۰۹ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۱:۴۳
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۷۵۷۸۴
تاریخ انتشار: ۱۲:۴۷ - ۳۱-۰۳-۱۳۸۸
کد ۷۵۷۸۴
انتشار: ۱۲:۴۷ - ۳۱-۰۳-۱۳۸۸
سیده صفا صهری
در یک نگاه کلی به نظر می رسد روش های درمان سنتی از سوی سازمان های ذی صلاح بهداشت کشور مورد تایید و پذیرش قرار نگرفته است. در عین حال نمی توان از مجموعه افرادی که به هر دلیلی پاسخ مطلوبی از پزشکی رایج نگرفته اند و در عوض با مراجعه به طب سنتی سلامت خود را بازیافته اند صرفنظر کرد.

دکتر مریم قادری، پزشک عمومی، مدتی است به روش طب سنتی به مداوای بیماران می پردازد. ایشان دوره طب سنتی را در "موسسه تحقیقات حجامت ایران" گذرانده است.

چه چیزی موجب شد به عنوان یک پزشک به درمان به روش طب سنتی تمایل پیدا کنید؟

من اصلا با این طب آشنایی نداشتم و درعین حال در دوره تحصیلم در دانشگاه نسبت به طب سنتی جبهه‌گیری و مقاومت هم داشتم، اما پس از گذراندن دوره‌های طب سنتی نگاهم به این رشته تغییر کرد زیرا متوجه شدم با طب سنتی بهتر می‌توانم به درمان بیماران بپردازم. از آنجا که ساختار و اساس پزشکی سنتی و پزشکی جدید تا حد زیادی با یکدیگرتفاوت دارند مقایسه این دور روش درمانی اشتباه است اما به عنوان یک پزشک باید بگویم پزشکی کلاسیک فقط به مهار علامت‌های بیماری می‌پردازد و درمان ریشه‌ای بیماری در آن کمتر به چشم می‌خورد، به همین تناسب داروی تجویز شده در طب جدید به طور خاص برای درمان عضو بیمار بدن تجویز می‌شود و در مواردی به دیگر اعضای بدن آسیب وارد می‌کند اما طب سنتی نه تنها قادر به درمان بیماری و رفع مشکل از عضو بیمار است بلکه از آنجا که طبی کل‌نگر است موجب افزایش سلامت عمومی بدن بیمار می‌شود. به‌طور کلی واحدهای طب سنتی، بیماری‌های خارج از ردیف طب کلاسیک را برای درمان می‌پذیرند. معمولا بیمارانی که در طب کلاسیک یا درمان مشخصی برای آنها وجود ندارد یا هزینه درمان آنها از نظر مادی و معنوی بسیار بالاست مراجعان طب سنتی را تشکیل می‌دهند. در واقع بیماری‌های ناشناخته بسیاری در طب جدید وجود دارد که طب سنتی برای آنها درمان دارد. به عنوان مثال ویتیلگو یا همان برص در طب جدید درمانی ندارد. حتی در مواردی متخصصان تلاش می‌کنند با استفاده از اشعه، رنگ پوست این بیماران را به حالت اول برگردانند که البته در مواردی هم نتیجه مثبت نیست اما خود من در طب سنتی بیمار درمان شده مبتلا به برص داشته‌ام. به همین ترتیب می‌توان به آلوپسی یا ریزش مو به طور کامل اشاره کرد. درمان‌های مختلف طب جدید معمولا برای این عارضه نتیجه‌بخش نیستند در حالی که من به روش طب سنتی توانستم تنها پس از گذشت چند جلسه درمانی شاهد رویش مجدد موهای بیمارم ‌باشم. این مشاهدات و موفقیت‌ها انگیزه‌های بیشتری به من می‌دهند.
از سوی دیگر باید گفت داروهای طب جدید نسبت به داروهای گیاهی غلظت بالاتر و عوارض جانبی زیادتری دارند. به طور کلی هر دارویی که اثر دارد عارضه هم دارد اما بدون‌شک داروهای گیاهی عوارض کمتری دارند.

شما اشاره کردید که در دوره دانشجویی خودتان در مقابل طب سنتی مقاومت داشتید. فکر می‌کنید علت مخالفت یا مقاومت پزشکان طب جدید با این روش درمانی چیست؟

علت‌های مختلفی وجود دارد. بسیاری از پزشکان چون طب سنتی را نمی‌شناسند آن را نفی می‌کنند. البته ممکن است گسترش طب سنتی با منافع عده‌ای از آنها هم در تضاد باشد اما به‌ طورکلی بیشتر همکاران ما به دلیل بی‌اطلاعی یا داشتن اطلاعات سطحی طب سنتی را رد می‌کنند. جالب اینجاست که پزشکان متخصصی که در دوره‌های طب سنتی مؤسسه تحقیقات حجامت ایران شرکت می‌کنند تنها پس از گذشت یک هفته نگاهی کاملا متفاوت نسبت به آن پیدا می‌کنند. ما در این مؤسسه متخصصان مختلفی داریم که بعد از گذراندن دوره‌های طب سنتی همچنان به مطالعات خود در این زمینه ادامه می‌دهند چون طب سنتی جوابگوی نیازهای آنهاست. به عنوان مثال پزشک متخصص تغذیه‌ای که به درمان چاقی و لاغری به روش طب سنتی می‌پردازد و کتابی هم در این زمینه تألیف کرده یا متخصص چشم که از شیوه‌های طب سنتی برای درمان برخی بیماران خود استفاده می‌کند، از همکاران ما در این مؤسسه هستند.

عده‌ای از پزشکان و مسؤولان بهداشت کشور معتقدند حجامت موجب انتقال بیماری‌های خونی مانند ایدز و هپاتیت می‌شود. نظر شما در این‌باره چیست؟

این ادعا صحت ندارد. برای انتقال ایدز و هپاتیت باید خون‌آلوده به بدن فرد وارد شود در صورتی که چنانچه ابزار مورد استفاده در حجامت استریل باشند چنین امکانی وجود نخواهد داشت. درباره ابتلا به بیماری‌های خونی از طریق حجامت حتی هراس هم نباید وجود داشته باشد و تنها می‌توانیم توصیه کنیم افراد در مراکزی که دارای مجوز هستند و نزد پزشکی که خود را به رعایت بهداشت ملزم می‌داند حجامت کنند. در کشور ما سالانه بیش از چهار میلیون «حجامت ‌تر» انجام می‌شود اما حتی یک مورد عفونت گزارش نشده است. در واقع حجامت نه‌تنها عامل بیماری نیست بلکه در کاهش فاکتورهای خونی که سلامت را به خطر می‌اندازند بی‌نهایت تأثیرگذار است.

طب سنتی همان‌طور که از نامش پیداست قدمت زیادی در کشور ما دارد. چرا و از چه موقع استفاده از این طب رو به افول گذاشت؟

ظاهرا این موضوع به دوره ناصرالدین‌شاه مربوط است. در آن زمان دول غربی به دنبال نفوذ در ایران بودند و از آنجایی که بیماران همیشه نیازمند درمان هستند تلاش کردند تا از این طریق ملت ما دست به سوی آنها دراز کنند. در واقع غربی‌ها تا آنجا که توانستند از طب سینایی استفاده کردند، سال‌ها کتاب قانون بوعلی سینا در دانشکده‌های پزشکی آنها تدریس می‌شد، اما در یک اقدام سیاسی و استعماری طوری برخورد کردند که کارایی طب سنتی از بین برود. نتیجه آنکه امروز در کشور ما کتاب‌های هاریسون تدریس می‌شود. ما باید ضمن استفاده از دستاوردهای طب جدید تلاش کنیم تا طب خودمان را جایگزین آن کنیم. در واقع طب سنتی چیزی فراتر از شیوه‌های شناخت و درمان بیماری‌هاست. طب سنتی روش صحیح زندگی کردن است و بیش از درمان در پیشگیری از بیماری‌ها کارنامه درخشانی دارد. البته امروزه طب سنتی رو به گسترش است.

فکر می‌کنید علت گسترش و رواج مجدد طب سنتی چیست؟

اگرچه پزشکان طب جدید به طب سنتی توجه نکرده‌اند اما استقبال مردم باعث شده طب سنتی دوباره جای خود را باز کند. مردم این طب را دوست دارند چون از آن نتیجه گرفته‌اند. از سوی دیگر از آنجا که مردم ما ریشه‌های مذهبی دارند به این طب تمایل بیشتری نشان می‌دهند. میانگین حجامت‌های انجام شده در سال 85 بیش از پنج میلیون مورد بوده است. جالب است بدانید حجامت در نسل جدید و تحصیلکرده نیز جایگاه بهتری دارد. طبق گزارش مستند دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی میانگین تحصیلات مراجعه‌کنندگان به مراکز حجامت در یکی از شهرهای کشور لیسانس بوده است. آمار حجامت‌شدگان دفتر مرکزی مؤسسه تحقیقات حجامت ایران نیز نشان می‌دهد پزشکان متخصص بسیاری به همراه خانواده‌شان برای درمان یا پیشگیری از بیماری‌ها به طور منظم حجامت می‌کنند. عده زیادی از نمایندگان مجلس، مدیران لشکری و کشوری، نیروهای مسلح، قضات رده‌ بالا و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها هم به این روش درمانی اعتماد دارند.
همچنین گزارش معاونت پژوهشی وزارت بهداشت نشان می‌دهد طب سنتی وحجامت نزد مردم در جوامع شهری نسبت به جوامع روستایی از جایگاه بالاتری برخوردار است. در این گزارش قید شده که در روستاهای نزدیک‌تر به شهرها و روستاهای بزرگ‌تر پذیرش مردم نسبت به حجامت و طب سنتی بیشتر بوده است.

طب سنتی چگونه به عنوان روش زندگی مطرح است؟

از نظر طب سنتی همه داروها، غذاها، موقعیت‌های مختلف جغرافیایی، پارچه‌ها، مصالح ساختمانی، همه رفتارها مانند خنده، خست، حرص، عداوت و... دارای مزاج خاصی هستند. یعنی ترکیبات بزاق، ترکیبات سلولی و بالاخره خون در اثر عوامل فوق دستخوش تغییر می‌شوند به طوری که واکنش‌های واقعی قابل مشاهده در لوله آزمایش به دست می‌آید. به عنوان مثال از نظر طب سنتی غم و غصه سرد است. به همین دلیل قدیمی‌ها به فرد داغدار غذاهای گرم می‌دادند تا از شدت غم او کاسته شود. اگرچه امروزه شیوه و نوع پذیرایی در مجالس عزا هم تغییر یافته اما در گذشته با خرما، حلوا، گلاب، خورشت قیمه یا آبگوشت که از غذاهای گرم هستند از عزاداران پذیرایی می‌شد. یا مثلا خانه‌های چوبی شمال طبع گرمی داشته است که روی مزاج ساکنان آنها به مرور زمان اثر می‌گذاشته است در حالی‌که گچ دیوار سرد است. وقتی عوامل سرد‌کننده زیادی داشته باشیم خیلی زودتر طبعمان سرد می‌شود. شرایط زندگی امروز از آلودگی هوا و آلودگی صوتی گرفته تا اضطراب و مصرف غذاهای آماده همه موجب شده است بیماری‌های مختلفی در سطح جوامع دیده شود. امروزه بیشتر بیماری‌های نسل جدید بیماری‌های سرد هستند در حالی که می‌توانیم زندگی مدرن داشته باشیم اما سالم غذا بخوریم و به روش درستی زندگی کنیم.

آیا طب سنتی مانند پزشکی کلاسیک مراحل تحقیقاتی لازم را گذرانده است؟

عده‌ای از مخالفان طب سنتی معتقدند تحقیقات علمی به روش‌های مرسوم در دنیا درباره طب سنتی انجام نشده است. در حالی‌که در مؤسسه تحقیقات حجامت ایران مطالعات متعددی انجام شده که در نشریات معتبر پزشکی دنیا به چاپ رسیده‌اند، اما پروژه‌های تحقیقاتی نیازمند حامیان بزرگ هستند و از آنجا که اطبای سنتی حامی ندارند توان مالی لازم برای انجام تحقیقات علمی وجود ندارد. این در حالی است که معتقدیم اگر یک صدم اعتبارات پژوهشی کشور در بخش درمان به تحقیقات حجامت و طب سنتی اختصاص یابد، نرخ درمان به یک صدم نرخ جاری کاهش پیدا می‌کند. ما مقالات فراوان و جدید بسیاری داریم. به عنوان مثال یکی از پژوهش‌هایی که در قالب پایان‌نامه دانشجویی ارائه شده درباره تعیین اثر حجامت بر درد بیماران بوده است. مراجعه یک سوم مردم به پزشکان به علت درد است و 40 درصد افراد در طول عمر درد سیاتیک را تجربه می‌کنند. از آنجایی که مصرف داروها با عوارض بسیاری همراه است می‌توان از روش‌های کم‌عارضه‌تر جهت تسکین درد استفاده کرد. این پژوهش، یک مطالعه بالینی «يك گروهی قبل و بعد» بر جامعۀ بیماران مبتلا به دردهای سیاتیکی مراجعه‌کننده به مؤسسه تحقیقات حجامت ایران بوده است. این تحقیق نشان داد شدت درد بیشتر واحدهای مورد پژوهش قبل از حجامت غیرقابل تحمل بود و پس از جلسه چهارم و 15 روز بعد از اتمام جلسات درمانی خفیف بوده است.
 
حجامت یعنی چه؟

حجامت در لغت به معنی دواست و به طور کلی یک رفتار درمانی قدیمی است که ریشه در دستورات پیامبران دارد. این سنت که میان پیامبران پیش از اسلام نیز رواج داشته برای جامعه عرب قبل از ظهور پیامبر خاتم(ص) سنتی آشنا بوده و پس از اسلام نیز مورد تأیید قرار گرفته است. سابقه تاریخی حجامت به عنوان یک روش درمانی به وسعت و عمق تاریخی حضور انبیاست. شواهد تاریخی نیز حاکی از دیرینه‌ای طولانی بین 5 تا 7 هزار سال برای حجامت است. حجامت انواع مختلفی دارد. در حجامت عام که معمولا بین دو کتف انجام می‌شود پس از بادکش کردن کمر با ایجاد چند خراش سطحی مقداری خون از بدن خارج می‌شود. این کار هیچ دردی ندارد و برش تنها روی بافت‌های بدن زده می‌شود. زخم حجامت معمولا پس از 12 تا 24 ساعت ترمیم می‌شود و هیچ خراشی روی رگ ایجاد نمی‌شود. طبق تحقیقات انجام شده خون حجامت دارای گلبول‌های زیادی است که یا تغییر شکل یافته‌اند یا عمر آنها به پایان رسیده است. این خون دارای هموگلوبین75، ماکرو مولکول‌ها، کلسترول،‌تری‌گلیســیرید و سموم داخل بدن است. در واقع در حجامت تنها خون‌های آلوده و غیرقابل استفاده از بدن خارج می‌شوند. مقدار این خون نیز به تشخیص پزشک وابسته نیست بلکه در اثر مکش هر مقدار خون که لازم باشد زیر پوست بافت مورد‌نظر جمع می‌شود. همچنین میزان دفع خون در درمان به این روش نقش اساسی ندارد به طوری که حتی با گرفتن تنها سه سی‌سی خون می‌توانیم به درمان برسیم. بالاترین حجم خون در حجامت بین 30 تا 50 سی‌سی است و به طور کلی نگرانی درباره کاهش حجم خون بی‌مورد است.

درباره انواع مختلف حجامت توضیح بفرمایید.
 
به طورکلی دو نوع حجامت وجود دارد؛ حجامت گرم و ‌تر(Wet cupping) که شامل خون‌گیری است و حجامت گرم و خشک (Drycupping) که همان بادکش انداختن است. حجامت گرم و خشک در درمان بسیاری از دردها و بیماری ها نقش مؤثری دارد. این نوع حجامت موجب انبساط عروق و رفع انسداد آنها، تحریک دیواره مویرگ‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود، اما حجامت‌«تر» که با خارج کردن خون از بدن همراه است در طب سنتی و اسلامی مورد تأکید بیشتری قرار گرفته است. حجامت تر عموما به صورت حجامت عام یعنی بین دو کتف انجام می‌شود. محل حجامت «عام» که نزدیک‌ترین موضع به غدد لنفاوی مرکزی بدن مثل گردن، زیر بغل، سینه، شکم و همچنین با تیموس است در بسیاری از طب‌های حاشیه به عنوان مرکز ثقل بدن شناخته می‌شود. جالب است بدانید پروفسور یوکاسالونن سوئدی پس از سال‌ها تحقیق علمی چندی پیش اعلام کرد که سیستم لنفاوی و وریدی بین دو کتف به نحوی است که سموم خون، ذرات سنگین و ماکروالمان‌های سرگردان و مضر خون در این عروق به تله افتاده و محبوس می‌شوند. البته حجامت‌ تر می‌تواند در قسمت‌های مختلفی از بدن مانند سر، کمر، ساق پاها، چانه، پشت گوش یا به تشخیص پزشک به صورت موضعی برای عضو دردناک بیمار هم تجویز شود.

بهترین زمان برای حجامت چه موقع است؟

نیمه دوم هر ماه قمری که به ایام پریشان شهرت دارد برای حجامت کردن مناسب‌تر است. به همین دلیل در روزهای 19،17 و 21 هر ماه قمری توصیه بیشتری به حجامت شده است. جز این ایام بهترین زمان برای حجامت کردن در روزی موسوم به «حزیران» است که در تقویم شمسی سال 88 همزمان با 28 خرداد خواهد بود. توصیه می‌شود چنانچه افراد موفق به حجامت کردن در این روز نشدند در روز 4 تیرماه اين كار را انجام دهند. علت تأکید بر انجام حجامت در این ایام تأثیر جاذبه ماه بر بدن انسان است. اگرچه تأثیر چگونگی وضعیت ماه و زمین بر آب دریا‌ها، گیاهان و جانوران پیش از این اثبات شده، اما درباره اثر جاذبه ماه بر انسان غفلت شده است. در واقع در ایامی که حجامت در آنها توصیه شده تأثیر ماه بر خون انسان به گونه‌ای است که ترکیبات مضر خون در بالاترین سطح یعنی نزدیک به پوست قرار می‌گیرد. به همین دلیل با چند خراش سطحی سموم بدن به این روش دفع می‌شود. جز این روزها در فصل بهار که طول شب و روز یکسان است و بدن تحت تأثیر دو جاذبه خورشید و ماه قرار دارد، جاذبه هم در بالاترین حد خود قرار دارد پس بیشترین ترکیبات سبک از خون دفع می‌شود.

تفاوت حجامت با فصد در چیست؟

حجامت یک تطهیر کلان است که کل ترکیبات بیوشیمی بدن را تنظیم می‌کند، ولی فصد یا همان رگ زدن روشی است که تنها برای درمان بخشی از اندام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حجامت‌ «تر» چه فوایدی دارد؟

ثابت شده که حجامت برای پیشگیری و درمان حدود 70 بیماری اثربخش است. به عنوان مثال در حجامت عام ایجاد التهاب بین دو کتف توسط بادکش و فراخوان سلول‌های دفاعی موجب تحریک سیستم ایمنی و خروج سلول‌های ایمنی نابجا شده و به دنبال آن عملکرد سیستم ایمنی تنظیم می‌شود. از سوی دیگر حجامت ترافیک لنفاوی را با ایجاد فشار منفی کنترل کرده و باعث افزایش حرکت لنف می‌شود. این مساله با توجه به این نکته که پیش‌درآمد آسیب‌های سلولی التهاب‌های نابجاست از اهمیت خاصی برخوردار است. در طب کلاسیک برای درمان بسیاری از این مشکلات داروهای ضد‌التهابی استروئیدی یعنی انواع کورتون‌ها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل انسایدها تجویز می‌شود که عوارض جانبی زیادی دارند و در عین حال در مواردی کم‌نتیجه دیده شده‌اند. حجامت اثر ضددرد ویژه‌ای دارد به طوری که بلافاصله پس از حجامت بیمار احساس سبکی و نشاط می‌کند و تمام دردها از بدن او دور می‌شود. در واقع حجامت با آزاد کردن مواد ضددرد مانند اندورفین می‌تواند به خوبی درد را کاهش دهد. همچنین هنگامی که درد در عضوی از بدن به دنبال مشکلات عروقی، غلظت خون یا نقص در سیستم خون‌رسانی به وجود آمده باشد حجامت با تحریک جدار مویرگ و مکش منفی لنفاتیک‌ها، گردش خون در بدن بویژه عضلات را تقویت می‌کند. این اثر بدون انجام خون‌گیری یا همان حجامت گرم وخشک نیز مقدور است. بدین ترتیب که با مکش گرم در لیوان‌های خاص و گذاردن آن روی مناطق دردناک بویژه در قسمت عضلانی آن، خون‌رسانی عضو بهتر و در نتیجه دردهای حاصل از ایسکمی برطرف می‌شود. به علاوه حجامت با کاهش غلظت خون اکسیژن‌رسانی را بهبود می‌بخشد و فشار را از قلب و ریه رفع می‌کند.

حجامت روی بیماری‌های مغز و اعصاب هم تأثیرات شگرفی دارد. به عنوان مثال در بیماری‌هایی مانند افسردگی که به علت کاهش ترشح نوروترانسمیترهای نوراپی نفرین و سروتونین در سیناپس‌ها به وجود می‌آید حجامت می‌تواند درمان‌کننده باشد زیرا با تاثیر روی نوروترانسمیتر‌های مغز کمبود یا بیش‌بود ترشح این مواد را کنترل می‌کند. سروتونین علاوه بر اثر ضدافسردگی در درمان میگرن و اختلالات خواب نیز تاثیر بسزایی دارد. کتابی در مؤسسه تحقیقات حجامت ایران به نام کتاب گزارش 106 بیماری منتشر شده که شامل اطلاعاتی درباره نوع بیماری، مشخصات بیمار، سیر درمان و پزشک معالج او است. این کتاب در واقع سند مکتوبی از اثر‌بخشی طب سنتی است، اما به طور کلی باید گفت حجامت در زمینه افزایش کلسترول و دی‌گلیسیرید خون، دیابت غیروابسته به انسولین، اوره بالا، فشار خون غیرطبیعی بالا یا پایین، غلظت خون بالا، مسمومیت غذایی و دارویی، سردرد میگرنی، تنگی رگ‌ها، اعتیاد به مواد مخدر، افسردگی، سنگینی سر، اسپاسم عضلانی، رشد ناکافی و کوتاهی قد، لاغری، واریس، کمردرد، آرتروزها، آکنه و بثورات پوستی، کهیر، آفت دهان، ریزش مو، پرمویی بدن، گر گرفتن بدن، تاری دید، خواب‌رفتگی و بی‌حسی عضلات، بیماری‌های تناسلی زنان، ناهنجاری‌های عصبی، کم‌اشتهایی، کم‌هوشی، فراموشکاری، جوش صورت، سکته قلبی، مالیخولیا و سرماخوردگی مکرر درمان قطعی است.

حجامت برای چه گروه‌های سنی‌ای توصیه می‌شود؟

حجامت محدودیت سنی ندارد اما فواصل زمانی انجام آن در سنین مختلف متفاوت است. مثلا حجامت برای فرد 40 ساله هر 40 روز و برای فرد 60 ساله هر 60 روز یک‌بار تجویز می‌شود. به طور کلی علاوه بر آنکه هر فرد بالغی اعم از فرد بیمار یا سالم می‌تواند بنا به نیاز خود حجامت کند، برای نوزادان نیز حجامت به شیوه خاصی تجویز می‌شود. به عنوان مثال برای درمان زردی نوزادان چند خراش کوچک سطحی روی لاله گوش نوزاد ایجاد می‌شود. در طب اسلامی شروع حجامت جهت پیشگیری از چهار ماهگی تجویز شده است. حجامت در اطفال و کودکان نقش واکسیناسیون را دارد و در واقع بدن آنها را در مقابل بیماری‌ها ایمن می‌کند. تجربه بالینی پزشکان این مرکز بر حدود هشت هزار کودک و نوجوان حجامت شده در 10 سال اخیر نشان می‌دهد پس از حجامت سیستم ایمنی و دفاعی کودک بسیار قوی‌تر از گذشته شده و سرماخوردگی‌های مکرر و عفونت‌های گوش در کودکان به حداقل می‌رسد. اشتهای کودکان پس از حجامت بهتر شده و افزایش قد و وزن به طور معناداری در اطفال و نوجوانان دیده می‌شود. در سنین بلوغ نیز حجامت علاوه بر فواید جسمی مانند افزایش رشد قد، رفع لاغری و بی‌اشتهایی موجب کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، تندخویی، دندان‌قروچه، شب‌ادراری، بدخوابی، ناخن جویدن، تیک‌عصبی، اضطراب، لجبازی، عدم تمرکز و ضعف حافظه می‌شود. پزشکان مؤسسه تحقیقات حجامت ایران با بررسی نقش حجامت در سالمندان دریافتند کسانی که به طور مرتب جهت پیشگیری از بیماری‌ها حجامت شده‌اند سیستم‌های درونی سالم‌تری نسبت به دیگر افراد داشته‌اند.

آیا حجامت ممنوعیت هم دارد؟

بله، حجامت اگرچه هیچگونه عوارض جانبی ندارد اما برای زنان باردار، بیماران هموفیلی و کسانی که مشکل انعقاد خون دارند ممنوع است. به غیر از این افراد بهتر است دیگران قبل از حجامت حتما صبحانه میل کنند و از حجامت با معده خالی باید پرهیز شود. همچنین باید توجه داشت که مایعات بدن در حد مناسبی باشد و بدن فرد خسته نباشد. بعد از حجامت نیز تا ۱۲ ساعت بهتر است از مصرف لبنیات مانند شیر، خامه، کره، پنیر، بستنی، ماست، دوغ، کشک و غذاهای ترش خودداری شود. در عوض خوردن عسل بلافاصله بعد از حجامت توصیه می‌شود. مالیدن کمی عسل روی زخم حجامت هم مرسوم است.

عده‌ای حجامت را یک روش قدیمی و به دنبال آن غیرعلمی می‌دانند. نظر شما در این‌باره چیست؟

هر روش درمانی که سابقه بیشتری داشته باشد، از نظر علمی معتبرتر به حساب می‌آید، زیرا تجربیات درمانی مثبت یا منفی به معنای حیات انسان‌ها یا اتلاف جان انسان‌هاست. وقتی گفته می‌شود حجامت هفت هزار سال قدمت دارد یعنی این روش درمانی روی میلیاردها نفر اجرا شده است. بنابراین ما حق نداریم تجربیاتی را که به قیمت جان انسان‌ها تمام شده است، براحتی زیر پا بگذاریم. در واقع روش‌های طبابت با گذشت زمان منسوخ نمی‌شوند بلکه اعتبار بیشتری نیز می‌یابند. حجامت در ایران جایگاه ویژه‌ای داشته و به عنوان سنتی موکد، جزو اعتقادات مردم بوده است. بزرگسالان خود حجامت کرده و در بهار کودکان خود را ملزم به انجام حجامت می‌کرده‌اند تا اینکه در سال 1344 به شکل گسترده‌ای با حجامت مبارزه شد و این سنت درمانی پرسابقه بدون هیچ بررسی و تحقیق علمی از روند رفتارهای سنتی جامعه خارج شد و تنها در مناطقی از کشور که تحت تسلط کامل دولت نبود، به صورت مخفیانه اجرا می‌شد تا اینکه بالاخره به تناسب فراگیر شدن طب شیمیایی در سراسر جهان و نفوذ فرهنگ استعماری در جوامع مختلف که همراه با زدودن باورهای دینی و فرهنگی جوامع بود، حجامت منسوخ و روش‌های درمان دینی و سنتی از رفتارهای اجتماعی حذف شد و نسل‌های جدید نیز به تدریج آن را فراموش کردند.

حجامت در دیگر کشورها چه جایگاهی دارد؟

در اروپا،‌ آسیا، آفریقا و هند به‌طور خاص آثار تاریخی زیادی که نشان‌دهنده قدمت حجامت هستند یافت شده است. به عنوان مثال حجاری‌هایی از ابزار حجامت روی اهرام ثلاثه مصر دیده شده است، اما امروزه در بسیاری از کشورها علاوه بر آنکه حجامت به صورت سنتی انجام می‌شود مورد توجه متخصصان نیز قرار گرفته است. هم‌اکنون در برخی کشورهای اروپای شرقی این روش خون‌گیری انجام می‌شود. در بخش‌هایی از کشورهای تازه استقلال‌یافته شوروی نیز مردم خود را از طریق حجامت درمان می‌کنند. در هند، پاکستان، اندونزی و عربستان حجامت به شکل سنتی انجام می‌شود و در مالزی تلاش‌هایی برای احیای حجامت صورت گرفته است. در سوریه تحقیقات وسیع علمی درباره حجامت انجام شده و مردم از طریق احادیث اهل سنت حجامت را «داروی شگفت» می‌نامند. دانشگاه سوریه مطالعه در این زمینه را به‌طور گسترده‌ای در دستور کار خود قرار داده است. در این کشور کتابی به نام «دوای عجیب، کشف قرن بیستم» نوشته شده که با امضای 33 متخصص طب جدید سوری به چاپ رسیده است. لبنانی‌ها در واقع حجامت را از ایرانی‌ها آموخته‌اند اما آن را بسیار توسعه داده و به شکل گسترده‌ای اجرا می‌کنند. در مصر دانشگاه الازهر عهده‌دار تحقیقات علمی در زمینه حجامت شده است، اما کشورهای غیراسلامی نیز تاکنون دستاوردهای مهمی در زمینه حجامت داشته‌اند. در مجموع در کشورهایی که قواعد درمان چینی را به عنوان طب حاشیه پذیرفته‌اند حجامت نیز به عنوان یک روش قانونی در درمان به کار می‌رود. در آلمان دکتر یوهان آبله دو جلد کتاب درباره انواع حجامت‌ تر و خشک تألیف کرده است. در آمریکا پس از سال 1364 که پروژه‌های علمی حجامت در ایران یکی پس از دیگری شکل می‌گرفتند به شکل علمی به درمان از طریق حجامت توجه شد. در این کشور که مردم اقبال زیادی به گیاهان دارویی دارند بسیاری از پزشکان و متخصصان به فعالیت در زمینه طب سنتی می‌پردازند. تألیفات ارزشمندی که مشهورترین آنها آثار دکتر ایلکی چرالی است نشان‌دهنده توجه آمریکایی‌ها به حجامت است. در چین بیمارستان‌ها دارای بخش‌های مختلفی هستند و درمان به روش طب سوزنی یا طب سنتی و حجامت مانند طب کلاسیک در بخش ویژه خود و به صورت سیستماتیک انجام می‌شود.
 
وطن امروز
 
ارسال به دوستان
اسطوره کشتی کج جهان به ایران می‌آید؟ نخست‌ وزیر جدید تشکیلات خودگردان فلسطین معرفی شد انواع مرخصی در قانون کار: از مرخصی استحقاقی تا مرخصیِ ازدواج و… ورود مسافران نوروزی به مشهد نزدیک به ۸ میلیون نفر رسید «سلطان رمزارز» به ۲۵ سال زندان محکوم شد ستاد انتخابات کشور: در روز انتخابات ۱۲۵۴ نفر دستگیر شدند / حدود ۱۲۰۰ نفر آن‌ها در پایان روز اخذ رأی، با اخذ تعهد یا وثیقه آزاد شدند شهادت ۴ نفر از نیروهای حزب‌الله توسط اسرائیل پلیس : مردم هنگام خرید خودشان رمز کارت را وارد کنند پیشنهاد یک استاد دانشگاه درباره حواشی ماجرای صدیقی و پسران: فهرست اموال 100 روحانی مشهور و آقازاده ها منتشر شود روسیه : تروریست‌ های کروکوس با اتباع اوکراینی در ارتباط بودند عکسی از چند جاعل امضا که درفضای مجازی مورد توجه قرار گرفته است روزانه یک میلیارد وعده غذایی در جهان دور ریخته می‌شود بازداشت ۲ پیمانکار و تعدادی از کارمندان شهرداری بندر امام (ره) انتقاد صریح رهبر معظم انقلاب از تخریب پوشش گیاهی به بهانه درست کردن هتل و حوزه علمیه: زمین خوارها در مناطق خوب شهر با شیوه های مشخص، ثروت عمومی را تبدیل می کنند به ثروت شخصی/ مسؤولین باید "عُرضه" به خرج دهند و برخورد قاطع کنند تردد از کرج و آزادراه تهران -شمال به سمت مازندران ممنوع شد
وبگردی