نزديكي روسيه به سوريه، تلافي نقش اسرائيل در گرجستان

با توجه به درگيري‌هاي روسيه در گرجستان، به نظر مي‌رسد كه دميتري مدودف، رئيس‌جمهور روسيه، كارهاي مهمتري از سفر به شهر «سوچي» در سواحل درياي سياه داشته باشد.

به گزارش «تابناك»، هفته‌نامه «تايم» در تحليلي نوشت: هفته گذشته، مدودف اين كار را كرد كه مي‌تواند اهداف متنوعي را در پي داشته باشد؛ يكي از آنها، ديدار با بشار اسد، رئيس‌جمهور و يكي از معدود رهبران جهان است كه در جريان بحران گرجستان به روسيه سفر كرد. اين سفر به قيمت تقويت روابط نظامي روسيه با سوريه تمام شد و به گزارش رسانه‌هاي روسي، اسد همچنين پيشنهاد راه‌اندازي سيستم موشكي پيشرفته روسيه در كشورش را مطرح كرده است.

البته رسانه‌هاي سوري،‌ طرح اين پيشنهاد از سوي اسد را رد كردند، اما حتي وجود شايعاتي در اين باره نيز مي‌تواند به عنوان واكنش روسيه به طرح آمريكا براي ايجاد سپري موشكي در لهستان قلمداد شود. اين در حالي است كه توافقنامه ايجاد اين سپر موشكي، ماه گذشته و در اوج تقابل روسيه و گرجستان امضا شده و مورد انتقاد شديد روسيه هم قرار گرفت.

علاوه بر اين، نزديك شدن روسيه و سوريه، نمونه‌اي از گسترش جنگ سرد جديد بين آمريكا و روسيه به خاورميانه است كه به نوبه خود، باعث تغيير ساختار مشكلات پيشين خاورميانه و پيچيده شدن تلاش‌ها براي ثبات منطقه‌اي مي‌شود كه هم‌اكنون هم احتمال جنگ در آن مي‌رود.
از زمان آغاز جنگ عراق در سال 2003، خاورميانه زير سايه تلاش ايران و متحدانش (سوريه، حزب‌الله و حماس) در برابر آمريكا و متحدانش (اسرائيل، عربستان و مصر) براي چيره شدن به منطقه رفت.
هرچند روسيه، بازنگري در خارج از محيط خاورميانه بوده است، اما همواره خود را در طرف مقابل واشنگتن قرار داده است.

در سال 2005 مسكو همكاري خود با ايران براي ساخت يك رآكتور اتمي را آغاز كرد كه باعث خشم دولت بوش شد. روسيه همچنين سلاح‌هايي در اختيار سوريه گذاشت كه سرانجام در ميان تجهيزات گروه نظامي ضد اسرائيلي حزب‌الله يافته شد.
منابع نظامي اسرائيل بر اين باورند كه تسليحات روسي به ويژه راكت‌هاي پيشرفته ضد تانك اين كشور، يكي از فاكتورهاي حياتي مقاومت حزب‌الله لبنان در برابر ارتش اسرائيل در جريان نبرد 33 روزه تابستان سال 2006 بوده است.

انتظار مي‌رود با توجه به نفوذ روسيه در منطقه‌اي كه آمريكا در آنجا آسيب‌پذير است، اين تنش‌ها تشديد شود. در جريان جنگ سال 2006 لبنان، روسيه از اقدامات حزب‌الله به عنوان تروريسم انتقاد و پس از آن ادعا كرد كه تلاش‌هايي براي جلوگيري از فروش تسليحات به سوريه براي جلوگيري از كمك به حزب‌الله انجام داده است، اما جنگ گرجستان ثابت كرد كه خود اسرائيل نيز به نوعي در رقابت تسليحاتي با روسيه است. اسرائيل تسليحات ارتش گرجستان را تأمين مي‌كرد و شركت‌هاي امنيتي اسرائيلي نيز‌ سربازان گرجي را آموزش مي‌دادند.

گزارش‌هاي رسانه‌اي اخير در اسرائيل هم مدعي شده‌اند كه حزب‌الله، يك سيستم پدافندي هدايت‌شونده روسي را از زمان جنگ 2006 لبنان در شرق دره «بكا» مستقر كرده تا جت‌هاي جنگند اسرائيل را هدف قرار دهد.
در عين حال، با توجه به اين كه آمريكا پيش‌نويس قطعنامه اعتراض به تجاور روسيه به گرجستان را تهيه كرده، واشنگتن بايد منتظر سنگ‌اندازي‌هاي روسيه در سازمان ملل براي جلوگيري از گسترش تكنولوژي اتمي ايران باشد، چرا كه اين روند مي‌تواند منجر به پيامدهاي جبران‌ناپذيري شود.

مقامات اسرائيل اعلام كرده‌اند كه آگر آمريكا و سازمان ملل، موفق به توقف برنامه اتمي ايران نشود، آنها خود وارد عمل شده و به ايران حمله خواهند كرد.

هرچند اين احتمال نيز هست كه ممكن است، جنگ سرد در خاورميانه، جرياني زودگذر باشد و نزديك شدن اسد به روسيه با هدف تقويت طرف سوري در مذاكرات صلح غير مستقيم با اسرائيل با ميانجيگري تركيه باشد، به عبارت ديگر، قدرت‌هاي سوري مخالف صلح، مي‌توانند حمايت روسيه را فاكتور ديگري براي ايستادن در برابر آمريكا و فشار بين‌المللي براي به رسميت شناختن كشور اسرائيل بدانند، اما حس مشترك آشنايي در ميان همه اين اتحادها، رقابت‌هاي تسليحاتي و برنامه‌هاي اتمي است. خاورميانه، صحنه تئاتر بزرگ جنگ سرد اصلي بوده است.؟

پيش از پيمان كمپ‌ديويد در سال 1978، سوريه، عراق و مصر، همگي متمايل به اتحاد جماهير شوروي بودند و در واقع، سوريه هنوز هم تانك‌هاي دوران شوروي را به نشانه وفاداري دارد و در حالي كه همگي در جبهه اروپايي جنگ سرد ساكت مانده‌اند، در خاورميانه اين رقابت بسيار داغ است و بايد گفت كه در دست‌كم سه جنگ سرد بزرگ بين اعراب و اسرائيل (در سال‌هاي 1967، 1973، 1982) آمريكا و شوروي، شاهد استفاده از تسليحات خود در برابر دشمنانشان بودند.