۱۰ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۲:۰۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۵۳۷۵۸۴
تاریخ انتشار: ۰۹:۴۷ - ۱۷-۰۲-۱۳۹۶
کد ۵۳۷۵۸۴
انتشار: ۰۹:۴۷ - ۱۷-۰۲-۱۳۹۶
انتخابات و بی تفاوت ها
نرگس زندی روان - دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی، پژوهشگر علوم اجتماعی*
 
نظام های سیاسی به بسیج افکار عمومی توجه ویژه دارند. افکار عمومی مرکب است از آن عقایدی که اشخاص در سر دارند و چکیده همه عقاید شخصی آنهاست. نهاد حاکمیت همواره می کوشد از افکار عمومی آگاه باشد و در تصمیم گیری ها به آن توجه  کند.

حکومت ها در مواقع گوناگون به بسیج افکار عمومی می پردازند. کارکرد این بسیج در نظام های مختلف سیاسی بسیار متنوع است. سرکوب بقایای رژیم گذشته، مقابله با تجاوز نظامی و تهدید ارضی، مقابله با ضد انقلاب یا همه عواملی که موقعیت حاکمیت سیاسی وقت را به مخاطره می اندازد، مقابله و رفع بحران های سیاسی نظیر بحران مشروعیت، مشارکت جویی، توزیع و نفوذ قدرت از کارکردهای بسیج افکار عمومی است (1).

در کشور خودمان در هر دوره انتخابات شاهد تلاش گسترده  در بسیج افکار عمومی برای جلب مشارکت  اجتماعی سیاسی بیشتر شهروندان هستیم.

در شرایطی که لایه هایی از مردم در تردید ”رأی بدهم یا ندهم؟" سرگردان اند حرف آخر را میزان حضور حداکثری شهروندان پای صندوق های رأی می زند که حاکی از عملکرد حاکمیت در بسیج افکار عمومی است.

این حضور در انتخابات ریاست جمهوری کشور ما هیچگاه از آستانه پنجاه درصد واجدین شرایط تنزل نکرده است و در مواردی با مشارکت جویی بیش از 79 درصد، بیش از 82 درصد و حتی 85 درصد نیز همراه بوده است. به بیانی، حاکمیت در بسیج افکار عمومی برای مشارکت در انتخابات همیشه موفق بوده  است.

نقطه مقابل مشارکت جویی، بی تفاوتی است. بی تفاوتی، معادل بی میلی مشارکت در فرآیندهای اجتماعی سیاسی است که از شکل های رایج آن در نظام های مردم سالار، بی تمایلی شهروندان برای شرکت در انتخابات و رأی دادن به کاندیداهاست (2).

مشارکت در فرآیندهای اجتماعی سیاسی به اندازه ای اهمیت دارد که آن را عیار مردم سالاری می دانند و مشروعیت یک نظام مردم سالار را با میزان مشارکت شهروندان در اینگونه فرآیندها می سنجند.

در این فضای گفتمانی، اصطلاح ”اکثریت خاموش" به شهروندانی اشاره دارد که نسبت به مسائل جامعه خود بی تفاوت هستند و در فرآیندهای اجتماعی سیاسی مشارکت نمی کنند. هنر نهادهای حاکمیتی در بسیج افکار عمومی برای جلب مشارکت مردم در انتخابات، در به صحنه آوردن همین اکثریت خاموش است. 

استفاده حاکمیت از ابزار تحلیل هزینه فایده در بیشترینه جوامع از راهکارهایی است که برای بسیج افکار عمومی و جلب مشارکت مردم بکار گرفته می شود.

از آنجایی که تحقق فایده ها منوط به زمینه سازی های ساختاری، برنامه ریزی های مدون و دقیق است، هنر حاکمیت و صنعت تبلیغات در بالا بردن هزینه تحریم انتخابات در دید رأی دهندگان تا اندازه ای است که تا آخرین نفر اکثریت خاموش برای دفع خطر، شناسنامه به دست پای صندوق رأی بیاید.

پرسش این است که این مدل جلب مشارکت چقدر حال ما شهروندان را خوب می کند، هراس از هزینه ها و شوربختی تا کی ادامه خواهد داشت و بسیج افکار عمومی برای پی جویی مطالبات شهروندان، بعد از برگزاری انتخابات چقدر از سوی حاکمیت تحمل پذیر است.     
     
غنای فرهنگ عمومی از طریق مشارکت و سهیم شدن در سرنوشت خود به عنوان یک ارزش و باور اجتماعی برای تحقق مطالبات مردم در جامعه، پدیده ای جزر و مدی نیست که در دوره انتخابات به آن توجه بشود و پس از آن مورد بی مهری قرار گیرد.

سلامت و پویایی اجتماعی از راه بسیج پیوسته افکار عمومی در مشارکت جویی اجتماعی سیاسی بدست می آید و در تمام جوامع مردم سالار از طریق نهادهای مردمی و مدنی به طور پیوسته و نه فقط در دوره انتخابات پیگیری می شود تا به فراموشی سپرده نشود. در اینگونه جوامع بسیج افکار عمومی برای مشارکت جویی اجتماعی سیاسی بستر تحقق همبستگی و انسجام اجتماعی است و ائتلاف های مردم نهاد همواره سعی می کنند با استفاده از این دو مؤلفه، انسجام اجتماعی خود را قوام بخشند و بی تفاوتی اجتماعی را نوعی جامعه گریزی و ناهنجاری اجتماعی معرفی کنند.

برای ما نیز تحقق جامعه سالم در گرو آن است که بیماری را تشخیص دهیم و نسبت به آن بی اعتنا نباشیم. به این لحاظ است که مقام   معظم رهبری همواره تأکید می ورزند ”بی تفاوتی برای جامعه درد بزرگی است".

مهندسین اجتماعی به مغفول نماندن این درد بزرگ در فاصله زمانی میان دو انتخابات توجه داشته باشند. اگر در دوره انتخابات از سوی رسانه های ارتباط جمعی و نهاد حاکمیت درمانی مقطعی می شود، درمان ریشه ای منجر به سلامت کامل آن پس از انتخابات از سوی ارگان های مردم نهاد و مدنی پیگیری شود.

1.    عراقی، مهدی (1381) از بی تفاوتی تا مشارکت دیکتاتورها هم افکار عمومی را دوست دارند، ابرار.
2.    نادری، حمدالله و دیگران (1388) الگوسازی ساختاری رابطه بین بیگانگی و بی تفاوتی اجتماعی، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

http://telegram.me/nargeszandiravan

ارسال به دوستان
معنای واقعی زندگی روستایی در روستای یاستی‌قلعه ماهنشان (+عکس) گوشت این پرنده برای مصرف روزانه هیچ هورمون خطرناکی ندارد / شش برابر میگو هم فسفر دارد تمام اقداماتی که قبل سفر با خودرو شخصی باید انجام دهید واکنش یک روحانی به دعوت از "کاظم صدیقی" برای سخنرانی در مراسم شب قدر دانشگاه امام صادق (ع): دهن‌کجی به مردم عاقبت خوشی ندارد! انتخابات آمریکا و یک بازی خراب کن جدی به نام "رابرت کِنِدی" و معاونش خانم شاناهان! (+عکس) امام جمعه سابق لواسان: ساخت مسجد کار شهرداری نیست؛ شهرداری به وظایف اصلی خود بپردازد که درباره آن‌ها به غایت کم کاری می‌کند قتل ۲ نفر در آرامستان یاسوج/ دادستان: علت درگیری اختلاف شخصی دو خانواده بود حمله موشکی حزب الله لبنان به مواضع نظامیان اسرائیل پارک قیطریه و مساجد اطراف (نقشه) آمریکا : به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم واکنش عجیب دختران بعد از دیدن شهاب حسینی (فیلم) کاظم صدیقی سخنران مراسم شب قدر دانشگاه امام صادق خواهد بود زاکانی مشکلات تهران را حل کرد و فقط مانده مسجدسازی در پارک ها / اگر در بوستان قیطریه فضای خالی دارید درخت بکارید سختگوی وزارت بهداشت : علت مرگ دکتر بخشی هنوز مشخص نیست یک شرکت در لرستان محکوم به استرداد ۵۷۲ هزار یورو شد
وبگردی