مناظره ای که این بار "مناظره" بود

عصرایران - آخرین مناظره از سلسله مناظرات کاندیداهای ریاست جمهوری ، بین دکتر محسن رضایی و دکتر محمود احمدی نژاد انجام شد تا یک تجربه جدید از رقابت های انتخاباتی در نظام سیاسی ایران شکل بگیرد.

از آنجا که در مناظره های قبلی ، آن چه مطرح می شد ، عمدتاً از جنس اتهام زنی بود ، ذائقه بسیاری از مردم ، در انتظار یک کتک کاری سیاسی جدید بود تا مناظره ها ، پایانی اکشن داشته باشند اما رئیس دولت از یک سو و یک متخصص اقتصاد از سوی دیگر ، کوشیدند مسیر بحث را متوجه مسائل کارشناسی با محوریت اقتصاد کنند و با عدد و رقم با یکدیگر سخن بگویند ، هر چند که گهگاه ، تعریضاتی هم نسبت به یکدیگر داشتند.(جملات کاندیداها در این گزارش ، نقل به مضمون است.)

* در ابتدای مناظره ، احمدی نژاد از این که در مناظره قبلی ، برخی کاندیداها علیه فرد غائب سخن گفته اند ، انتقاد کرد و حق خود را برای پاسخگویی محفوظ داشت. وی همچنین به سی دی "90 سیاسی" اشاره کرد که در آن ، با تقطیع سخنانش ، به وی حملات تخریبی شده است.
وی همچنین به اطلاع رسانی درباره برنامه های تبلیغاتی خود در فردای روز مناظره پرداخت و گفت: ما فردا ميهمان مردم مازندران در ساري خواهيم بود و عصر را نيز در اهواز خواهيم بود و به خواست خدا  چهارشنبه صبح در مسجد دانشگاه شريف حاضر خواهم شد.

* رضایی اعلام داشت که با رمز"یا زهرا یا زهرا یا زهرا " کاندیدا شده است و بدین ترتیب اشارتی کوتاه به سابقه جهادی خود در 8 سال دفاع مقدس کرد.

* در این مناظره ، احمدی نژاد پذیرفت که میزان تورم 25 درصد است و البته گفت رقم 14 درصدی که در مناظره قبلی اعلام کرده بود ، منظورش تورم نقطه به نقطه بوده است.
رضایی نیز پرداختن به تورم نقطه به نقطه را در قدرت خرید مردم بی اثر دانست و با اشاره به برخی اقلام ، از گوشت و تخم مرغ  گرفته تا میوه و افزایش شدید قیمت آنها در چهار سال گذشته ، گفت که این قیمت ها با همان تورم 25 درصدی همخوانی دارد نه با تورم 14 درصدی که گفته شد.

* در ابتدای مناظره ، احمدی نژاد به عنوان آغازگر بحث ، سوالاتی را از رضایی پرسید تا او را در وضعیت پاسخگویی قرار دهد اما رضایی ضمن پاسخ به سوالات وی ، گفت که برنامه هایش را قبلاً مطرح کرده و اکنون ترجیح می دهد در حضور رئیس دولت ، به نقد وضعیت کنونی مملکت و اوضاع اقتصادی آن بپردازد.
وی در بخشی از سخنانش نیز گفت که آقای احمدی نژاد می تواند جواب سوالاتش را در سایت من ببیند.

* در مناظره رضایی و احمدی نژاد ، طرفین به طور رفت و برگشتی به نقد برنامه های همدیگر و پاسخگویی به انتقادات مطرح شده پرداختند و برخلاف مناظره های قبلی ، تقریباً به همه سوالات همدیگر پاسخ دادند و البته ، تشخیص وارد یا ناوارد بودن توضیحات نیز با مردم  و کارشناسان امر!

* از جمله ایراداتی که احمدی نژاد بر رضایی وارد کرد این بود که شما با ساختارهای اداری کشور آشنایی ندارید چون به اندازه من تجربه ندارید.
از ایرادات رضایی به احمدی نژاد نیز این بود که شما خود را فوق تخصص همه چیز می دانید و هر که با نظرات شما موافق نباشد را می رانید و به همین دلیل یک تنهایی در اطراف شما به وجود آمده و نخبگان را از خود رانده اید.

* رضایی با زیرکی خاصی، ماجرای سیب زمینی را که در ماه های اخیر باعث چالش های سیاسی متعددی در کشور شده است را در قالب اقتصادی مطرح و ریشه یابی کرد.
وی گفت که دولت در اقدامی نسنجیده ، تعرفه شکر را کاهش داد، در نتیجه واردات شکر به طور بی رویه ای افزایش یافت ، با این اتفاق ، کارخانه های قند و شکر دچار تعطیلی و رکود شدند و بر اثر آن ، چغندر کاری نیز متوقف شد و از بین رفت و کشاورزان چغندر کار ، به کشت سیب زمینی روی آوردند و نتیجه نیز آن شد که سیب زمینی ها روی دست کشاورزان ماند و دولت ناگزیر به پرداخت هزینه جهت خرید و توزیع سیب زمینی ها شد. لذا می بینید که یک تصمیم غلط چه دامنه ای را تحت تأثیر قرار می دهد و کار به کجا می رسد.

* احمدی نژاد ، در اواخر بحث ، کوشید ابتکار عمل در مناظره را به دست بگیرد و رضایی را با پرسش های کوتاه ، سوال پیچ کند؛ رضایی ابتدا در این دام افتاد ولی فوراً متوجه ماجرا شد و وارد بازی احمدی نژاد نشد.

* احمدی نژاد ، وزرای دولت خود را تحصیل کرده که اکثراً دکترای واقعی دارند ، معرفی کرد. او بر واقعی بودن مدرک دکترای وزرای کنونی اش که در کابینه باقی مانده اند ، تاکید ویژه ای داشت.

* رضایی ، علیرغم  این که تاکید کردبا دروغ گو نامیدن افراد موافق نیست ، اما با ادبیاتی دیگر آمار رئیس جمهور را زیر سوال برد و آنها را آمار سازی نامید.

*رضایی برای اولین بار در ادبیات اقتصادی کشور در سطح عمومی ، "شاخص فلاکت" را مطرح کرد و گفت : شاخص فلاکت در سال 84 پائین بود و در فصل دوم 85 تا پائیز 87، فشار بر مردم افزایش پیدا کرد. شاخص فلاکت یعنی نرخ تورم + بیکاری.

وقتی ما می گوییم وضع خوب نیست، یعنی همین! تورم نقطه به نقطه مهم نیست، مهم وضع مردم است. مردم هم می دانند. نمی شود دولت صبح تا شب برود استانها. مدیر اجرایی استانی قدرت ندارد. مثلا برای یک جوی آب، دولت تصمیم باید بگیرد که این یک پروژه است یا نه!؟ اینکه در شان دولت نیست.

احمدی نژاد این اتهام را نپذیرفت.

*رضایی ، خودروهای تولید داخل را "بنجل" توصیف کرد.

*رضایی برای اولین بار در سطح رسانه ملی ، پرده از ماجرای گاز ترکمنستان برداشت و گفت: گاز ترکمنستان را 4 سنت می خریدیم، ولی الان به دلیل عدم پیش بینی مناسب، آن را 35 سنت می خریم.

* رضایی با انتقاد از برکناری های گسترده ، گفت که در دولت او ، بین سطوح کارشناسی و سیاسی ، تفاوت وجود خواهد داشت تا رئیس جمهور نتواند در سطوح کارشناسی مداخلات بی مورد کند.
احمدی نژاد این کار را غیر ممکن دانست و در مقابل رضایی پرسید چطور در همه دنیا ممکن شده ، ولی اینجا ممکن نباشد؟!

* احمدی نژاد، طرح های اقتصادی رضایی را زیر سوال برد و گفت که این ها فقط امور شکلی هستند و کاری از پیش نمی برند و باید برنامه داشت و محتوایی وارد شد.
رضایی هم گفت: شما بگویید طرح تحول اقتصادی که یک امر شکلی بود ، چه برنامه و محتوایی داشت که مطرح کردید.
وی همچنین گفت اگر مجلس طرح شما را تصویب می کرد ، معلوم نبود با تورم 60 درصد چه وضعیتی داشتیم.

* از نکات جالب مناظره که خنده معنی دار محسن رضایی را به دنبال داشت ، این بود که احمدی نژاد ، به اشتباه ، وی را "موسوی" خطاب کرد.

* در مناظره های قبلی ، کاندیدای غائبی که در غیابش حرفی زده شده است ، در اولین مناظره بعدی ، وقت اضافی پاسخگویی می گرفت اما این بار ، احمدی نژاد در این مناظره ، که آخرین مناظره هم بود ، از خود دفاع نکرد و گفت که وقت دفاع را برای خود محفوظ می دارد.

* پایان مناظره ، با رضایی بود ولی پس از اتمام سخنان او ، احمدی نژاد سخن گفت و لذا مجری به رضایی مجدداً اجازه صحبت داد.

* در مجموع ، مناظره ، در فضایی چالشی و کارشناسانه و البته با نقدهای صریح همراه بود و نسبت به همه مناظره های قبلی ، پخته تر و جا افتاده تر بود و هر دو کاندیدا تا اندازه زیادی ، اصول یک مناظره جدی را رعایت کردند.
اگر این مناظره با این شکل ، اولین مناظره می شد ، شاید روند مناظره ها به وضعیت نابهنجاری که بعضاً شاهد بودیم ، نمی رسید.

به هر حال ، همان طور که در ابتدای این نوشتار نیز آمد ، مناظره به این شکل ، یک تجربه جدید در نظام سیاسی ایران بود و جا دارد ، مسوولان رسانه ملی ، این روند را در باره مسائل جاری و سیاسی روز ، ادامه دهند و به چهار سال آینده موکول نکنند.

اینک مردم ایران ، با مشاهده مناظره همه کاندیداها ، حتماً با شناخت بهتری پای صندوق های رأی خواهند رفت تا مسیر حرکت کشور در فاصله سال های 1388 تا 1392 را تعیین کنند.