مجید تفرشی(تحلیل‌گر سیاست خارجی): تحریم وزیر خارجه یک کشور، امری بی سابقه است

«دکتر مجید تفرشی» تاریخنگار و کارشناس مسائل بین الملل درباره تحریم محمدجواد ظریف توسط دولت آمریکا در گفت و گو با ایرنا گفت: مسئله تحریم  وزیر خارجه یک کشور به این صراحت و شفافیت که در مورد ظریف رخ داده است، امری بدون سابقه است.

در تاریخ دیپلماسی جهان مواردی بوده است که دولت آمریکا در خصوص ورود و تردد مقامات برخی کشورها موانعی ایجاد کرده باشد. از جمله آن ها در سال ۱۹۸۸ درباره یاسر عرفات رهبر فلسطین اعمال شد. در آن سال دولت آمریکا به بهانه سوابق تروریسی عرفات، مانع حضور او در اجلاس سازمان ملل شد، به همین دلیل اجلاس سازمان ملل به جای نیویورک در ژنو برگزار شد. باید توجه داشت این اقدام در صورتی که دولت آمریکا مانع حضور  ظریف در مجامع سازمان ملل شود، می تواند راهکاری برای نقض تحریم دستگاه دیپلماسی ایران باشد. ضمن آن که اعمال ممنوعیت برای تردد ظریف به سازمان ملل، تخطی آشکار واشنگتن از مسئولیت میزبانی سازمان ملل متحد است.



وی افزود: فارغ از بی سابقه بودن چنین اقدامی باید به این مسئله توجه داشت که همواره نیروهای تندروی داخل ایران در اثبات زیان برجام برای ایران به حمایت جناحی از سیاسیون آمریکا از برجام اشاره می کردند. اما این اقدام دولت ترامپ نشان داد که تحلیل آنها اشتباه است. اگر برجام برای ایران نفع نداشت با تاثیرگذار نبود، آمریکا دست به چنین اقدامات بی سابقه علیه دستگاه دیپلماسی ایران نمی زدند. برخلاف ادعای نیروهای تندروی داخلی اگر انجام برجام به زیان منافع ایران بود پذیرش چنین هزینه هایی از سوی دستگاه دیپلماسی آمریکا توجیهی نداشت.

تفرشی با موفق توصیف کردن کنش های دیپلماتیک ایران گفت: عملکرد ترامپ واکنش غیر متعارف و نابخردانه ای بود که نمایانگر توانایی دستگاه دیپلماسی کشورمان است. هرچند که باید توجه داشت بخشی از این توانمندی به خود ساختار وزارت خارجه کشور باز می گردد. اما بخش مهمتری از این کامیابی و اقتدار را باید در توانمندی های شخص محمد جواد ظریف جستجو کرد. تسلط کامل او بر زبان انگلیسی، آشنا بودنش با ساز و کار رسانه های جهانی و اشرافش بر دیپلماسی عمومی، مهارتش در گفت و گو با سایر دیپلمات ها همگی توانمندی های بسیار بالایی است که ظریف با بهره گیری از آن ها توانسته است افکار عمومی جهانی را به نفع منافع ملی ایران جلب نماید.

وی تصریح کرد: این نقاط قوت فردی وزیر خارجه نباید باعث بری دانستن دستگاه وزارت خارجه از نقاط ضعف دانست. معمولا در کشور های توسعه یافته جهانی وزرا و مسئولین ارشد، از بدنه دستگاه دیپلماسی خود عقب تر هستند و سیستم از افراد بهتر کار می کند، اما در ایران و به خصوص مورد شخص ظریف، این شرایط کاملا متفاوت بوده و این وزیر است که از دستگاه دیپلماسی جلوتر و موفقتر حرکت می کند و شاید یکی از دلایلی که شخص وزیر امور خارجه مورد تحریم های دولت آمریکا قرار می گیرد به این مسئله بر گردد.

این محقق تاریخ و امور بین المللی افزود: موضوع دیگری که در این اقدام دولت آمریکا باید مورد توجه قرار بگیرد، تناقض های دولت آمریکا در قبال مواجهه با ایران است. دولت آمریکا اصرار دارد که ادامه برجام به نفع ایران است و به همین دلیل از این به صورت یک جانبه از آن خارج می شود، اما از سوی دیگر اصرار به اجرای کامل برجام توسط ایران دارد و با گام های ایران در کاهش تعهداتش مخالفت می کند و آن را نقض عهد می پندارد.
تفرشی تناقض دیگر رفتار آمریکا را در مواجهه به صنعت موشکی ایران دانست و خاطر نشان کرد: همچنین آمریکایی ها زمانی که با رسانه های فارسی زبان در اختیار خود، یا در جمع اپوزیسیون برانداز کشور صحبت می کنند برنامه های موشکی ایران را ناکارآمد و موشک ها آهن پاره هایی بی ارزش توصیف می کنند، اما زمانی که به رسانه غربی می رسند و در مواجهه با افکار عمومی بین المللی قرار دارند برنامه موشکی ایران را بسیار خطرناک می دانند.

وی هدف نهایی آمریکا را به زانو در آوردن ایران دانست و گفت: تناقض مهم دیگر که در مسئله تحریم ظریف بار دیگر خود را نشان داد اصرار و ادعای رئیس جمهور آمریکا و وزیر امور خارجه این کشور درباره مذاکره با ایران در شرایط تحریم مسئول اصلی دیپلماسی ایران و تدام سیاست موسوم به فشار حداکثری است.  
مسئله تحریم ظریف بار دیگر نشان داد آنان در ادعای مذاکره  صداقت ندارند و به دنبال گفت و گویی مسالمت آمیز برای حل منطقی اختلافات موجود نیست.

مجید تفرشی تحریم وزیر خارجه ایران را در جهت محدود کردن فعالیت ها پر شما بین المللی او دانست و گفت: با این وجود تحریم محمدجواد ظریف حتما تاثیرات منفی در تحرکات دیپلماتیک وی خواهد داشت، ولی مطمئنا این تاثیر بسیار کمتر از آن چیزیست که مورد توقع شخص ترامپ و دولت تحت هدایت او است. اقدام بی سابقه تحریم یک وزیر خارجه از سوی دولت آمریکا و پس از انجام بی سابقه ترین تحریم های فزاینده در تاریخ روابط میان ایران و آمریکا، در مجموع نشان دهنده اقتدار نیست و در مجموع نشانگر استیصال و ناتوانی دستگاه دیپلماسی آمریکا در ایجاد اتحاد جهانی علیه ایران است. این اقدام نابخردانه از عدم کارایی ساز و کارهای تحریم  در موارد قبلی حکایت دارد.

تفرشی تاکید کرد: معمول بوده است که دولتمردان آمریکایی در تعیین سیاست های خود در قبال ایران از چهره های دانشگاهی و علمی ایران شناس مشورت می گرفته اند، اما به نظر می رسد دولت ترامپ در این موضوع به سراغ ایران نشناسان رفته است. این مسئله را به خوبی می توان از تاثیرات منفی که در قبال تحریم های علیه آمریکا ایجاد شده است  دریافت.

وی در پایان باید خاطر نشان کرد: تحریم ظریف در عمل به سازندگان سریال تلویزیونی گاندو نشان داد، راهشان در تخریب و تضعیف ظریف اشتباه است. نادرست نشان دادن مسیر دیپلماسی دولت ایران همان کاریست که است که دولتمردان آمریکا به دنبال آن بوده و بازی در مسیر مطلوب دشمنان ایران است.