ایمان احمدوند*

سفر تاریخی پاپ فرانسیس به خاورمیانه را چه بسا بتوان نقطه عطفی در راستای صلح میان ملت ها به ویژه در دورانی دانست که دنیا را همه گیریِ کرونا دگرگون کرده است.

عراق با یکی از قدیمی‌ترین جوامع مسیحی در جهان شناخته می شود و حتی گفته می‌شود زیربنای کلیسای مسیحی در بین النهرین را تومای حواری و شاگردانش پایه گذاشتند و دست کم در سال ۳۲۵ میلادی دو اسقف از این منطقه در شورای نیقیه (نخستین شورای کلیسایی) حضور داشته اند.

پاپ فرانسیس ۸۴ سال دارد و طی ۸ سالی که ریاست کلیسای کاتولیک را در دست دارد ۳۳ سفر خارجی داشته است اما سفر به عراق، نخستین سفر خارجی او در ۱۵ ماه گذشته و از زمان شیوع ویروس کرونا در جهان است.

سفر برای رهبران کلیسای کاتولیک ابزاری اساسی برای گرد آوردن مردم، تبلیغ پیام مسیحیت و نیز شکل دادن به هویت کلیسای کاتولیک در انظار عمومی است. ماموریت پاپ اما در سفر به عراق فرادینی و در یک کلام التیام بخشی به عراق دورۀ «پسا-نسل کشی» است با شعار "شما همه برادر‌ید " و لوگو رسمی سفر نیز «کبوتری است که بر فراز دجله و فرات در کنار پرچم واتیکان و پرچم عراق پرواز می‌کند».

جدای اینها مهم ترین و متمایزترین رخداد در این سفرحضور و ملاقاتی بود که هر چند از قبل اعلام شده بود اما برخی باور نمی کردند رخ دهد.

پاپ فرانسیس در دومین روز سفر خود به عراق، به دیدار آیت الله سیستانی مرجع تقلید شیعیان رفت. خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام دفتر ریاست جمهوری عراق، گزارش داد [آقای] سیستانی ملاقات با پاپ را به یک شرط پذیرفته بود: هیچ مقام عراقی نباشد.

آیت الله تا کنون با هیچ یک از نخست‌وزیران عراق دیدار نکرده و با مقامات دیگر نیز به ندرت دیداری رسمی داشته است. در تصاویر اندکی که ملاقات با پاپ منتشر شده، چند کاردینال نیز در کنار رهبر کلیسای کاتولیک دیده می‌شوند. دیداری در پشت درهای بسته، بدون تشریفات معمول و بدون حضور روزنامه‌نگاران.استقبال از پاپ و بدرقه او را نیز حامد خفاف سخنگوی دفتر آیت الله برعهده داشت.

در بیانیه دفتر این مرجع عالی مذهبی آمده : طرفین در باره "چالش‌های بزرگ بشریت در دوران حاضر" و لزوم پای‌بندی به ارزش‌های اخلاقی برای غلبه بر این چالش‌ها گفت و گو کرده‌اند.

فرانسیس به اربیل هم رفت. جایی که بسیاری از مسیحیان در دوران داعش از سراسر عراق به آنجا گریختند . پاپ ماندن این گروه در سرزمین آب و اجدادی شان را ستود و در نهایت با سفر به قره‌قوش و موصل شاید کوشید مسیحیانی گریخته یا کوچیده به خارج را به بازگشت تشویق کند.

بیش از همه اما کبوتر صلح به یاد می ماند. کبوتری که امیدواریم پرواز او تنها به صورت نمادین نباشد.
-------------------------------------
*کارشناس مسائل خاورمیانه