بازارهای مالی نوین، فرصتی برای پویایی اقتصاد ملی

کاوه کرمی

بازارهای مالی امروز کشور، متاسفانه به هر دلیلی با نوسانات و تغییراتی مواجه بوده است. شما برای فهمیدن این مساله نیازمند دانش خاصی نیستید. سیل گسترده فارغ‌التحصیلان بیکار، تعدیل یا اخراج نیروها در بخش‌های مختلف، تغییرات چندباره قیمت محصولات و خدمات در بازه‌های زمانی کوتاه و ... همگی حکایت از آن دارد که وضعیت اقتصادی کشور خوب نیست.

مضاف بر اینکه، هرکدام از این چالش‌ها و مشکلات به خودی خود پدیدآورنده مشکلات و حوادث دیگری هستند و به همین خاطر ما طی یک دهه اخیر شاهد انواع پدیده‌ها و ناهنجاری‌ها در بستر جامعه بودیم. بنابراین تمام این دلایل ، ایجاب می‌کند که مسئولان و دولتمردان یک راهکار دقیق و کاملا پایه‌ای و امتحان پس داده را چاره کنند. اما این فقط یک طرف ماجراست که اتفاقا همه کارشناسان و حتی شهروندان و فعالان اقتصادی و اجتماعی نیز دقیقا بر همین نسخه دست می‌گذارند.

این انصاف نیست که بخواهیم در هر اتفاق و موضوعی یک طرفه به قاضی برویم. اگر قرار بر آن باشد که دولت همه مشکلات را حل کند و برای مردم تصمیم‌گیری کند و در میدان مبارزه با فساد و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی قدم بردارد، پس نقش مردم در ساحت جمهوری اسلامی چه می‌شود؟ آیا مردم نمی‌توانند حداقل‌هایی را در حل چالش‌های اقتصادی و اجتماعی برعهده بگیرند؟ البته این بدان معنا نخواهد بود که مردم بر دولت تقدم داشته باشد و از دولت و حاکمیت سلب مسئولیت شود.

تاکید نگارنده بر این است که مردم باید به عنوان شهروندان جمهوری اسلامی در عین طلب حقوق و منافع خود، وظایف خودشان را در هر مساله‌ای ادا کنند. اگر بازارهای جهانی به سمت مدرنیته گام بر می‌دارند، مردم نیز باید در همان فرصتی که دولت برای آنان فراهم کرده به بازارهای مدرن و نوین تن دهند.

امروز بازارهایی مانند بورس، ارزدیجیتال ، کسب و کار اینترنتی و حتی طلا منطبق با استانداردهای جهانی شکل گرفته‌اند و فعالان اقتصادی و تجار بهترین فرصت سرمایه‌گذاری و سودآوری از این بازارها را دارند. اقتصاد امروز مانند گذشته مبتنی بر فروش مستقیم در حجره‌های سابق کوچه پس کوچه‌های بازار نیست. شاید شما بتوانید از این طریق ، معیشت روزانه و محدود خودتان را تامین کنید و در موارد استثنایی ، افراد به موفقیت مالی دست پیدا کنند ولی به مرور این توفیق کمتر و کمتر خواهد شد.

شهروندان هر جامعه می‌بایست با درک و شناخت درست از بازارهای جهانی، خود را مهیا و آماده کسب و کارهای به‌روز شده و نوین کنند. بهترین حسن این اتفاق، عدم نیاز به تولیت حاکمیت یا دولت در اشتغال است. شما زمانی که به خرید و فروش ارز دیجیتال ورود می‌کنید یا وارد بورس می‌شوید یا یک کسب و کار اینترنتی راه‌اندازی می‌کنید، عملا خودتان را از جمع بیکاران و نیروهای تعدیل شده خط زده‌اید. افزون بر اینکه، شما در صورت موفقیت در فرآیند شغلی خود، امکان کارآفرینی را فراهم کردید.

متاسفانه طی چند ماه گذشته یک موضعی نسبت به این بازارها شکل گرفته که درست نیست. البته بخشی از این مخالفت‌ها، قابل درک است. عموما انسان‌ها نسبت به تغییر و ترک عادت بی‌اعتماد هستند که این حس برگرفته از عدم آگاهی و فقدان دانش و شناخت درست است. مردم بورس را وقتی بلد نباشند و نشناسند تا سهامی شروع به سقوط می‌کند، سهامداران را به باد انتقاد می‌گیرند و یا دولت را متهم به دخالت می‌کنند. اما اگر همین افراد با پدیده اصلاح سهام و بازگشت قیمت‌ها به ارزش واقعی، آشنا باشند، قطعا رویکرد دیگری را اتخاذ می‌کنند.

ما دقیقا در چند سال گذشته همین رویه را در بازار کسب و کار اینترنتی تجربه کردیم ولی به مرور زمان اصلاح شد و امروز کمتر کسی است که نسبت به این بازار واکنش منفی داشته باشد. بنابراین باید این تابوها شکسته شود. رسانه‌ها، دولت و نخبگان اقتصادی باید مردم را نسبت به این بازارها آگاه کنند. این بازارها برخلاف بازارهای گذشته ظرفیت خوبی برای برون رفت از مشکلات اقتصادی دارد. علاوه بر این، بازارهای مدرن امکان رشد و پیشرفت خوبی برای تجار و فعالان اقتصادی دارد و مهمتر آنکه به پویایی اقتصاد ملی کمک فراوانی می‌کند. به ویژه آنکه حل بحران‌های اقتصادی به مرور بر سایر حوزه‌ها از جمله مسائل فرهنگی و اجتماعی تاثیر مستقیمی گذاشته و ناهنجاری‌ها را مهار می‌کند.