دوست دارید کجا باشید؟

آیا این نظریه که جهان مملو از سوراخ‌های ریز و درشت است ما را از شر نیاز به انرژی تاریک نجات خواهد داد؟ متاسفانه به نظر می‌رسد این نظریه علاوه بر اینکه مشکلی را حل نمی‌کند، خودش یک عالمه سوراخ داشته باشد.

اخترشناسان در 1998 دریافتند ابرنواخترهای (Supernova) دوردست، کم‌نورتر و بسیار دورتر از حد انتظارند.

بر‌اساس مدل استاندارد کیهان‌شناختی که فرض می‌کند جهان در مقیاس‌های بزرگ همگن و یکدست است، این یافته جدید در مورد ابرنواخترها حکایت از آن دارد که سرعت انبساط جهان در حال افزایش بوده است.

در واقع این افزایش سرعت در انبساط جهان به عامل اسراسر‌آمیزی موسوم به «انرژی تاریک» نسبت داده می‌شود که به عنوان یکی از ویژگی‌های ذاتی ساختار فضا-زمان تلقی شده است.

همه چیز به همین منوال بود تا اینکه ادوارد کوب (E.Kolb)، از آزمایشگاه شتابدهنده ملی فرمی در ایالات متحده و همکارانش تصمیم گرفتند اطلاعات مربوط به ابرنواخترها را دوباره و این‌بار در قالب مدلی موسوم به مدل «پنیر سوئیسی» مورد ارزیابی قرار دهند.

در این مدل فرض می‌شود جهان سرشار از سوراخ‌ها یا مناطق تهی است که مقدار ماده در این نقاط کمتر از جاهای دیگر است. در اصل، به خاطر کشف اتفاقی منطقه تهی یا سوراخ عظیمی به ابعاد تقریبا یک میلیارد سال نوری در کیهان بود که چنین مدلی به ذهن اخترفیزیکدانان خطور کرد.

اخترشناسانس که این ابرنواخترهای غیرعادی را در اواخر دهه 1990 کشف کردند، هنوز بر این باور بودند که ماده کم یا زیاد همچنان به‌طور یکنواختی توزیع شده است. اما در مدل «پنیر سوئیسی» مناطقی که چگالی ماده در آنها کمتر است، عملکردی درست مثل عدسی‌های مقعر دارند و بخشی از نور اجرام سماوی دوردستی مثل ابرنواخترها را خم و منحرف می‌کنند.

در واقع نوری که از یک ابرنواختر راهی زمین می‌شود باید از چنین مناطق و سوراخ‌هایی عبور کند که در نتیجه باعث می‌شود کم‌نورتر از آنچه باید، به نظر برسد و به این ترتیب برای تفسیر این پدیده دیگر نیازی به وجود انرژی تاریک نخواهد بود.

با این حال به نظر می‌رسد کیهان‌شناسان باید پاسخ‌های‌شان را از دروم سوراخ‌های پنیر سوئیسی واقعی بیرون بکشند. انا فلاناگان (E.Flanagan)، استاد دانشگاه کورنل درباره مدل کوب که می‌گوید «در این مدل تمام سوراخ‌های مارپیچ در امتداد یک خط مستقیم قرار گرفته اند، اما جهان واقعی بسیار پیچیده‌تر و تصادفی‌تر از اینهاست.»

فلاناگان و همکارانش در دانشگاه کورنل به تازگی مدلی بسیار واقع گرایانه‌تر را طراحی کرده‌اند که در آن سوراخ‌هایی با شعاع نزدیک به یک میلیارد سال نوری وجود دارد که به‌طور تصادفی در همه‌جای کیهان توزیع شده‌اند. در واقع با توجه به این که اصل بقای ماده در جهان باید رعایت شود، وجود چنین سوراخ‌هایی در این مدل باعث شد تا نقاطی با چگالی بیشتر در جاهای دیگر کیهان به وجود آید. بنا به این مدل جدید، نوری که از ابرنواخترها خارج می‌شود باید از هر دوی این نقاط عبور کند.

مدل فلاناگان و همکارانش نشان داد که به این ترتیب برخی از ابرنواخترها که نور آنها به‌طور قالب از سوراخ‌ها عبور می‌کند باید کم‌نورتر دیده شوند و در مقابل آن دسته از ابرنواخترهایی که نورشان در مسیر رسیدن به زمین بیشتر از نقاط چگال عبور می‌کند باید درخشان‌تر دیده شوند.

به بیان دیگر همانطور که سوراخ‌ها مثل عدسی مقعر عمل می‌کنند و باعث کم‌نورتر دیده شدن برخی ابرنواخترها می‌شود، نقاط چگال نیز مثل عدسی‌های محدبی عمل می‌کنند که نور ابرنواخترهای دیگر را بیشتر به سوی زمین خم می‌کنند و باعث درخشان‌تر دیده شدن‌شان می‌شوند.

با این حال مشاهدات متناقضی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد ابرنواخترها فارغ از اینکه در کجای آسمان قرار دارند، هرچه دورتر باشند کم‌نورتر دیده می‌شوند.

فلاناگان در مقاله‌ای که در شماره اخیر ژورنال Physical Review منتشر کرده است، می‌نویسد: «در واقع هدف ما از مدل‌سازی‌های اخیر این است که نشان دهیم اثر پنیر سوئیسی نمی‌تواند اطلاعات به دست آمده از رصد ابرنواخترها را توضیح دهد و نیاز به استفاده از انرژی تاریک را برطرف کند.»

پدرو گیل فریرا (P.Ferreira) از دانشگاه آکسفورد در این‌باره می‌گوید «این مسئله بسیار مهمی است که باید روشن شود، به هرحال سوراخ‌ها بسیار طبیعی‌تر از انرژی تاریک به نظر می‌رسند.»

فریرا در مقاله‌ای که از او در ژورنال Physical Review Letters منتشر شده است، در دفاع از مدل پنیر سوئیسی به این مسئله استناد می‌کند که اگر فرض کنیم که ما درون یکی از این سوراخ‌های غول‌آسا با ابعاد چند میلیارد سال نوری زندگی می‌کنیم، می‌توان اطلاعات به دست آمده از ابرنواخترها را توضیح داد.

۱۰ کشوری که بیشترین صادرات کالاهای مرتبط با تزئینات کریسمس را دارند

تماشاخانه

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

دو دقیقه از فیلم وسترن که دستور زبان دوئل سینمایی را تغییر داد (تماشا کنید)

فیلم های دیگر