روزنامه کانادایی «گلوب اند میل» امروز (دوشنبه) در تحلیلی با اشاره به این که اقدامات اخیر محمد بن سلمان در مبارزه با فساد «قدرت وی را تحکیم می کند»، تاکید کرد: پشت این قدرت نمایی ها و بازداشت ها انگیزه دیگری چون پوپولیسم نیز وجود دارد.

به گزارش ایرنا، در این تحلیل آمده است: روز شنبه پادشاه عربستان سعودی عنوان دیگری را به ولیعهد محمد بن سلمان پسر قدرتمند خود اهدا کرد و وی به عنوان رئیس کمیته نوپای مبارزه با فساد منصوب شد. محمد بن سلمان چند ساعت بعد به سراغ مقامات خانواده سلطنتی عربستان رفته و شاهزادگان را از کوچک گرفته تا بزرگ دستگیر کرد.یکی از این بازداشتی ها ثروتمند ترین تاجر کشور (عربستان) بود.

این بازداشت ها در کنار اخراج چندین مقام برجسته حکومتی در عربستان سعودی بی سابقه بود. تا جایی که در خاطر افراد هست، خانواده بزرگ سلطنتی این کشور که بنا بر تخمین ها 15 هزار عضو دارد، همواره در دنیای حفاطت شده خود فعالیت کرده است؛ مقامات سلطنتی آزاد بوده اند تا ریخت و پاش کرده، در خارج از کشور زندگی کنند و تا جایی که چالشی برای پادشاه و دایره اطرافیان نزدیکش نباشد، دارایی جمع کنند. این افراد خیلی به ندرت به فساد متهم می شدند و جزء گروه «مصونین» بوده اند.

برای بسیاری از این افراد، حزب حاکم به پایان خود رسیده است.حکومت عربستان دستکم 11 شاهزاده را دستگیر کرده است. یکی از برجسته ترین این افراد شاهزاده «ولیدبن طلال» از کمپانی «کینگدم هولدینگ» است که مجله فربز ارزش سود خالص اش را 17.2 میلیارد دلار تعیین کرده بود.این کمپانی در بخش هایی چون اپل، سیتی بانک، توییتر و هتل ها و اقامتگاه های کانادایی فور سیزن سرمایه گذاری کرده است.

«گلوب اند میل» در ادامه نوشت: عملیات 'پاکسازی' ولیعهد بن سلمان به شاهزاده های سعودی محدود نشد. او به سراغ کابینه حکومت نیز آمد و رئیس گارد ملی ، وزیر اقتصاد و دو وزیر دیگر را از کار برکنار کرد. به نقل از شبکه خبری العربیه در این حین ده ها وزیر سابق نیز بازداشت شده اند. به نظر می رسد که این پاکسازی غیرعادی قدرت شاهزاده محمد را که تنها 32 سال سن داشته و از جانب پدر 81 ساله خود حکمرانی می کند، تحکیم می کند.

پنج ماه پیش شاهزاده محمد پس از پسرعموی بزرگترش، نفر دوم در صف ولیعهدی بود. وی اکنون به طور موثر رئیس پادشاهی صحرا، بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان و دشمن ایران است.

وی همچنین به عنوان وزیر دفاع حکومت، جنگ عربستان در یمن و محاصره اقتصادی قطر را نیز مدیریت می کند. وی به عنوان رئیس شورای امور اقتصاد و توسعه، مسئول بازسازی اقتصاد راکد عربستان که بیش از اندازه به درآمدهای نفتی و شغل های بی بازده وابسته است، نیز می باشد.
این رسانه کانادایی تصریح کرد: سختگیری بر شاهزاده ها و پاکسازی مقامات حکومتی به سرعت در میان رسانه های غربی به عنوان نوعی قدرت نمایی (از سوی بن سلمان)تعبیر شد و شکی وجود ندارد که این تحلیل تا حد زیادی درست است.
اما ممکن است پشت این قدرت نمایی و بازداشت ها انگیزه دیگری چون پوپولیسم نیز وجود داشته باشد.

شاهزاده های سعودی را به عنوان اعضای الیگارشی (حکومت اعصای اندک) در نظر بگیرید. آن ها در میان مردم عربستان محبوبیتی ندارند و سبک زندگی تجملاتی آن ها با ادامه اصلاحات اقتصادی محمد بن سلمان بیش از پیش محبوبیت خود را در میان مردم از دست خواهد داد. تمام اصلاحات اقتصادی جاه طلبانه برای مدتی نامطبوع هستند. برخی از این اصلاحات با اقدامات ریاضتی سخت همراه هستند که به افزایش بیکاری می انجامد مانند اتفاقی که پس از بحران اقتصادی سال 2008 در اروپای جنوبی افتاد، یا به از بین رفتن تمام صنایع منجر خواهند شد، مانند آنچه در زمان مارگارت تاچر به سر معادن ذغال سنگ انگلستان آمد.

از نفت گرفتن اقتصاد عربستان و ایجاد یک طبقه کارآفرین به این معنا که به بهای شغل های بخش دولتی شغل های بخش خصوصی ایجاد شود، می تواند کینه و نفرت را در دل میلیون ها شهروند عربستانی بکارد.دستکم بنا به دیدگاه شاهزاده محمد، اگر بخشی از یک جامعه به عنوان نمونه شاهزادگان در عربستان، در مقابل درد و رنج مصون باشند، تلاش ها برای اصلاحات، دشوارتر به ثمر خواهد رسید.

یکی از دیپلمات های ارشد اماراتی با اشاره به این امر که بازداشت شاهزاده های عربستانی از لحاظ سیاسی قابل درک بود، گفت: ' ضرری ندارد که به مردم نشان دهیم که اگر آن ها باید رنج اصلاحات اقتصادی و حکومتی را تحمل کنند، نخبگان حکومتی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و برای اقدامات خود مسئول شناخته خواهند شد.' وی افزود: ' پیگرد قانونی مقامات فاسد از لحاظ سیاسی مشکل زا نیست. اصلاحات گسترده در مقیاسی که عربستان در نظر دارد، نیازمند آن است تا محرک های مبارزه با فساد خالص و بی غل و غش شناخته شده و نخبگان اقتصادی از این فرایند مصون نباشند.'

در بخش دیگری از این تحلیل آمده است: سوال اینجاست که آیا شاهزادگانی که دستگیر شده اند حقیقتا فاسد بوده یا تنها قربانیان مانور سیاسی شاهزاده محمد تشنه قدرت شده اند. با توجه به آن که هنوز اتهامات رسمی این شاهزاده ها و تجار اعلام نشده، دلیل اصلی بازداشت آنها روشن نیست. حکم سلطنتی که برای تشکیل کمیته مبارزه با فساد صادر شده است، می گوید:' این کمیته مجاز است تا هر اقدام پیشگیرانه ای را که لازم ببیند، اتخاذ کند تا زمانی که افراد مورد نظر به تحقیقات مراجع قانونی و قضایی سپرده شوند.'

بازداشت شاهزاده ولید غافلگیر کننده بود. وی اخیرا از خانواده سلطنتی و کمپین عربستان در یمن حمایت کرد. شاید وی به فساد جدی متهم است و یا شاید تنها پای خود را از گلیمش درازتر کرده است.این فیلسوف بشردوست یکی از چهره های جهانی طبقه کارآفرینان عربستان سعودی بود و تقریبا هرکاری که می خواست را هرکجا که اراده می کرد انجام می داد. ممکن است سبک آزاد او که شامل انتقادهای هراز گاه از سیاست نفتی عربستان بود، به مذاق حاکمان مطلق عربستان خوش نیامده باشد.

گلوب اند میل در پایان نوشت: خیلی زود است که بگوییم آیا این «پاکسازی» های شاهزاده محمد واقعا به اجرای برنامه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وی کمک خواهد کرد یا در نهایت به ضرر آن خواهد بود. اگر تحکیم قدرت به قیمت سرکوب تمام مخالفان و منتقدان انجام شده باشد، انقلاب بن سلمان می تواند کینه بیافریند و حتی نتیجه معکوس دهد. نمایش اخر هفته در ریاض نشان داد که می توان با شاهزادگان عربستانی از هر رتبه ای که باشند به عنوان ابزاری دم دستی و دور انداختنی برخورد کرد. آیا این امر در مورد شاهزاده محمد هم صدق می کند؟ به هر حال وی هنوز پادشاه نشده است.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه