تراژدی گاز ایران با کارگردانی «هندوجا»

هندی‌ها ایران را تهدید کرده‌اند که اگر توسعه میدان گازی فرزاد B. را به یک شرکت هندی واگذار نکنند میزان واردات نفت خود را از ایران ۲۰ درصد کاهش می‌دهند؛ موضوعی که با واکنش وزیرنفت مواجه شد. زنگنه گفت: مشکلی برای صادرات نفت نداریم و اگر هند قصد کاهش واردات نفت داشته باشد به مشتریان دیگر می‌فروشیم.
 
به گزارش پترشیمی نیوز، میدان گازی فرزاد B. یکی از میادین مهم گازی مشترک ایران با کشورهای همسایه است که هندی‌ها ۱۷ سال است برای توسعه آن ابراز آمادگی کرده و برای انعقاد قرارداد با شرکت ملی نفت به مذاکرات پایان نداده‌اند. کار اکتشاف این میدان گازی مهم در سال ۲۰۰۰ میلادی توسط شرکت ONGC هند انجام شد و از همان ایام این شرکت آمادگی خود را برای توسعه این میدان اعلام کرد. مذاکرات دو کشور ایران و هند در نهایت به سال ۹۱ ختم شد و قرارداد توسعه در شرف امضا بود که مسئولان این شرکت ترجیح دادند فعلاً آن را متوقف کنند. آن‌ها تحریم‌ها را بهانه کردند و عقب کشیدند تا آنکه دولت عوض و دوباره بحث قدیمی فرزاد B. زنده شد.

هرچند که ایران هیچ تعهدی به هندی‌ها بابت این میدان گازی مشترک ندارد، اما هندی‌ها به واسطه ارتباط سیاسی با ایران، با رئیس‌جمهور کشورمان وارد مذاکره شدند و قول این میدان را از روحانی گرفتند. وزیر نفت هم تفاهمنامه دیگری با آن‌ها امضا کرد تا شرکت هندی برنامه خود را برای توسعه این میدان اعلام کند. قرار بود شهریور سال گذشته برنامه هندی‌ها به وزارت نفت ارسال شود، اما ارسال نشد تا چند ماه بعد زنگنه با یک اولتیماتوم رسمی اعلام کند ایران برای توسعه این میدان گازی وارد مذاکره خواهد شد. خانواده هندوجا به عنوان یکی از پرنفوذترین خاندان‌های هندی که روابط گرمی با ایران دارد به دنبال توسعه این میدان است که به گفته منابع آگاه، سیروس ناصری این قرارداد را برای آن‌ها به پیش می‌برد.
 
پس از این اولتیماتوم، هندی‌ها از ارسال طرح خود به ایران خبر دادند و رسماً اعلام کردند پس از مخالفت ایران با طرح نخست آن‌ها طرح دیگری روی میز قرار داد‌ه‌اند که هزینه اجرای آن ۳ میلیارد دلار است. حالا نوبت ایران است تا تصمیم خود را اعلام کند.

از آنجا که طرح هندی‌ها دچار اشکالات فنی و اقتصادی بود با مخالفت وزارت نفت همراه شد تا بار دیگر هندی‌ها به میدان بیایند، همه چیز به ایران بستگی دارد. آن‌ها البته باز هم بهانه دیگری به دست آوردند و انتخابات ایران را در ارزیابی‌های خود دخالت دادند. فروردین ماه امسال منابع هندی اعلام کردند انعقاد هرگونه موافقتنامه قطعی بین ایران و هند در مورد توسعه میدان گازی فرزاد B. در خلیج فارس، قبل از سه ماهه پایانی ۲۰۱۷ بعید به نظر می‌رسد.
 
ایرانی‌ها گفته‌اند زیر بار خواسته هند نخواهند رفت زیرا سود این شرکت بیشتر از ایران خواهد بود تا هندی‌ها دست به تهدید بزنند. وزیر نفت هم روز گذشته در واکنش به این تهدید در حاشیه جلسه هیئت دولت گفت: ما علاقه داریم روابط خود را با هند توسعه دهیم، اما اگر آن‌ها خرید خود را از ما کاهش دهند ما مشکلی نخواهیم داشت زیرا مشتری خود را داریم.

وی اظهار کرد: ما علاقه داریم روابط خود را با هند توسعه دهیم، اما اگر آن‌ها خرید خود را از ما کاهش دهند ما مشکلی نخواهیم داشت زیرا مشتری خود را داریم. اکنون تقاضا برای خرید نفت از ایران بیش از ظرفیت صادرات کشورمان است.

وی البته این موضوع را به سیاست نیز مربوط کرد و ادامه داد: رئیس‌جمهور کشورمان در مذاکرات خود با نخست وزیر هند به این کشور فرصت داده بود تا شهریورماه مذاکرات برای توسعه میدان فرزاد B. آغاز شود، اما آن‌ها پیشنهادات خود را مطرح نکردند و باز هم ما تا پایان سال گذشته میلادی به آن‌ها فرصت دادیم، اما پیشنهادات آن‌ها برای ما قابل قبول نبود و چیزی عاید کشور ما نمی‌شد. هدف ما از توسعه میادین نفتی کسب درآمد است.
 
زنگنه در ادامه خاطرنشان کرد: اکنون داریم اقداماتی انجام می‌دهیم که سایر کشور‌ها هم به میدان بیایند و روش‌های دیگری را نیز در نظر گرفته‌ایم. نامه‌ای هم به هند نوشته‌ایم که حاضریم مذاکرات را با آن‌ها انجام دهیم، اما با این شرایط معقول باشد نه اینکه با تهدید کاری انجام شود. زبان تهدید زبان خوبی نیست و بهتر است با انصاف صحبت کنیم.
 
ادامه بازی هندی‌ها
 
کسانی که کار بین‌المللی در حوزه نفت کرده‌اند به خوبی می‌دانند یکی از ویژگی‌های خاص هندی‌ها، سوءاستفاده از شرایط موجود کشورهای طرف خود است. به عنوان نمونه دهلی‌نو برای پرداخت بدهی نفتی خود سال‌ها ایران را به بازی گرفت و خواهان ارسال محموله‌های گندم و فولاد به ایران شد و گاهی نیز پرداخت پول با ارز روپیه را مطرح کرد و تا همین امروز هم مشخص نیست آیا این کشور بدهی خود را با ایران صاف کرده است یا خیر.
 
شبیه همین اتفاق، در ماجرای سرمایه گذاری هندی‌ها در بندرچابهار رخ داد؛ جایی که هندی‌ها شرط خود را برای حضور در چابهار تأمین خوراک گاز به قیمت ۲ سنت از سوی ایران اعلام کردند که با پاسخ صریح ایران مواجه شد به طوری که عباس شعری مقدم، مدیرعامل وقت شرکت ملی پتروشیمی رسماً اعلام کرد خبری از خوراک دو سنتی نیست. هند قصد داشت با احداث یک واحد پتروشیمی در چابهار، کود شیمیایی تولید کرده و نیاز خود برای تولید محصولات کشاورزی را از ایران به هندوستان برساند.

حالا هندی‌ها روی فرزاد B. متمرکز شده‌اند و با زبان تهدید قصد حضور در این میدان را دارند که با توجه به وضعیت برداشت سریع عربستان از ذخایر ایران، به نظر می‌رسد تهران باید هر چه زودتر تکلیف توسعه فرزاد B. را مشخص کند.