عصر ایران؛ کاوه معین فر - رئیس سازمان سینمایی در نطق اختتامیه جشنواره فجر 36 نوید برگزاری جشنواره ای جدید برای "فیلم اولی‌ها" داد، در نشست خبری روز گذشته هم در همین مورد سخنانی ایراد کرد: "درباره جشنواره فیلم اولی‌ها، درحال نظرسنجی و بررسی جدی هستیم. اگر این جشنواره بتواند به بهتر دیده شدن فیلمسازان اول کمک کند، قطعا آن را برگزار می‌کنیم. تا الان نتایج بررسی مثبت بوده است."

این خبر را باید به فال نیک گرفت چون واقعا سازمان سینمایی تنها مرجع برای حمایت از فیلمسازان جوان است، اگرچه تا به اکنون در دولت دوازدهم گام مهمی در این راستا برداشته نشده و اتفاقا برعکس هر چه تصمیم گیری است بیشتر در راستای راضی کردن سنگین وزنهای سینماست.

کسانی که همیشه تریبون دارند و می توانند نارضایتی یا اعتراضات خود را به راحتی بیان کنند و ترسی هم از عواقب آن ندارند، چون به تجربه ثابت شده است که هر وقت صدایشان را بلندتر کردند اوضاع بر وفق مرادشان چرخیده است.

اما کار برای جوانان فیلمساز فرق می کند و روند آن به این شکل است: معمولا با ساخت فیلم کوتاه به اعتباری دست پیدا می کنند و بعد از آن تصمیم به ساخت فیلم اول بلند می گیرند، فیلمنامه‌شان را آماده می کنند و به تهیه کننده های مختلف ارائه می دهند.

معمولا با جواب رد مواجه می شوند و هیچ تهیه کننده ای حاضر به ساختن آن نیست، به ناچار خود وارد عمل می شوند، در ابتدا دنبال سرمایه‌گذار می گردند اگر پیدا کردند که فبه المراد، اما اگر نشد در مرحله بعد با فروختن هر آنچه دارند یا قرض گرفتن پول از خانواده، دوست و آشنا و... بالاخره سرمایه ای فراهم می کنند.

حال فیلمنامه و سرمایه دارند اما باز هم هیچ کاری نمی توانند بکنند چون باید مجوز ساخت بگیرند، برای مجوز ساخت باید تهیه کننده ای داشته باشند که کارت صنف تهیه کنندگان را داشته باشد تا وزارت ارشاد درخواست بررسی فیلمنامه را قبول کند یعنی تا تهیه کننده حرفه ای وجود نداشته باشد وزارت ارشاد اصلا درخواست فیلمساز را قبول نمی کند، حال برای داشتن تهیه کننده باید با آنها وارد مذاکره یا معامله شود، آیا کسی حاضر است از اعتبار و جایگاه صنفی خودش مایه بگذارد و با فیلمساز جوان وارد بازی شود؟

بهرحال آخر سر یا رفاقتی و بی هیچ چشمداشتی تهیه کننده ای هم پیدا می شود یا اینکه در عوض دریافت مبلغی، حاضر به این کار می شوند( به نوعی کارت تهیه کنندگی را اجاره می دهد تا فیلم ساخته شود) حال بعد از تمام این اتفاقات تازه فیلمنامه به ارشاد می رود و بعد از صدور مجوز ساخت وارد پروسه پیش تولید می شوند(در حالت خوشبینانه بدون رد شدن فیلمنامه یا اصلاح و ...)بعد از ساخته شدن فیلم (بازهم خوشبینانه بدون هیچ مشکلی با تهیه کننده و عوامل و...) حال فیلمساز جوان می رسد به مرحله ای که فیلمش را ساخته است و باید آنرا ارائه کند.

در ایران همه اتفاقات از جشنواره فجر شکل می گیرد زیرا فیلم (فارغ از ارزشبندی آن) در جشنواره است که مورد توجه قرار می گیرد، توجه رسانه ها، منتقدین و اهالی فن سینما باعث می شود که صدای تولید این فیلم در جامعه بپیچد و اتفاقات بعدی فیلم(مانند اکران، ارائه به جشنواره های دیگر، پخش در شبکه نمایش خانگی، فروش حقوق ان به صدا و سیما و نهادهای دیگر ...) را رقم بزند.

پس این نمایش در جشنواره فجر بسیار حیاتی است، اگرچه بسیاری عقیده ای غیر از این داشته باشند اما باز تجربه نشان داده وقتی خودشان فیلمی دارند تمام تلاششان را می کنند تا فیلم در جشنواره فجر حضور داشته باشد.

حال در جشنواره فجر 36 (سال 1396) که با استدلال ارتقا کیفیت و صرفه جویی اقتصادی و ... ناگهان تعداد فیلم‌های "نگاه نو"(فیلم اولی) از حداقل 10 فیلم به 3 فیلم کاهش پیدا کرد، بخش فیلم‌های "هنر و تجربه" حذف شد!

بخش "هنر و تجربه" که فیلمسازان جوان و مستقل برای رهایی از بوروکراسی اداری ارشاد و انحصارطلبی صنفی بعضی از اصناف خانه سینما به آن پناه می آوردند، سالانه حدود 80 فیلم تولید می شود (تقریبا معادل تولیدات سینمای حرفه ای) که با هماهنگی شورای سیاست گذاری "گروه هنر وتجربه" حدود 10 فیلم برای رقابت انتخاب می شد، این روزنه امید را هم بستند، سال قبل به 2 فیلم رسید و امسال کاملا حذف می شود.

سه فیلم اولی که انتخاب شده بود: "امیر" نیما اقلیما ، "خجالت نکش" رضا مقصودی و "مصادره" مهران احمدی که نیما اقلیما تجربه اولش برای ورود به سینمای حرفه ایست ولی مهران احمدی و مقصود جباری اگرچه هر دو فیلم اولشان را ساخته اند اما سالهای سال است که در سینما مشغولند و موی سپید کرده اند.(مهران احمدی، بازیگر معروف) و (رضا مقصودی، فیلمنامه نویس "لیلی با من است" کمال تبریزی)

در جشنواره فجر امسال از بين 92 کانديد اعلام شده کسب سيمرغ بخشهاي مختلف سهم فيلم اولي‌ها فقط 3 کانديد بوده: 1- رعنا اميني براي طراحي لباس"خجالت نکش" 2- رضا عطاران براي بازيگر نقش اول مرد "مصادره" و شبنم مقدمي براي بازيگر نقش اول زن "خجالت نکش" که هرکدام از اين کانديدها هم ليست بلندي از فعاليت در رشته خودشان دارند.

تنها اسم جواني که در بين تمامي کانديدها وجود دارد نويد پور فرج بازيگر فيلم "مغزهاي کوچک زنگ زده" است، که در اولين فيلم سينمايي که بازي کرده کانديد هم شده است.

هر اندازه هم خوشبین باشیم نمی توان نادیده گرفتن فیلمسازان جوان و مستقل را در این دوره انکار کرد. فيلمسازانی که از مناسبات قدرت و ثروت دور هستند، با هر بدبختي شده بودجه اي فراهم مي کنند، تا فيلم بسازند و تنها جايي که مي توانند آنرا عرضه کنند جشنواره فجر است تا بلکه از این راه فيلم شناخته شود و امکان مطرح شدن بدست آورد، و نهایتا زمینه ورود به عرصه سینمای حرفه ای باشد.

این ورود به جریان فیلمسازی حرفه ای نه فقط برای یک فیلمساز یا تهیه کننده بلکه برای گروه سینماگران همراه آنها هم صدق دارد، زیرا که این گروه جوان هم معمولا فقط با انگیزه و عشق سینما در این فیلم‌ها کار می کنند و درآمد مالی چندانی برای آنها ندارد، آنها هم می خواهند نتیجه زحماتشان دیده شود.

فیلمسازان جوان نه تریبونی در اختیار دارند و نه صدای اعتراضشان به جایی می رسد و نهایتا اگر کسی جرات کند و نامه ای سرگشاده به مدیران بنویسد که معمولا در حجم زیاد اتفاقات گم می شود و در واقع هیچ دستاوردی نخواهد داشت، فقط و فقط این شکایت و گلایه ها را به درون خودشان می ریزند.

با توجه به این موارد و دلایل ذکر شده بسیار واضح است که حضور جشنواره ای برای معرفی فیلمسازان جوان "فیلم اولی" بسیار واجب و ضروری است پس امیدوارم که رئیس سازمان سینمایی هم در بررسی‌ها و نظر سنجی ها به این نتیجه برسد که این جشنواره به بهتر دیده شدن فیلمسازان اول کمک می کند و قطعا آنرا برگزار کند.

مهندس حیدریان این جشنواره را همچون میراثی از دوره مدیریت خودتان برای جوانان فیلمساز باقی بگذارید.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه