بلوغ و بالندگی سینمای مستند

کیوان کثیریان در شرق نوشت: حالا دیگر سینمای مستند ایران به درجه‌ای از بلوغ و رشد رسیده که می‌شود به آن افتخار کرد. امسال در جشنواره سینما - حقیقت آن‌قدر فیلم خوب به نمایش درآمد که می‌توان ادعا کرد در یکی از سال‌های خیلی خوب سینمای مستند هستیم.

بارها گفته شده که سینمای مستند چند گام از کلیت سینمای داستانی‌مان جلوتر است. طبعا نه به‌لحاظ تکنیک و پروداکشن، بلکه از حیث نزدیک‌شدن به واقعیات گوشه‌وکنار جامعه، سوژه‌های بکر و جذاب، جسارت، پرداخت خلاقانه، موضوعات متنوع و زاویه نگاه‌های تازه و متفاوت. مستندسازان ما حالا بیش از سینمای داستانی، تنوع را تجربه می‌کنند و با دست بازتر زمانه‌شان و آدم‌ها را به ثبت می‌رسانند. هرکدام از این فیلم‌های مستند، گنجینه‌ای ارزشمند برای فرهنگ و تاریخ این سرزمینند و آیینه صادق اجتماعی که در آن زیست می‌کنیم. 

جشنواره سینما- حقیقت نیز در دهمین دوره خود، منظم، پخته و پرمحتوا و با مدیریت خوب عمل کرد و به‌حق از بهترین و پربارترین جشنواره‌هایی است که در ایران برگزار می‌شود. کارگاه‌های مفید و نمایش فیلم‌های درجه‌یک خارجی نیز از جمله امتیازات این جشنواره است.  استقبال بی‌سابقه از جشنواره امسال نشان می‌دهد سینمای مستند مخاطبان ثابت و علاقه‌مندی دارد که مشتاق تماشای این نوع جذاب از سینما هستند. گرچه بخش زیادی از این مخاطبان از اهالی سینمای مستند یا اهل مطبوعات و منتقدان هستند، ولی بسیاری از دانشجویان و علاقه‌مندان جدی سینما نیز در جشنواره حضور فعال دارند.

صف‌های طویل جلو سالن‌ها خوشحال‌کننده است و نشان می‌دهد باید فکری جدی برای عرضه این فیلم‌ها کرد. همان‌طور که مدتی پیش درباره سینمای کوتاه هم در همین ستون نوشتم، ایجاد پاتوق‌های مستند که به‌طور منظم و مداوم فیلم مستند نمایش دهند و محل تجمع علاقه‌مندان مستند باشند، راهکار مؤثری است. البته نباید از نظر دور داشت که بخشی از این استقبال زیاد به‌خاطر رایگان‌بودن جشنواره است و معلوم نیست چنددرصد این مخاطبان حاضرند بابت تماشای همین فیلم‌ها بلیت بخرند. با تمام اینها، سینمای مستند از حیث مخاطب نیز جهش چشمگیری داشته و به شرط آنکه گروه هنروتجربه همچنان به سینمای مستند نگاه مثبتی داشته باشد و نمایش‌های بیشتر و بهتری در اختیار آن قرار دهد، می‌شود به افزایش تدریجی تماشاگران عام مستند هم امیدوار بود. اگر تلویزیون هم پشتیبانی خود از سینمای مستند را توسعه دهد، رشد مخاطب در عرصه مستند جهش چشمگیری می‌یابد. شک ندارم اگر مردم با عرضه مناسب و تبلیغ کافی، از محتوای برخی از این فیلم‌ها مطلع باشند و اطلاع‌رسانی مؤثر هم به کمک سینمای مستند بیاید، به تماشای این فیلم‌ها می‌نشینند و از این‌همه جسارت و واقع‌گرایی لذت خواهند برد.