در این روزهای فوتبالی، جای عادل واقعا خالی

عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - سالها بود عادت داشتيم عادل فردوسي‌پور را در زمان‌هاي اوج فوتبالي کنار خود داشته باشيم، در 3 قامت او را مي‌ديديم برنامه‌ساز، مجري و گزارشگر. امسال در طي مسابقات جام ملت‌هاي آسيا در هيچکدام از اين موارد او را نديده‌ايم و نمي‌توان انکار کرد انگار اين روزهاي فوتبالي ما يک چيزي کم دارد.

احسان شيعه (مدير شبکه ورزش) در پاسخ به اين پرسش که چرا پس از برگزاري 26 مسابقه فوتبال، عادل فردوسي‌پور تاکنون گزارش مسابقه‌اي از جريان جام ملت‌هاي آسيا را عهده‌دار نبوده است؟ اظهار کرد: «عادل فردوسي‌پور در اين مدت مشغوليت‌هاي ديگري داشته‌اند که بهتر است خود ايشان در اين زمينه توضيح بدهند. به دليل همين مشغوليت ايشان کمتر در شبکه ورزش گزارش کردند اما با اصرار ما قرار است از اين هفته بازي‌ها را گزارش کنند.»

در اين نوشتار به بحث گزارشگري عادل فردوسي‌پور نمي‌پردازيم به دليل اينکه جايگاه و سطح تخصص او در اين زمينه اظهر من الشمس است و هر علاقمند به فوتبالي واقف بر اين امر. برنامه‌های دیگر شبکه‌های سیما هم مد نظر نیست فقط نگاه و برش کوتاهی به شبکه 3 و برنامه مختص به بازی‌های جام ملت‌های آسیا این شبکه داریم.

شکي نيست ندادن تهيه‌کنندگي برنامه «آسيا دو هزار و نوزده» به فردوسي‌پور در ادامه اثبات قدرت مدير جديد شبکه سه (علي فروغي) به فردوسي‌پور و يا حتي تمام شبکه سه است، اگر چه اين يک تصميم مديريتي است و هر مديري اين حق را دارد که به هر روشي که خود صحيح مي‌داند اقدام کند اما محصول به جا مانده از این چنین تصمیماتی چون به شکل مستقیم با مخاطب در ارتباط است باید بسیار دقیقتر و به دور از حاشیه باشد.


زماني که در مهر ماه برنامه نود به دليل بازي تيم‌هاي اسپانيا و انگليس در چارچوب مسابقات ليگ ملتهاي اروپا پخش نشد و آن دلخوري‌ها و اتفاقات رخ داد، استدلال مدیران شبکه 3 و تلویزیون این بود که به دلیل اهمیت آن بازی از شبکه 3 پخش می‌شود در صورتی که در این مدت چند ماهه بازی‌های مهم دیگری هم انجام شد که شبکه 3 آنرا پخش نکرد و روند عادی برنامه‌های خودش را پیش گرفت مثل بازی حساس منچستر سیتی و لیورپول در 13 دی.

فردوسي‌پور در برنامه‌سازي يک استانداردي را پايه‌گذاري کرده است که نمي‌توان آن را انکار کرد، باید گفت برنامه «آسيا دو هزار و نوزده» که اصرار دارند آنرا به این شکل معرفی کنند تا با برنامه‌های که فردوسی‌پور تهیه کرده مانند «بیست، چهارده» و «بیست،هجده» اشتباه نشود، خود همين برنامه اساسا شکل و ساختار برنامه گرته‌برداري از برنامه‌هايي است که فردوسي‌پور تهيه کرده است. شکل برنامه، آیتم‌ها، معرفي تيم‌ها، کشورها و ... حتي واضح است که براي همين آيتم‌ها احتمالا از تيم نويسندگان همکار با فردوسي‌پور استفاده شده است.

بخش‌هاي جذاب يا «فان» از بخش‌هايي است که به تقليد از برنامه «فوتبال صد و بيست» شبکه ورزش که آن هم تهيه کننده اش فردوسي‌پور است به برنامه «آسيا دو هزار و نوزده» راه يافته است. خود محمد حسين ميثاقي هم از استعدادهايي است که از برنامه‌هاي فردوسي‌پور کشف شده و به موقعيت کنوني دست يافته است.


در برنامه‌هاي اين شکلي که قرار است يک تورنمنت يک ماهه را پوشش دهد و تقريبا هر روز يا هر شب اين برنامه بر روي آنتن مي‌رود فردوسي‌پور هميشه اين هوش را دارد که يک مجري ديگر را هم کنار خودش مي‌گذاشت و دو نفره برنامه را اجرا مي‌کردند(در برنامه بيست-چهارده رضا جاوداني و در برنامه بيست-هجده محمدرضا احمدي)، هم ريتم و تنوع برنامه بالا می‌رود و هم اينکه هميشه يک مجري وجود داشت که وقتي حرف نمي‌زد با عوامل پشت صحنه در ارتباط است و مخاطب شاهد اين نيست که مجري به شکل مستقيم از اتاق فرمان براي تکرار نکته يا سخني درخواست داشته باشد و ...

در این شب‌ها بنده خدا محمد حسین میثاقی، هم باید معرفی آیتم‌ها و بخش‌های برنامه را داشته باشد، هم کنار وال اسکرین‌ها  (LED‌) رفته و اطلاعات آماری بدهد، هم با مهمان برنامه گفتگو داشته باشد و هم تبلیغات اسپانسر برنامه(ستاره-مربع) را اعلام کند و ... به میثاقی هیچ ایرادی وارد نیست اتفاقا جای تقدیر دارد که به نحو احسن همه این کارها را انجام می‌دهد اما باید از برنامه‌سازان «آسيا دو هزار و نوزده» پرسید خود شما فکر می‌کنید این شکل اجرا گذاشتن برای یک مجری درست است؟ اصلا جذاب است؟ مخاطب بعد از نیم ساعت از حجم زیاد اطلاعات مختلف ارائه شده توسط یک نفر سرسام می‌گیرد باید به مخاطب فرصت تنفس داد (این موارد از اصول اولیه و بدیهی برنامه‌سازی است).

از ديگر نکته‌سنجي‌هاي فردوسي پور در زمان اجرا اين است که حس مخاطب را مي‌شناسد، مثلا مي‌داند براي بازي‌ها و تيم‌هايي که مخاطب هم به آن علاقه دارد با شور و حال بيشتر اجرا کند اما براي تيم يا بازي که اهميت کمتري دارد بسيار آرام و حتي گاهي سرد برخورد کند، اما از ميثاقي (با تمام استعدادهايي که در زمينه‌هاي مختلف دارد) چنين دقت‌هايي را نمي‌بينيم، مثلا راجع به بازي تساوي بدون گل سوريه و فلسطين با چنان شور و حرارتي حرف مي‌زند که درباره بازي ايران و عراق.


یا باز در ارتباط با اجرا شاهدیم که مجری همان انرژی و شور و ذوقی که در ابتدا برنامه دارد، در انتهای برنامه هم همان شکلی اجرا می کند در صورتی‌که اجرا باید تخت و یکنواخت نباشد، فراز و فرود داشته باشد و احساس مخاطب هم در نظر گرفته شود والا مانند یک ربات است که جملات را به شکلی یکسان ادا می‌کند.

از دوستی شنیدم که انسان‌های بزرگ و تاثیر گذار را با سه ویژگی یا یک یا دو مورد از این سه ویژگی می شناسیم: نهاد، اثر، راه.

عادل فردوسی‌پور با ساخت برنامه نود یک نهادی را تاسیس کرد که فوتبال ایران به قبل و بعد از آن تقسیم می‌شود. آثار او هم همین برنامه نود، فوتبال 120 ، ویژه برنامه‌های جام جهانی، ترجمه کتاب‌ها و ... است و راهی که او جلوی تلویزیون، مخاطب و جامعه گذاشته است انجام کار به شکل درست، با کیفیت و استاندارد.

بايد به مدير جوان شبکه 3 و مدیران تلویزیون يک نکته را يادآوري کرد: شايد خود فردوسي‌پور حضور نداشته باشد اما جایش خالی است و این غیبت کاملا به چشم می‌آید. چه خوشتان بیاید و چه خوشتان نیاید ميراث عادل فردوسی‌پور عملکرد اوست که برجا مانده و تمام برنامه‌های فوتبالی تلویزیون را با معیار او می‌سنجد.

تماشاخانه

راننده از ترس پلنگ فرار کرده رفته تو ماشین / درخواست کمک گرفتنش خیلی جالبه (فیلم)

رازهای جالبی از تایتانیک که شاید هرگز درباره‌اش نشنیده باشید (فیلم)

فیلم های دیگر