۲۹ اسفند ۱۴۰۲
به روز شده در: ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۰۹:۳۱
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۷۴۷۶۶۳
تعداد نظرات: ۱۹ نظر
تاریخ انتشار: ۱۴:۴۶ - ۳۰-۰۶-۱۳۹۹
کد ۷۴۷۶۶۳
انتشار: ۱۴:۴۶ - ۳۰-۰۶-۱۳۹۹
برجام اگرچه از نظر اقتصادی پایان یافته تلقی می‌گردد و هیچ منفعت اقتصادی برای ایران ندارد؛ اما وقایع اخیر در شورای امنیت ثابت کرد این توافق همچنان از نظر حقوقی و سیاسی برای ایران کار می کند.

اکبر مختاری*

پس از پایان جنگ جهانی اول کشورهای پیروز در جنگ زمینه‌ساز شکل‌گیری بزرگترین سازمان بین‌المللی آن زمان بنام "جامعه ملل" شدند اما این سازمان با نداشتن حق برتری قدرت‌های بزرگ و خروج گام به گام قدرتها رو به زوال رفت تا اینکه درس‌های شکست جامعه ملل سبب گشت تا پس از جنگ جهانی دوم سازمانی تشکیل شود که قدرتهای بزرگ و تاثیر گذار در آن از وضعیت بهتری برخوردار باشند تا حضور خود را در سازمان ملل حفظ کنند؛ بنابراین نهاد "شورای امنیت" به عنوان یکی از ارکان "سازمان ملل متحد" بعنوان ضامن صلح و امنیت جهان و با دادن "حق وتو"  به 5  قدرت بزرگ و تاثیرگذار آن زمان بعنوان مهم ترین رکن سازمان ملل متحد  شکل گرفت.

در طول جنگ سرد و ساختار دوقطبی، نظام بین‌الملل در مورد اختلافات موجود سیاسی، دو ابرقدرت اتحاد جماهیرشوروی و ایالات متحده آمریکا بطور متعدد علیه منافع یکدیگر و تامین هرچه بیشتر منافع بلوک زیرمجموعه خویش از حق وتو استفاده کردند.

با فروپاشی شوروی و شکل گیری روسیه فعلی، بازهم حق وتو استفاده شد اما این بار دست بالاتر از آن آمریکا و متحدانش بوده است.

 این روزها اتفاقاتی در شورای امنیت درحال رخ دادنست که اگر نگوییم بی‌سابقه که بسیار کم‌سابقه است.

شورای امنیت ملل متحد/عکس آرشیوی/ آسوشیتدپرس

فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تضعیف شورای امنیت

رای‌گیری در مورد "تمدید تحریم تسلیحاتی ایران" در شورای امنیت و قرار گرفتن تنها جمهوری "دومینیکن" در کنار ایالات متحده آمریکا بسیاری از ناظران را شگفت زده ساخت؛ حال با بکارگیری "مکانیسم ماشه" توسط آمریکا علیه ایران بار دیگر تمام متحدان و منتقدان آمریکا درون شورای امنیت اعلام کردند که از این فعال‌سازی و برگشت تحریم‌های شورای امنیت در مورد ایران پیروی نمی‌کنند.

کمتر موردی را سراغ داریم که بریتانیا بعنوان متحد استراتژیک آمریکا در رای حقوقی درون شورای امنیت همراه با آمریکا نبوده باشد چیزی که در دو اتفاق اخیر درون شورای امنیت در مورد ایران رخ داده است.

اتفاقی که سازوکار شورای امنیت را نیز با یک چالش حقوقی تاریخی روبرو ساخته است.

از یکسو تیم سیاسی "دونالد ترامپ" در پی آنند که یکجانبه تحریم‌های تسلیحاتی و قطعنامه‌های پیشابرجام شورای امنیت علیه ایران را بازگردانند و از سوی دیگر سازوکار توافق تاریخی "برجام" همانی که با قطعنامه 2231 شورای امنیت استحکام حقوقی یافت اجازه نمی‌دهد که عضو خارج شده برجام بطور یکجانبه تحریم‌ها را باز گرداند.

بواقع چه عاملی این تعارض را سبب گردیده است.

پاسخ به این سوال در اهمیت توافق مهم برجام نهفته است توافقی که تمام تندروها از آمریکا و اسراییل گرفته تا سعودی و حتی اپوزیسیون بیرونی و حتی دلواپسان داخلی با آن زاویه و مشکل اساسی دارند.

با وجود اینکه برخی ناظران سیاسی پس از حدود دوسال و اندی از خروج ترامپ از برجام دائما از نابودی و مرگ همیشگی برجام سخن رانده و می‌رانند لیکن این اتفاق هنوز رخ نداده و برجام در حوزه حقوقی و سیاسی همچنان جان لازم را دارد.

برنامه جامع اقدام مشترک در واقع توافقی برگرفته از نگاه چندجانبه گرایانه و با پشتوانه حقوقی شورای امنیت می‌باشد و تا اعلام خروج نهایی کشوری که بخاطر آن این توافق شکل گرفت یعنی ایران، فروریزی کامل آن دشوار می‌نماید؛ چراکه تاکنون جایگزین بهتری برای برجام نه از سوی آمریکا بعنوان کشور خروج کرده و نه تروییکای اروپایی و نه چین و روسیه پیشنهاد نشده است و ایران هم تاکنون تمام درخواست‌های جدید دولت ترامپ برای توافقی جایگزین را رد نموده است.

فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تضعیف شورای امنیت

از سوی دیگر برجام از اهمیت استراتژیک بیشتری برای اروپا نسبت به آمریکا برخوردار است چرا که اروپا در مورد ایران نگرانی امنیتی بیشتری دارد و نگران است در صورت فقدان برجام ایران بسمت هسته‌ای شدن نهایی پیش رود و از نظر نظامی مخاطرات امنیتی جدی برای اروپا ایجاد کند.

مخاطرات امنیتی که زمانی "یوشکا فیشر" وزیر خارجه اسبق آلمان اعلام کرد که اروپا حاضر است یک زمستان بلرزد اما ایران به سلاح هسته‌ای دسترسی پیدا نکند؛ هر چند ایران همواره ادعای تلاش برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده و اعلام کرده داشتن سلاح هسته‌ای جایی در دکترین نظامی و دفاعی کشور ندارد.

 در نهایت باید یادآورشد تا زمانیکه ایران همچنان از برجام بطور رسمی خارج نشده باشد اروپا و چین و روسیه نیز در برجام خواهند ماند و به تبع آن برجام اگرچه از نظر اقتصادی پایان یافته تلقی می‌گردد اما همچنان از نظر حقوقی و سیاسی کار خواهد کرد.

 

*مدرس علوم سیاسی



بیشتر بخوانید:

*
ادعای آمریکا: مکانیسم ماشه علیه ایران فعال شد

*
نامه 3 کشور اروپایی به شورای امنیت در مخالفت با طرح آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های ایران

*
تخت‌روانچی: ادعای آمریکا مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه باطل و پوچ است

 

 

برچسب ها: مکانیسم ماشه ، برجام
ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۱۹
در انتظار بررسی: ۴۲
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
0
5
سخنان دبیر کل را به قدت گوش کنید مکانیزم ماشه عملا فعال شده است و امریکا توانسته فعال کند و ایشان نمی تواند جلوگیری کند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
0
6
اقتصاد آمریکا به تنهایی بزرگتر از اقتصاد اروپا هست یکاری خواهد کرد که همه از ترس تمدید های مورد نظر آمریکا رو اجرا کنن
ناشناس
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
۱۶:۰۰ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
1
4
از لحاظ حقوقی برید باهاش کار کنید ببینید چه سودی داره واسه ما مردم :))
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
2
5
به نظر می رسد برجام حتی از قطعنامه 598 هم برای ما با اهمیت تر است ،
و در واقع همین قطعنامه حد فاصل ما تا اجماع جهانی ضد ایران است ،
زیرا پس از گذشت چهل سال از انقلاب ،
برای اولین بار کشورهای بزرگ جهان نظام مستقر در کشور را برای بستن قرارداد به رسمیت شناختند
سیاوش
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
0
9
هوا برای همه خوش است بجز ملت ایران روسیه رقیب نفتی و گازی خود در منطقه را در انزوا و تحریم قرار داده است چین هر قراردادی را با هر شرائطی که میخواهد میتواند تحمیل کند کشورهای اروپائی بدون هیچ هزینه ای خطر هسته ای شدن ایران را مهار کرده اند کشورهای خریدار نفت هم نفت را با قیمت پائین میخرند و بجای پول اجناس مازادشان را به ما میدهند کره از اوضاع استفاده پول ما را نمی دهد آمریکا هم بدون هیچ هزینه با محدود کردن منابع مالی ما هم خیالش از تامین مالی گروههای آزادیبخش راحت شده و هم با ایران هراسی کشورهای عربی را به سازش با اسرائیل واداشته است طبیعی است حفظ این شرائط برای همه جز ملت ایران خوشایند است و ما دلمان به این خوش است که برجام از نظر حقوقی و سیاسی نمرده است . یادمان نرود که روح پذیرش برجام استفاده از منافع اقتصادی آن بود
امین
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۵۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
3
8
یعنی چی که اروپا تا ایران خارج نشه اونها هم خارج نمیشن؟ فایده اش چیه؟
بنظرم اگه مقاصد ایران توی برجام براورده نشه از برجام که هیچ باید از NPTخارج بشیم
مهدی
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
3
5
اقای مدرس !
اول اینکه هر توافقی با 5+1 انجام میشد همین سرنوشت را داشت و برجام تخم دوزرده نیست!
دوم این چگونه قراردادی است که هیچ جریمه ای برای عدم پایبندی طرف مقابل به تعهداتش در آن دیده نشده و برعکس در صورت عدم پایبندی ما ضمانت اجرایی شفاف دیده شده! اصلی بدیهی که حتی در قراردادهای اجاره هم به صورت تیپیک وجود دارد!!
فارغ از نگاه سیاسی برجام نمونه کامل بی سوادی تیم مذاکره کننده در زمینه قراردادنویسی و حقوق بین الملل است
کمال
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
9
0
اقای ترامپ می خواهد به هر قیمتی کاخ سفید راترک نکند به چه دلیل به اینکه می ترسد اگر ریس جمهور نشود طولی نمی کشد که به خاطر دستور ی که به ترور سردار سلیمانی صادر کرده به درک فاصل خواهد شد نه به دست جمهوری اسلامی بلکه به دست مریدان سردار سلیمانی در خود امریکا
بهروز
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
1
6
واقعا مدرس علوم سیاسی
مگه قرار نبود سیاست به اقتصاد یارانه بده وقتی برجام نفع اقتصادی نداره دیگه نفع حقوقی را چه داستانیه
ببخشید ما بیسوادیم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
0
6
شما با این طرز بیان چی رو میخاین توجیه کنین.فاتحه ملت خوانده شده.قیمتا سرسام آوره.شما خرج وزندگی ندارین.اینطوری مطلب مینویسین
مجردتنها
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
5
4
سلام اول سلاحهایمان رو به روز بکنیم بعدش از برجام خارج بشیم بعدش بمب اتم بسازیم چونکه بدتر از اسرائیل ،عربستان چند تا اتم میگن داره ،خدا رحم بکنه هرکی نزنه اون میزنه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
2
4
۸ سال تمام توان و انرژی این دولت صرف برجام نافرجام شد
مثلا برجام چه سودی به حال این ملت داشت کدوم مشکل اقتصادی مارو حل کرد؟
با وعده لغو تمامی تحریم ها برجام رو کردن توی حلق مردم بیچاره
حالا شما خوشحالی که آمریکا نتونست تحریما رو تمدید کنه؟ این که آمریکا رو به زوال گذاشته و حرفش خریدار نداره چه ربطی به برجام داره؟ ما این همه هزینه کردیم که بعد از ۸ سال بگین آمریکا توی شورای امنیت تنهاست؟
الان دستاورد ما چیه؟
امیر
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۰
1
4
من‌به‌نوبه‌خود‌ دو چیز رو قبل از شروع پیش بینی بدی براش داشتم
یکی خصوصی سازی که معتقد بودم و هستم که ریشه تمدن و‌
ملتو‌ ‌ میخشکونه یکی بر جام یا آخرش جنگه یا الافی ‌زیان
محمد
United States of America
۰۰:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
4
0
تحلیل منطقی و خوبی بود
امریکا در انزوا قرار گرفت بخاطر برجام
گرچه تندروها اینو در ایران درک نمیکنند....
از مطالب خوب جناب مختاری بازهم استفاده کنید
Ali
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
1
5
الملک یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم
ناشناس
Germany
۰۵:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
1
4
به چه دردی میخوره دیگه این برجام
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۳۰ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
0
3
مدرس علوم سیاسی جان!!
چه ربطی به شورای امنیت داره؟!!
مگه بناست کشورها سیاستهاشون در قبال همدیگه رو با شورای امنیت هماهنگ کنن؟!!!
مصطفی قاسمی
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۷ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
4
3
دقیقا درسته. شما باید هم این حرف ها رو بزنید تا ننگین ترین و بدترین قرارداد بعد انقلاب رو که حاصل دسترنج و خیانت هم حزبی های شماست رو لاپوشونی کنید و اینقدر پررو هستید که هنوز هم از برجام به عنوان یک پیروزی یاد مکنید
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۶/۳۱
0
3
ما كه شوراي امنيت را هم قبول نداشتيم......
تصورِ یکی از خبرنگارانِ سال ۱۳۳۷ درباره‌ی ایرانِ ۱۴۰۰ / چراغ قرمزی که 15 سال طول می کشد زمانی که به نمایندگی از رهبری در خارج از کشور بودم، تابلو‌هایی از عکس خانم با حجاب ایرانی و چادر زده بودند/ مشخص شد که یک موسسه بیمه عمر، شعارش را چادر مشکی ایرانی قرار داده بود دردنامه ای با جناب صدیقی هروئین ساخت لابراتور قزوین خبرساز شد خواص باورنکردنی گیاه دارویی «کلپوره» یا «مریم نخودی» کراکال ؛ محصولات شرکت اماراتی موفق در زمینه تولید سلاح های سبک را ببینید پرستاران در کدام کشورهای اروپایی درآمد بیشتری دارند؟ آمریکا چقدر به اورانیوم روسیه وابسته است؟ (+ اینفوگرافی) چرا فیزیکدانان رازهای «کهکشان» را در «اعماق زمین» جستجو می‌کنند؟ لوگو گوگل به‌مناسبت نوروز ۱۴۰۳ تغییر کرد؛ اما ایرانی‌ها از دیدن آن محروم‌اند(+عکس) عجایبِ «اختاپوس‌ها»؛ حیوانات احمق ارسطو که با دست‌هایشان فکر می‌کنند! راهنمای جامع جلوگیری از تعلیق اکانت واتس اپ و بازیابی آن مظلومیت 29 اسفند و بدفهمی معنی «ملی شدن» نفت! ساخت سلاح لیزری برای از بین‌ بردن باکتری‌های دندان مورد عجیب «ادرار زنجره»؛ موضوعی که دانشمندان را کنجکاو کرده است
وبگردی