وقتی که مخالفان اصرار بر تعطیلی کارخانه ها دارند

اخیرا بارها خبر تعطیلی چندین کارخانه از سوی برخی از منتقدان دولت اعلام شده و این موضوع را دستمایه انتقاد غیر منصفانه خود قرار داده اند و با وجود آنکه بارها خبر تعطیلی این کارخانه ها از سوی صاحبان آنها و وزیر صنعت تکذیب شده و در حالی که برخی دیگر از این کارخانه ها نزدیک به یک دهه از تعطیلی شان می گذرد اما برخی همچنان اصرار بر نشان دادن تعطیلی این کارخانه ها  دارند و این گونه القا می کنند که اتخاذ سیاست های غلط اقتصادی دولت یازدهم این کارخانه ها را به تعطیلی کشانده است. این گفته ها در حالی است که آمارها نشان می دهد راه اندازی و توسعه  واحدهای صنعتی در دولت یازدهم حدود ۵ برابر تعطیلی‌هایی است که در آن رخ داده است.

بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود ۱۲هزار و ۲۰۰ واحد تولیدی جدید در دولت یازدهم تکمیل و راه اندازی شده است که این رقم با محاسبه واحدهای احیا شده در ۴۲ماه گذشته به ۱۷هزار و ۲۰۰ واحد می رسد و نشان می دهد این رقم ۳.۵ برابر تعداد واحدهایی است که در چهارسال فعالیت دولت تدبیر و امید تعطیل شده اند و تعداد آنها به  ۵۱۰۰ واحد صنعتی می رسد. آمارهای بانک مرکزی حکایت از آن دارد که صنعت کشور در مقایسه با سال 91 که روند منفی را طی کرده است به رشد مثبت رسیده است. به باور کارشناسان اقدامات دولت برای احیای واحدهای صنعتی قابل دفاع بوده اگرچه به گفته آنها برای بهبود وضعیت صنعت همچنان جای کار وجود دارد.

با نزدیک شدن به دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مخالفان دولت بیش از پیش در تلاش هستند تا دستاوردهای این دولت را در زمینه های مختلف نادیده بگیرند. بحث تعطیلی واحدهای تولیدی و صنعتی یکی ازاین موضوعاتی است که در مناظره ها بارها در مورد آن بحث شد. به اعتقاد مخالفین؛ دولت در احیای صنعت و تولید موفق نبوده وحتی  تعطیلی بسیاری از کارخانه ها و واحدهای تولیدی را به این دولت نسبت داده اند؛ کارخانه هایی که کلید تعطیلیشان در دولت قبل کلید خورد و حالا این موضوع را دستاویز خود قرار داده اند.

این انتقادها در حالی است که بر اساس آمارها در چهار سال گذشته 19هزار واحد تولیدی راه اندازی شده است. وزیر صنعت ، معدن وتجارت در همین رابطه از تجهیز و راه اندازی ۱۹ هزار واحد صنعتی در ۴ سال گذشته خبر داد و گفت: اظهاراتی مبنی بر تعطیلی واحدهای تولیدی جفا به صنعتگران است. به گفته نعمت زاده ۱۲ هزار واحد نیمه فعال بود که این میزان علاوه بر راه اندازی واحدهای قبلی بوده است و حدود ۷ هزار طرح توسعه جدید راه اندازی و ۵ هزار واحدهای گذشته نیز فعال شده است.

اقدامات دولت برای احیای صنعت و تولید

حسین ابویی مهریزی، معاون طرح و برنامه وزیر صنعت ، معدن و تجارت در همین راستا با بیان اینکه تا پایان سال ۹۵ حدود ۵ هزار و ۱۰۰ واحد صنعتی به دلایل مختلف از جمله سیاست‌های غلط دولت گذشته و روش های نادرست در حوزه تولید و تجارت و نبود توان مالی و تخصص لازم تعطیل شده اند گفت: اما در همین مدت ۵ هزار واحد نیز با اقدام به موقع دولت از توقف خارج شده به چرخه تولید بازگشتند و هیچ واحد متوقفی اضافه نشده است و از سویی  دیگر دراین مدت ۱۲ هزار و ۲۰۰ واحد جدید تکمیل، راه‌اندازی و به بهره‌برداری رسیده است.

آمارهای رسمی نشان می دهد تا شهریور ماه ۹۲حدود ۱۲ هزارو ۵۰۰ واحد صنعتی  به دلیل شرایط بد اقتصادی در دولت گذشته تعطیل شده بودند اما دولت یازدهم به حل مشکلات صنعت و واحدهای تولیدی  پرداخت . بر این اساس ۷۵۰۰ واحد دارای مشکل شناسایی شدند و پروژه فعال سازی این واحدها کلید خورد و ۲۵ هزار واحد تولیدی اعم از صنعتی و کشاورزی تأمین مالی شدند.

بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ۱۲هزار و ۲۰۰ واحد تولیدی جدید در دولت یازدهم تکمیل و راه اندازی شده اند که این رقم با محاسبه واحدهای احیا شده در ۴۲ماه گذشته به ۱۷هزار و ۲۰۰ واحد می رسد.این رقم ۳.۵ برابر تعداد واحدهایی است که در چهارساله فعالیت دولت تدبیر و امید تعطیل شده اند وتعداد آنها به  ۵۱۰۰ واحد صنعتی می رسد. در این میان اگر واحدهای صنعتی توسعه یافته در دولت یازدهم را به تعداد واحدهای احیا شده و تازه تاسیس بیفزاییم متوجه می شویم که بیش از ۲۴ هزار واحد تولیدی در دوران دولت یازدهم در کشور فعال شده اند که حدود ۵ برابر واحدهای تعطیل شده در این دولت هستند.

آمارها نشان می دهد تا ابتدای کار دولت تدبیر وامید ۱۲هزار و ۵۰۰ کارخانه در کشور تعطیل شده اند و روند تعطیلی این واحدهای صنعتی موضوع عجیبی نیست و در سالهای گذشته بسیار بیشتر از آنچه در دولت یازدهم بوده رخ داده است که این بدین معنا نیست که دولت در احیای این واحدها تلاش نکرده است .

از سویی دیگر اختصاص منابع بانکی به بخش صنعت نیز نشان می دهد که بانک مرکزی نیز احیای صنعت را در دستور کار خود قرار داده است.  بر اساس گزارش بانک مرکزی میزان تسهیلات بانکی که به بخش صنعت و معدن در سال ۹۱ پرداخت شد رقمی معادل ۶۱.۹ هزار میلیارد تومان بود که با پیگیری های دولت تدبیر و امید این رقم سال گذشته به ۱۶۰.۹هزارمیلیارد تومان رسید و سبب رونق و شکوفایی تولید در کشور شد. در همین راستا نیزدر بخش بازرگانی این تسهیلات ازسقف ۲۴هزار میلیارد تومان در سال ۹۱ و با وجود کاهش هزار میلیارد تومانی آن در سال ۹۲ با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید فراتر رفت به گونه ای که در سال ۹۵ تسهیلات پرداختی به بخش بازرگانی وتجارت کشور از سوی بانک ها رقمی معادل  ۵۷هزار میلیارد تومان گزارش شده است.


علت تعطیلی کارخانه ها؛ از شایعه تا واقعیت

واگذاری کارخانه ها به افراد نابلد و نامعتبر مشکلی است که ضربات جبران ناپذیری را به صنعت کشور در سال های گذشته  وارد کرد و دولت هم با تلاش خود سعی بر این داشت تا این مشکلات را هموار کند.  بی توجهی به آمایش سرزمینی و اختصاص بدون حساب و کتاب وام در دولت گذشته موجب شد تا بسیاری از کارخانه ها بدون توجه مجوز دریافت کنند و حتی در بسیاری از انها حتی به افتتاح هم نرسیدند که تعدادی از واحدهای تعطیل شده نیز از همین گونه است.

از سویی دیگر مشکلات زیرساختی و نداشتن فناوری های روز دنیا در کارخانه ها و مدیریت ناکارامد از دیگر دلایل تعطیلی کارخانه ها است که کارشناسان به آن اشاره می  کنند.

آیا این کارخانه ها واقعا تعطیل شده؟

اخیرا خبر تعطیلی کارخانه های مختلف مطرح شده است  و گفته می شود کارخانه هایی همچون روغن قو، ارج و آزمایش، زاگرس خودرو، سیمان ایلام، کاشی کویر یزد، داروگر، پارس الکتریک، چیت سازی و غیره به ورطه تعطیلی رسیده اند. اما باید دید آیا این کارخانه ها واقعا تعطیل شده و اگر تعطیل شده علت آن چیست؟

بسیاری تلاش کردند که ماجرای تعطیل شدن این کارخانه را به دولت یازدهم نسبت بدهند . نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت همین  در این رابطه با بیان اینکه کارخانه ارج در دولت قبل به افراد کم اهلیت واگذار شده که حتی برخی از آنان در خارج از کشور مستقرند و سرمایه چندانی ندارند گفت: صاحبان کارخانه هم چون زمین آن از نظر موقعیت جغرافیایی بسیار با ارزش شده دیگر تمایلی به سرمایه گذاری ندارند.

این کارخانه که گفته می شود در دولت گذشته واگذار شد مشکلات بسیاری را برای این کارخانه ایجاد کرد. اگرچه مشکلات  آنها حاصل  از بی تدبیری های دولت گذشته بوده ؛اما هنوز هم چرخ تولید در آن در حال گردش است هرچند این تولید در شرایط کنونی به دلیل عدم بروز رسانی ماشین آلات و تکنولوژی قدیمی که دارد بسیار محدود است اما دولت در نظر دارد با همراهی مدیران کارخانه زمینه به روز رسانی آن را فراهم کند تا بار دیگر زمینه تولید بالا در" آزمایش"  فراهم شود. البته با وجود همین تولید کم بازهم آزمایش نمایندگی های فعالی دارد و مشتریان هم به این برند قدیمی کشور توجه دارند.

یکی دیگر از شایعات تعطیلی کارخانه زاگرس خودرو بود کارخانه ای که نه تنها در حال حاضر تعطیل نیست بلکه با تغییرات عمده ای که در مالکیت آن به وجود آمده  در مسیر بهبود مدیریت و توسعه قرار دارد.

معاون وزیرصنعت، معدن در خصوص تعطیلی این کارخانه گفت: زاگرس خودرو فعال است و مذاکراتی برای راه اندازی خط تولید با برند پروتون انجام شده و در حال حاضر هم این مجموعه با گروه های خودروساز در حال همکاری است.

یکی  دیگر از شایعات تعطیلی کارخانه پارس الکتریک بود شایعه ای که حتی برای کارگران پارس الکتریک هم عجیب بود. بر کسی پوشیده نیست که این کارخانه در دولت گذشته تعطیل شد. اما دولت یازدهم  با اتخاذ سیاست های درست و برنامه ریزی دقیق  پارس الکتریک را احیا کرد و توانست بعد از سه سال مشکل پلمپ کارخانه را که به سال ۸۷ باز می گشت حل کرده و چراغ آن را روشن کند.

اما خبر تعطیلی کارخانه کویر یزد و سیمان ایلام یکی دیگر از این شایعات بود. کارخانه ای که در حال حاضر هم سرگرم تولید است و هیچگاه تعطیل نشده است. نایب رییس انجمن کاشی و سرامیک ایران خبر تعطیلی این کارخانه را از اساس دروغ دانست و گفت:هیچ کارخانه کاشی و سرامیکی در یزد تعطیل نشده  است و همچنین  کارخانه سیمان ایلام هم در فهرست کارخانه های تعطیل شده بود کارخانه ای که با مدیریت بنیاد مستضعفان اداره می شود و به اذعان همه مسوولان این بنیاد و مسوولان کارخانه تعطیل نشده است.

لزوم توجه بیشتر به تولید و صنعت

اما برای نقد دولت در این زمینه باید کمی منصفانه تر عمل کرد چرا که با وجود کمبود منابع مالی و کاهش درآمدهای نفتی و محدودیت هایی که بر سر راه دولت یازدهم بود با این وجود تسهیلات وِیژه ای را برای خروج این صنعت از رکود در نظر گرفت و می توان گفت کارنامه دولت در احیای صنعت قابل دفاع است.

بر اساس آمارهای رسمی تسهیلات پرداختی بانک‌ها در ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۵ به بخش‌های اقتصادی مبلغ ۵۴۸۳.۷ هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با دوره مشابه سال ۱۳۹۴ مبلغ ۱۳۱۰.۴ هزار ميليارد ريال (معادل ۳۱.۴ درصد) افزايش داشته است. اما با این وجود بسیاری از کارشناسان معتقدند این حجم از تسهیلات هنوز جوابگوی بخش صنعت کشور نیست و برای خروج صنعت از رکود حمایت های بیشتری را می طلبد.