.png "عصر ایران")
۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۴
جامعه مردسالار عربستان و اصلاحات حقوق زنان
شهیندخت مولاوردی دستیار رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی در کانال تلگرامی خود نوشت:
اصلاحات اخیر در حوزه حقوق زنان در عربستان سعودی را می‌توان از ۲منظر تحلیل کرد؛ یک منظر براساس تصویر رایج و کلیشه‌ای از جامعه عربستان شکل گرفته که آن‌را متکی بر در آمدهای سرشار نفتی و با نظامی اجتماعی متحجر و بدوی می‌داند.
اين نگاه ما را به سمت برداشتي بدبينانه سوق مي‌دهد كه براساس آن، اصلاحات و تحولات اخير را بايد نوعي حركت سطحي، دستوري و فرمايشي قلمداد كرد. از منظر ديگر، بررسي اطلاعات و گزارش‌هايي كه در سال‌هاي اخير در مورد عربستان منتشر شده، ما را در نهايت در مورد ارتقاي جايگاه زنان در جامعه عربستان خوش‌بين مي‌كند.جامعه عربستان اكنون داراي يك طبقه تحصيلكرده است و نمي‌توان نقش اين عامل را در انجام اصلاحات اخير ناديده گرفت. اين طبقه به هر حال با دنياي خارج تعامل و مراوده دارد و متاثر از شرايط كشورهاي دمكراتيك، مطالبات خود را از حكومت عربستان مطرح مي‌كند. بررسي وضعيت رشد علمي دانشگاه‌هاي عربستان و ديگر شاخص‌هاي توسعه انساني اين كشور نگاه واقع‌بينانه‌تري به‌دست مي‌دهد.
رتبه علمي دانشگاه‌هاي عربستان طي سال‌هاي اخير با رشد فزاينده روبه‌رو بوده است. به‌طور مثال دانشگاه ملك عزيز با سابقه 50ساله در مرز ورود به جمع 100دانشگاه برتر دنياست. ممكن است شائبه پرداخت دلارهاي نفتي براي قرار گرفتن در اين سطح مطرح شود اما در فضاي رقابت‌هاي علمي تاثير چنين اقداماتي متصور نيست. براساس آمار سال 2014، ميانگين سطح سواد در عربستان به 94.7درصد رسيده و ميزان باسوادي زنان 91.4درصد بوده است. نرخ مشاركت اقتصادي زنان عربستاني نيز طي سال گذشته ميلادي به 20درصد رسيده است. در كنار اينها، با اعمال سهميه‌بندي جنسيتي در مجلس عربستان، سهم زنان از كرسي‌ها به حدود 20درصد رسيده است. هرچند سازوكار مجلس عربستان با سازوكار مجالس كشورهاي دمكراتيك فاصله زيادي دارد اما توجه به ضرورت حضور زنان، يك نگاه جديد است؛ نگاهي كه در چارچوب طرح چشم‌انداز 2030اين كشور قرار مي‌گيرد.
بررسي چنين شاخص‌هايي نشان مي‌دهد عربستان ديگر با يك جامعه بي‌سواد كه با مطالبه‌گري ميانه‌اي ندارد، روبه‌رو نيست. سير و روند تغييرات اخير ريشه در ويژگي‌هاي جديد جامعه عربستان دارد.اكنون بخش اعظم تحصيلكرده‌هاي عربستان را زنان تشكيل مي‌دهند كه با كسب آگاهي جنسيتي، به مطالبه‌گري رو آورده‌اند. شواهد طي روزهاي اخير نشان مي‌دهد جامعه مردسالار عربستان به راحتي اين تغييرات را نپذيرفته و حتي كار به تهديد كردن زنان هم رسيده است. در جامعه‌اي كه فرهنگ مردسالاري در تار و پود آن نفوذ كرده، اين واكنش‌ها چندان دور از ذهن نبود اما اين واقعيت را نمي‌توان از نظر دور داشت كه اينگونه اصلاحات حتي اگر فرمايشي و از بالا به پايين باشد، براساس قاعده تأثير و تأثير متقابل قانون و فرهنگ، به نتيجه خواهد رسيد و سرانجام زنان عربستان هم شاهد ارتقاي جايگاه خود در بطن جامعه و خانواده خواهند بود.
اصلاحات اخیر در حوزه حقوق زنان در عربستان سعودی را می‌توان از ۲منظر تحلیل کرد؛ یک منظر براساس تصویر رایج و کلیشه‌ای از جامعه عربستان شکل گرفته که آن‌را متکی بر در آمدهای سرشار نفتی و با نظامی اجتماعی متحجر و بدوی می‌داند.
اين نگاه ما را به سمت برداشتي بدبينانه سوق مي‌دهد كه براساس آن، اصلاحات و تحولات اخير را بايد نوعي حركت سطحي، دستوري و فرمايشي قلمداد كرد. از منظر ديگر، بررسي اطلاعات و گزارش‌هايي كه در سال‌هاي اخير در مورد عربستان منتشر شده، ما را در نهايت در مورد ارتقاي جايگاه زنان در جامعه عربستان خوش‌بين مي‌كند.جامعه عربستان اكنون داراي يك طبقه تحصيلكرده است و نمي‌توان نقش اين عامل را در انجام اصلاحات اخير ناديده گرفت. اين طبقه به هر حال با دنياي خارج تعامل و مراوده دارد و متاثر از شرايط كشورهاي دمكراتيك، مطالبات خود را از حكومت عربستان مطرح مي‌كند. بررسي وضعيت رشد علمي دانشگاه‌هاي عربستان و ديگر شاخص‌هاي توسعه انساني اين كشور نگاه واقع‌بينانه‌تري به‌دست مي‌دهد.
رتبه علمي دانشگاه‌هاي عربستان طي سال‌هاي اخير با رشد فزاينده روبه‌رو بوده است. به‌طور مثال دانشگاه ملك عزيز با سابقه 50ساله در مرز ورود به جمع 100دانشگاه برتر دنياست. ممكن است شائبه پرداخت دلارهاي نفتي براي قرار گرفتن در اين سطح مطرح شود اما در فضاي رقابت‌هاي علمي تاثير چنين اقداماتي متصور نيست. براساس آمار سال 2014، ميانگين سطح سواد در عربستان به 94.7درصد رسيده و ميزان باسوادي زنان 91.4درصد بوده است. نرخ مشاركت اقتصادي زنان عربستاني نيز طي سال گذشته ميلادي به 20درصد رسيده است. در كنار اينها، با اعمال سهميه‌بندي جنسيتي در مجلس عربستان، سهم زنان از كرسي‌ها به حدود 20درصد رسيده است. هرچند سازوكار مجلس عربستان با سازوكار مجالس كشورهاي دمكراتيك فاصله زيادي دارد اما توجه به ضرورت حضور زنان، يك نگاه جديد است؛ نگاهي كه در چارچوب طرح چشم‌انداز 2030اين كشور قرار مي‌گيرد.
بررسي چنين شاخص‌هايي نشان مي‌دهد عربستان ديگر با يك جامعه بي‌سواد كه با مطالبه‌گري ميانه‌اي ندارد، روبه‌رو نيست. سير و روند تغييرات اخير ريشه در ويژگي‌هاي جديد جامعه عربستان دارد.اكنون بخش اعظم تحصيلكرده‌هاي عربستان را زنان تشكيل مي‌دهند كه با كسب آگاهي جنسيتي، به مطالبه‌گري رو آورده‌اند. شواهد طي روزهاي اخير نشان مي‌دهد جامعه مردسالار عربستان به راحتي اين تغييرات را نپذيرفته و حتي كار به تهديد كردن زنان هم رسيده است. در جامعه‌اي كه فرهنگ مردسالاري در تار و پود آن نفوذ كرده، اين واكنش‌ها چندان دور از ذهن نبود اما اين واقعيت را نمي‌توان از نظر دور داشت كه اينگونه اصلاحات حتي اگر فرمايشي و از بالا به پايين باشد، براساس قاعده تأثير و تأثير متقابل قانون و فرهنگ، به نتيجه خواهد رسيد و سرانجام زنان عربستان هم شاهد ارتقاي جايگاه خود در بطن جامعه و خانواده خواهند بود.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
توضیح سفیر ایران در فرانسه درباره حادثه امنیتی امروز در پاریس واکنش ایران به اقدام آمریکا برای تمدید تحریم نفتی ونزوئلا واکنش رشیدی کوچی به بازگشت گشت ارشاد: اذا فسد العالِم، فسد العالَم امام جمعه آبادان : از فردا به کم حجاب ها به شکل گستردهتری تذکر لسانی داده شود حزب الله : از رویارویی با اسرائیل و حمایت غزه عقب نمیکشیم اگر پروازتان لغو شده بخوانید دبیرکل ناتو : اوکراین به زودی سامانه های ضدهوایی بیشتری دریافت میکند پیدا شدن بقایای ۳ جوان مفقود شده در دامنه کوه سبلان اسماعیل هنیه وارد ترکیه شد درمان سرطان در کشور رایگان میشود کاهش وزن در این دوره خطر مرگ زودرس دارد؟ ۹ مصدوم در واژگونی یک پیکان استاندار فارس: سعدی، زبان هویت انسان مسلمان ایرانی است ۶۰ لیتر سهمیه بنزین اردیبهشت امشب واریز میشود وزرای خارجه ایران و الجزایر درباره تحولات منطقه گفتگو کردند
وبگردی