فضای مجازی، خارج از دسترس اخلاق حرفه‌ای/ مهدی فرقانی

محمد مهدي فرقاني در روزنامه اعتماد نوشت:

آنچه در فضاي مجازي توسط شهروندان منتشر مي‌شود، معمولا مشمول بحث اخلاق حرفه‌اي رسانه نمي‌شود. چرا كه اخلاق فردي و اجتماعي در چنين مواردي بيشتر دخيل است. اخلاق حرفه‌اي شامل افرادي است كه به طور حرفه‌اي به روزنامه‌نگاري مي‌پردازند. اين موارد را بايد به تفكيك مورد بررسي قرار داد. ضوابط و مقررات حاكم بر آنها نيز تا حدي متفاوت از يكديگرند.

در فضاي مجازي چند نوع محتوا وجود دارد. يكي بحث توليد محتوا به وسيله شهروندان و انتشار آن در فضاي مجازي است. اگر چه اين بخش شامل اخلاق حرفه‌اي نمي‌شود اما از آن جايي كه به حريم خصوصي مربوط است، طبعا شهروندان هم، نه اخلاقا و نه قانونا حق ندارند محتوايي را بدون اطلاع صاحب تصوير يا متن در گستره عمومي منتشر كنند. اگر هم بخواهند چنين كاري كنند، حتما بايد با اجازه آن شخص باشد. هر كاري غير از اين تخلف يا تخطي اخلاقي محسوب مي‌شود.

نكته بعد مربوط است به شخصيت‌ها و چهره‌هاي سياسي، هنري يا ورزشي كه وقتي به اصطلاح امروز تبديل به سلبريتي مي‌شوند، حريم خصوصي‌شان تا حدي كوچك‌تر مي‌شود. به همين خاطر آنها هم بايد در فضاهاي عمومي مراقب حركات، اعمال و رفتار خود باشند. به هر حال هميشه اين احتمال وجود دارد كه افرادي از آنها تصويري تهيه كنند و با محتواي خودخواسته در فضاي مجازي منتشر كنند. هنگامي كه پاي شهرت در ميان باشد هميشه بحث بر سر اين است كه حريم خصوصي تا كجا خواهد بود.

اما استنباط بنده اين است كه موضوعي كه باعث حساسيت مردم شده است و انگيزه برخي از شهروندان براي انتشار تصاويري از چهره‌هاي سرشناس شده است، مغايرت گفتار و كردار افراد است. يعني آنجايي كه افراد اصولي را به زبان مي‌آورند كه قاعدتا بايد خودشان قائل به آن اصول باشند اما در عمل پايبندي چنداني به آن نشان نمي‌دهند. اينجاست كه افرادي به دليل اين مغايرت، به خود اجازه انتشار مطالبي از اين دست در فضاي عمومي را مي‌دهند.

اينها بيشتر شامل اخلاق فردي و اجتماعي است كه متاسفانه اين روزها در جامعه ما هر سه حوزه اخلاقي دستخوش نابساماني است. چه در حوزه فردي و اجتماعي و چه در حوزه اخلاق حرفه‌اي. در اخلاق حرفه‌اي رسانه، افراد بايد به‌شدت نسبت به اصول اخلاق حرفه‌اي پايبندي نشان دهند، چه در فضاي مجازي و چه در فضاي رسانه‌هاي سنتي. وقتي ساختار فعاليت، ساختاري حرفه‌اي ثابت و دايمي است و براي افراد دست‌اندركار شغل و حرفه محسوب مي‌شود بايد بطور كامل به اصول اخلاقي آن پايبند باشند.

از جمله اين اصول پايبندي است، كه بايد به حريم خصوصي، آبرو و حيثيت و اعتبار ديگران قائل باشند و به هيچ‌وجه حق انتشار تصوير يا محتوايي را از زندگي خصوصي افراد ندارند، مگر به صورت خاص در مورد افرادي كه مسووليت اجتماعي‌شان به گونه‌اي است كه حتي در فضاي خصوصي‌شان هم بايد مراعات اصولي را كه به آن متعهد يا مدعي هستند را داشته باشند.

بنابراين ما ضمن اينكه بايد به زندگي و حريم خصوصي و به عقايد ديگران احترام بگذاريم بايد تاكيد كنيم كه در هر سه حوزه مورد اشاره، اين پايبندي و تعهد نسبت به اخلاق بايد وجود داشته باشد. اما هر كدام از آنها حكم جداگانه خود را دارند و حريم و محدوده متفاوتي با يكديگر.

سفر در زمان؛ «رضاخان» چند روز قبل استعفا به همراه محمدرضا پهلوی؛ سال 1320(عکس)

تماشاخانه

دارویی که این روزها پولدار‌های چاق به دنبالش هستند / درباره آمپول لاغری که فقط دست ۱۰ درصد مردم جهان به آن می‌رسد (فیلم)

نمره کواکبیان به دولت پزشکیان : از بیست، ۱۲ یا ۱۳ (فیلم)

فیلم های دیگر