عصرایران؛ مصطفی داننده- این روزها وقتی اخبار را در تلگرام، اینستاگرام و حتی تلویزیون پیگری میکنید حتما به خبر برگزاری دادگاههای فسادهای اقتصادی برمیخورید.
بعد از دیدن این خبرها سوالی در ذهن ایجاد میشود که چرا کشور دچار فسادهایی این چنین است؟ چرا در نهادهای دولتی و حکومتی شاهد فسادهای اقتصادی هستیم؟ چرا در جامعهای که بارها به اخلاق و حقالناس تاکید میشود، باز عدهای به راحتی دست خود را در جیب مردم میکنند و حق آنها را میخورند؟
با چه روشی میشود جلوی این فسادها را گرفت؟ شاید برخی بگویند برگزاری دادگاه و برخوردهای چکشی با مفسدان اقتصادی میتواند، ریشه فساد را در کشور بخشکاند. این دادگاهها از نظر روانی حس خوبی به جامعه میدهد ولی قطعا راهحل نهایی این ماجرا نیست. چون اگر اینگونه بود ما دیگر شاهد دزدی، قاچاق مواد مخدر و قتل نبودیم.
به نظر میرسد یکی از بهترین روشها برای مقابله با فساد گسترده اقتصادی، اعتماد به بخش خصوصی و تحویل کارهای دولت به مردم است.
یکی از مسائلی که باعث میشود مردم به فسادهای اقتصادی حساس باشد این است که آنها احساس میکنند این مفسدان، دستشان را در جیب آنها کردند. مثلا اگر فردی از یک بانک دولتی یا اداره و نهاد دولتی اختلاس میکند یعنی به طور رسمی از جیب مردم پولی را برداشته است.
اگر بانکها، ادارهها و سازمانها خصوصی باشند دیگر مردم حس نمیکنند از جیب آنها پولی برداشته شده است. بخش خصوصی متعلق به افراد است. اگر اختلاس صورت بگیرد، یک فساد شخصی است که یک فرد و در نهایت یک سازمان خصوصی را درگیر میکند نه یک جامعه را.
سابقه نشان داده که حساسیت در شرکتها و بانکهای خصوصی نسبت به حفظ اموال و سرمایه خود جدیتر از شرکتهای دولتی است. سبک کار کردن شرکتهای خصوصی و دولتی را ببیند تا متوجه این معنا شوید.
در شرکتهای خصوصی به خاطر اهمیت سرمایه، سرمایهگذار و صاحب شرکت از تمام ظرفیتهای زیر مجموعه خود استفاده میکند و اجازه نمیدهد استعدادهای آنها هدر شود اما در سازمانها و ادارههای دولتی چه کار کنند و چه کار نکنند، پول به آنها تزریق میشود و به کارمندان حقوق تعلق میگیرد.
در یک شرکت و یا بانک خصوصی که فردی سرمایه خود را وارد کار کرده است، مو از ماست بیرون کشیده میشود که مبادا ریالی بدون برنامه جابهجا شود ولی در ادارههای دولتی چون کسی نگران مال مردم نیست و نظارت به درستی انجام نمیشود، میتوان انتظار فساد را داشت.
در بسیاری از کشورهای توسعه یافته از این روش یعنی واگذاری کار به بخش خصوصی و کوچک کردن دولت برای مقابله با فساد استفاده کردهاند و احتیاجی نیست ما مسیر رفته را دوباره طی کنیم. اگر در ایران بخش خصوصی رنگ واقعیت به خود بگیرد مطمئن باشید دیگر شاهد فسادهایی این چنین نخواهیم بود.