کیفیت پایین
کیفیت خوب
عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ تهران شهر گردشگری است؛ فقط شهر سیاست و اقتصاد و دود و شلوغی نیست، دیدنی است. شهری تماشایی که میتوان روزها و روزها در آن گشتوگذار کرد.
تهران دیدنی است؛ اما خود اهل تهران چقدر مکانهای تماشایی شهرشان را میشناسند؟ آیا گردش در تهران فقط رفتن به دربند و درکه است و دیدن کاخهای گلستان یا نیاوران؟
واقعیت این است که پایتخت ایران، پر از تماشاست؛ پر از خانهها و عمارتهای شگفتانگیز و محلههای دیدنی. فقط باید این مکانها را بشناسیم و آنها را رصد کنیم.
این همان کاری است که کمپین شهرموزه انجام داده؛ شناختن مکانهای دیدنی شهر تهران تا ساکنان پایتخت با شهرشان آشنا شوند.
این آشنایی هم منحصر به دیدن مکانهای معروف نیست؛ مثلا اینجا در جنوب بوستان ولایت، «سردر قورخانه» در خیابان خیام تهران معرفی شده؛ ساختمانی زیبا متعلق به دوره قاجار که محل ساختن جنگافزار و مهمات نظامی بود. میگویند وسایل آتشبازی و جشنهای درباری هم در همین ساختمان ساخته میشد.
از این دست بناهای زیبا در تهران زیاد است؛ مثل سنگنگاره فتحعلیشاه در کنار چشمهعلی شهر ری، یا مثلا «عمارت سلطنتآباد» در انتهای خیابان پاسداران که ناصرالدینشاه فرمان ساختش را بیرون از شهر تهرانِ آن روزگار داد و احمدشاه قاجار در آن تاجگذاری کرد، اما مهمترین اتفاقش شد محاکمه مصدق که در تالار آیینهاش برگزار شد.
تهران بیش از دو قرن است که پایتخت شده و مهمترین اتفاقات تاریخ معاصر در آن افتاده. گرچه این شهر روز به روز مدرنتر میشود و برجهای جدید و تازهسازی در خود میبیند، اما رد رویدادهای تاریخی بر تنش حک شده. اینجا در ابتدای اتوبان قم کمپین شهرموزه شهرداری تهران یکی از آنها را به شهروندان معرفی کرده؛ عمارت کلاهفرنگی باغموزه قصر که تنها بنای بهجامانده از قصری است که به دستور فتحعلیشاه قاجار ساخته شد و بعدها به فرمان رضاشاه، ساختمانهایی در اطرافش سردرآورد تا نخستین زندان مرکزی تهران ساخته شود. زندانی مشهور که شخصیتهای مهم سیاسی و مذهبی در آن دربند بودند و حالا موزهای شده برای تماشای آن دوره تاریخی.
بقعههای تاریخی امامزادههای محبوب تهران هم در این کمپین دیده میشود؛ مثل امامزاده یحیی و امامزاده زید که از قدیمیترین بناهای تهران هستند. یا مساجد تاریخی و مهمی مثل مسجد مشیرالسلطنه و شیخعبدالحسین که در محدوده تهران قدیم قرار دارند. یا تکیه سادات اخوی که ساخت آن را به دوره فتحعلیشاه قاجار نسبت میدهند و از قدیمیترین بناهای تهران است.
یا حتی بناهای جدیدتر و مدرنتری مثل تئاترشهر، موزه ملی و برج آزادی که بسیار مشهورند و مسجد دانشگاه تهران که کمتر شناخته شده است. بنر معرفی این مسجد را در بزرگراه صالحآباد تهران دیدم؛ مسجدی که آن را از نخستین مساجد مدرن تهران میدانند و سال ۱۳۴۵ با طراحی و معماری زیبایش افتتاح شد.
یا این یکی بنا؛ دانشگاه امام صادق که بنر بزرگ آن در خیابان آزادی نصب شده است. این ساختمان حدود نیم قرن پیش به شکل قلعهای در میان درختان ساخته شده و حالا دانشگاهی است برای تدریس همزمان علوم حوزوی و برخی از علوم انسانی.
نصب این بنرها و پوسترها در سطح شهر تهران، نشان میدهد که تا چه اندازه از شناخت تاریخ تهران دوریم. این شهر روزگاری محل زندگی شخصیتهای مهمی بوده که خانههایشان هنوز در این شهر بزرگ زنده و سرپا هستند؛ کسانی مثل این زوج نویسنده «جلال آلاحمد» و «سیمین دانشور»، که سالهای سال در خانهای زندگی کردند که توسط خود «آلاحمد» در سال ۱۳۳۲ در دزاشیب تهران ساخته شد. خانهای که حالا موزهای شده برای دیدن یادگایهای این زوج.
یا خانههای کمتر شناخته شده و زیبایی مثل این، که به خانه حاجرضا معروف است و در محله قدیمی عودلاجان قرار گرفته. خانهای با معماری و تزئینات قاجاری که یادگاری ارزشمند از دورهای دور در پایتخت است.
در میان آثار تماشایی تهران، به اماکن و آثاری کوچک ولی پرقصه هم برمیخوریم؛ مثلا مقبره دکتر «ارنست کلوکه» معرفی شده که در آرامستان لهستانیها قرار گرفته. پزشکی فرانسوی که برای درمان نقرس محمدشاه قاجار به ایران آمد و تبدیل به یکی از مردان قدرتمند دربار شد.
یا تندیس معروف میدان حر که معرفیاش روی پل عابرپیادهای در خیابان پیروزی نصب شد خیلیها نمیدانند کیست و چه می کند؟ این تندیس نمایشی است از نبرد گرشاسب با اژدها که از مهمترین داستانهای اساطیری ایران است.
یا این یکی، «پل حاجمحمدعلی» که سال ۱۳۱۲ توسط یکی از ثروتمندان منطقه کن ساخته شد تا دو بخش جدا از هم این منطقه را به هم متصل کند؛ این پل روی رودخانهای زده شد که از توچال سرچشمه میگیرد و از مهمترین رودخانههای تهران است و در مسیرش روزگاری باغهای زیبایی قرار داشت. هنوز از باغهای تهران چمدتایی باقی مانده؛ مثل باغ نگارستان در حوالی میدان بهارستان و پارک شهر در خیابان خیام که یادگار سرسبزی تهران قدیم و اطراف آن است.
تهران شهر زیبایی است؛ شاید برای یک عده این جمله درست به نظر نرسد، اما همین شهر پردود و دم و شلوغ با ساختمانهای یکشکل و خاکستری، گنجینههای تماشایی زیادی در خود دارد. گنجهایی که میتوان با معرفی آنها، شهروندان را با تاریخ شهری که در آن زندگی میکنند آشنا کرد. کمپین شهرموزه تهران، یک گام ابتدایی برای این معرفی است؛ گام بعدی خود ما هستیم که میتوانیم داشتههای شهرمان را ببینیم و به همه معرفی کنیم.
برخی از مکانها مثل سلطنت اباد یا قبرستان لهستانی ها امکان بازدید عموم ندارند.بهتر بود به جای انها یا در کنارشان از اماکن در دسترس استفاده می شد
و موسیقی فیلم ...اگر از میراث تهران بهره مند می شد به تظرم بهتر بود.
ممنون