند که سیاره ما نه تنها کم‌یاب است که حتا ممکن است از نظر توانایی تولید موجودات پیچیده یگانه باشد. این اپیزود می‌گوید که به احتمال زیاد حیات تک‌سلولی در همه‌جای کیهان وجود دارد. ولی به یک زنجیره از اتفاقات اشاره می‌کند که باعث به‌وجود آمدن ما شد. این اپیزود یک بحث خیلی جالب دارد درباره‌ی سرنوشت‌سازترین روز در تاریخ سیاره‌ی ما: روزی که تی‌آ(Theia)، دوقلوی زمین، به زمین برخورد می‌کند. زمین بزرگ‌تر از اول می‌شود و ماه به‌وجود می‌آید. این اپیزود توضیح می‌دهد که چه‌طور فجایع طبیعی در تاریخ سیاره‌ی ما هر بار حیات را تا مرز انقراض بردند ولی هربار گونه‌های جدیدی روی آن ظاهر شدند.

ایان استوارت در نهایت نتیجه می‌گیرد که زمین نیاز به حفاظت ما ندارد. او می‌گوید زمین ثابت کرده است که موجود خیلی مقاومی است. او می‌گوید چیزی که نیاز به محافظت دارد خود ما هستیم، چون تجربه نشان داده است هیچ گونه‌ای تا ابد دوام نمی‌آورد.

تماشاخانه

جهان ریچارد سرا ؛ وقتی فولاد سخن می‌گوید (فیلم)

«فوجیان» ، ارسال یک پیام خطرناک برای آمریکا / ۲۰۴۹ نزدیک است ؛ سالی که چین می‌خواهد ابرقدرت دریایی جهان شود ! (فیلم)

فیلم های دیگر