هادی حق شناس اقتصاد دان می گوید : در ایران رانت و رابطه و وام سفارشی به توجیه اقتصادی می‌چربد و نفع‌های شخصی که برخی در دادن این وام‌ها می‌برند، توجیه اقتصادی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به عنوان مثال وامی که قرار بود صرف ایجاد خرید تجهیزات و نوسازی صنایع شود سر از بازار ارز و سکه در می آورد.

حجم مطالبات بانک در 10 سال گذشته 5.5 برابر شده است . این افزایش معوقات در شرایطی رخ داده حق شناس اقتصاد دان می گوید: سهم مردم عادی از تسهیلات بانکی تغییر زیادی نکرده است.

آنگونه که این اقتصاد دان می گوید: گرفتن وام در مبالغ15، 10 و حتی 5 و 3 میلیون تومان آن‌قدر سخت است که وام‌گیرنده باید هفتخوان رستم را طی کند تا شاید بعد از مدتی بتواند به مقصودش برسد؛ اما وام‌گرفتن در مبالغ کلان و نجومی آنقدرها هم سخت نیست و بانک‌ها راحت‌تر از آنچه که تصور می‌شود، وام‌های آنچنانی را پرداخت می‌کنند بدون اینکه توجهی به وثایق داشته باشند.

به گفته او، همچنین در بانک های دنیا رسم بر این است که متناسب با پیشرفت فیزیکی طرح تسهیلات پرداخت می شود و نظارت دقیقی بر نحوه هزینه کرد آنها صورت می گیرد. اما در ایران رانت و رابطه و وام سفارشی به توجیه اقتصادی می‌چربد و نفع‌های شخصی که برخی در دادن این وام‌ها می‌برند، توجیه اقتصادی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به عنوان مثال وامی که برای ساختن یک بنگاه اقتصادی داده شده صرف ساخت و ساز می شود . وامی که قرار بود صرف ایجاد خرید تجهیزات و نوسازی شود سر از بازار ارز و سکه در می آورد. همه این عوامل موجب شده که معوقات بانکی هر سال بیشتر از پارسال شود.

آنگونه که این اقتصاد دان توضیح می دهد: طبق استاندارهای جهانی نسبت تسهیلات به سپرده‌ها حدود 70 درصد باید باشد . البته این نسبت متناسب با توسعه ای، صنعتی ، بازرگانی، کشاورزی بودن بانک ها متفاوت است. در توصیف بحرانی بودن نظام بانکی ما همین بس که این نسبت( تسهیلات به سپرده های بانکی)که در دولت نهم و دهم به بالای 100 درصد رسیده بود، حالا هم چیزی در حدود 85 درصد است هرچند این شاخص در سال های گذشته نزولی بوده اما همچنان در وضعیت قرمز قرار داریم.

وام های بانکی برای آقا زاده ها یا روستاییان؟

اما در شرایطی به گفته معاون روستایی ریاست جمهوری بازار وام های سفارشی به آقا زاده حسابی داغ است که بحران های اجتماعی انفجار جمعیت در کلان شهرهای کشور ، حفظ مردم در روستاها را حیاتی کرده است . به گفته او ، در شرايط كنوني كه قدرت خريد مردم در روستاها به نحو قابل توجهي كاهش يافته و به دلیل بحران آب اشتغال روستاییان در وضعیت قرمز قرار گرفته است . بی تردید در چنین شرایطی افزايش وام هاي اشتغال به طرح هاي تولیدی در مناطق روستايي به افزايش سرمايه گذاري‌هاي مولد منجر خواهد شد.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه