.png "عصر ایران")
۲۹ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۲۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۲:۳۰
جاری شدن سیل در جزیره کیش (فیلم) محیط زیست: ریسک بالای فرونشست در تمام دشت‌های فلات مرکزی/ هشدار نسبت به قرار گرفتن خطوط نفت، گاز و آب در مسیر فرونشست‌ها
پدیده فرونشست در نواحی مرکزی ایران ما را تهدید می‌کند و شهرهای بزرگ مثل اصفهان، تهران و دیگر شهرهایی که روی آبخوان‌های مهم کشور واقع شده‌اند در معرض این خطر هستند.
مدیر دفتر حفاظت آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: نگرانی ما این است که اگر شرایط زمین شناسی دشت‌های فلات مرکزی به گونه‌ای باشد که پتانسیل فرونشست به صورت غیرمتقارن نیز داشته باشند، خسارت های جدی به زیرساخت‌های کشور وارد کنند.
«علی مریدی» مدیر دفتر حفاظت آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با وضعیت فرونشست زمین در ایران به ایلنا گفت: مسئله فرونشست زمین که معلول اضافه برداشت‌ها از آب‌های زیرزمینی است، عمدتا در دشت‌های فلات مرکزی، یعنی ناحیه مرکزی ایران، جنوب البرز و شمال و شرق زاگرس رخ می‌دهد که عمده مصارف وابسته به منابع آب زیرزمینی است. متاسفانه برداشت‌های غیر اصولی و غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی باعث شده است که تراز آب زیرزمینی در آبخوان‌ها افت‌های نسبتا شدیدی داشته باشند. به دنبال این مساله پدیده فرونشست در نواحی مرکزی ایران ما را تهدید می‌کند و شهرهای بزرگ مثل اصفهان، تهران و دیگر شهرهایی که روی آبخوان‌های مهم کشور واقع شده‌اند در معرض این خطر هستند.
او افزود: اگرچه خطر فرونشست شروع شده، اما به این دلیل که به صورت دفعی است، متاسفانه هنوز جدی گرفته نشده است. اگر خدای نکرده روزی نشست‌های غیرمتقارن داشته باشیم و بخشی از زمین به صورت فروچاله نشست کنند، قطعا خسارت‌هایی جدی به ما خواهد زد. خطوط نفت و گاز و آب و دیگر سازه‌هایی که ساخته ایم، اگر در مسیر فرونشست‌ها قرار بگیرند، مشکلات جدی ایجاد خواهد شد و زمانی هم که اتفاق بیافتد دیر است و کاری نمی‌شود کرد. یعنی اگر فرونشست اتفاق بیافتد، علاوه بر خسارت‌هایی که به سازه‌ها وارد می‌شود، عملاً آن دشت غیرقابل بازگشت نیز خواهد شد، زیرا ظرفیت ذخیره آب در داخل خودش را از دست می‌دهد و به مرور آبخوان‌های ما از بین خواهند رفت.
او در ادامه با اشاره به دلیل اصلی این پدیده یعنی حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز گفت: تکلیف چاه‌های غیرمجاز مشخص است و حفر آن‌ها بدون اجازه وزارت نیرو و نظارت آن بوده است. قطعا باید این چاه‌ها پر شوند و از مدار خارج شوند. در کنار آن چاه‌های هم که مجاز هستند، ممکن است بهره برداری مطابق با میزان مجاز پروانه‌شان نداشته باشند که باعث شده است به مرور سطح آب زیرزمینی در بسیاری از شهرهای کشورمان مانند دشت تهران کرج، دشت‌های استان‌های اصفهان، کرمان و خراسان رضوی و دشت‌های مرکزی ایران همگی با افت شدید مواجه شوند. نگرانی ما این است که اگر شرایط زمین‌شناسی این دشت‌ها به گونه‌ای باشد که پتانسیل فرونشست به صورت غیرمتقارن نیز داشته باشند، خسارت‌های جدی به زیرساخت‌های کشور وارد کنند.
او در ادامه گفت: واقعیت این است که بالغ بر یک دهه و حتی بیشتر از آن کارشناسان و متخصصان آب نسبت به این موضوع هشدار داده اند. حتی طرحی تحت عنوان تعادل بخشی آبخوان‌ها داریم که متولی آن وزارت نیرو است و هدفش نیز هم این است که مصارف آب در دشت‌های کشور را مدیریت کنیم و جلوی کاهش تراز آب زیرزمینی و به تبع آن فرونشست را بگیریم.
مریدی ادامه داد: در کنار آن هم تقریبا می‌شود گفت در دو یا سه برنامه اخیر یعنی برنامه پنجم و ششم، مساله تعادل بخشی آبخوان‌ها و کاهش مصارف تا حتی ۱۰ میلیارد متر مکعب هم مطرح شده است. اما هدف‌ها و برنامه‌هایی که گذاشتیم تحقق پیدا نکرده است.
او در ادامه گفت: بخشی از آن به محدودیت‌های اعتباری‌مان برمی‌گردد که نشان می‌دهد ما ظاهرا این قضیه را چندان جدی نگرفتیم. مساله دیگر همکاری و مشارکت مردم در بهبود شرایط برداشت آب است که باید مورد توجه قرار بگیرد، زیرا مسئله آب درحال حاضر دیگر یک مسئله اجتماعی شده است. اگر خود مردم حمایت نکنند و در حوزه مدیریت مصرف و مدیریت برداشت کمک نکنند، بتدریج فلات مرکزی ما به سمت بیابانی شدن پیش می‌رود و در حال حاضر حالت ناپایداری شکل گرفته است که هر روز نیز به شدت آن اضافه می‌شود.
مریدی افزود: می‌شود گفت تقریبا تمام دشت‌های مهم فلات مرکزی کشور در اثر این اضافه برداشت‌ها ریسک بالای فرونشست دارند. برخی از دشت‌ها در دیگر نواحی ایران که معمولا مناطق پر آب هستند و مصرف آب زیرزمینی در آن‌ها کمتر است، وضعیت نسبتا معمولی دارند، اما دشت‌های مهم کشورمان در مرکز که منبع اصلی تامین آب برای مصرف کنندگان مختلف هستند، همگی دچار برداشت‌های نامتعادل و تعادل منفی در آبخوان‌ها هستند.
او در ادامه گفت: در مناطقی که نظارت‌های مردمی بر مصارف آب‌های زیرزمینی کاهش پیدا کرده است، تعداد چاه‌های غیر مجاز افزایش پیدا کرده اند. زیرا به هرحال امکانات و نظارت‌های دولتی نیز محدود هستند و همه پهنه سرزمینی نمی‌تواند تحت نظارت کامل دولت، با توجه به محدودیت‌های نیروی انسانی و امکانات آن‌ها قرار بگیرد.
مریدی گفت: مصرف کنندگان آب باید بدانند که اگر می‌خواهند خود و فرزندانشان در فلات مرکزی ایران زندگی کنند و کشت و کار و زندگی‌شان تداوم داشته باشد، باید بیش از اینها از منابع آب زیرزمینی صیانت کنند، متاسفانه به این دلیل که میزان منابع آب زیرزمینی مشخص نیستند، ذهنیتی وجود دارد که این منابع لایزال هستند و هر چقدر بخواهیم می‌توانیم از آن برداشت کنیم، در صورتی که این یک تفکر و ذهنیت غلط است.
او در ادامه افزود: منابع آب زیرزمینی در طی هزاران سال زیر زمین ذخیره شده است و روزی بالاخره تمام می‌شود. به ویژه تنها جایی هم که در فلات مرکزی ایران به خصوص در دوران خشکسالی‌ها می‌توان به آن پناه برد، همین منابع آب زیرزمینی هستند و اگر آن‌ها هم از بین بروند، خشکسالی‌های بسیار شدیدی در فلات مرکزی شکل خواهد گرفت و مشکلات جدی در اقتصادی و اجتماعی برای ما ایجاد خواهد کرد.
مریدی گفت: مسئله آب‌های زیرزمینی و فرونشست یکی از مهمترین بحران‌هایی است که ما را تهدید می‌کند و اگر از وضعیت حفاظت و صیانت نکنیم، دشت‌هایی که تمدنهای مختلف در آن طی هزاران سال شکل گرفته اند، عملا نابود خواهد شد و این موضوع شعار و بزرگنمایی نیست.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
۱۲ کشور امن در صورت شروع جنگ جهانی سوم (+عکس) شگفتانگیزترین «دوربینهای جاسوسی» تاریخ؛ از پاکت سیگار تا رادیو! (+عکس) این تخمه ها منبع بزرگ پروتئین و خواص گوناگون هستند هیچ سامانه پدافندی در جهان قدرت مقابله با موشک فتاح را ندارد پیکاپ نظامی جدید کانادا با کمک دانشمندان ایرانی به میدان آمد (+ عکس) موشک های ایران در آسمان قدس ؛ عکس تاریخی به چند دلیل پاریسنژرمن، بارسلونا را حذف کرد؛ شاگردان ژاوی در خانه زمینگیر شدند صعود دورتموند به نیمهنهایی/ نیش زنبورها بر تن اتلتیکو مادرید تسلیت سیدمحمد خاتمی به محسن مهرعلیزاده مدارس ابتدایی کیش چهارشنبه غیرحضوری است السودانی: موشک های ایرانی از خاک عراق شلیک نشده است امشب رانندگی در جادههای استان کرمان خطرناک است اسرائیل: برای یورش گسترده به رفح آماده می شویم تصادف اتوبوس با سرویس مدرسه ۴ دانشآموز را راهی بیمارستان کرد پنتاگون: خواهان جنگ با ایران نیستیم
وبگردی