رفتار دوگانه صداوسیما در مورد به کاربردن واژگان غیرفارسی

روزنامه اطلاعات نوشت: اخیراً در برنامه‌های خبری تلویزیون شاهد بخشی هستیم که می‌توان آن‌را اصطلاحاً «گاف‌گیری» نامید. یعنی عزیزان می‌گردند و سخنرانی‌ها و فیلم‌ها و اظهارات مقامات مختلف، سیاستمداران و حتی خبرنگاران خود را رصد و هر جا به کلمه یا اصطلاحی فرنگی در بیانات حضرات برخوردند آن‌را جدا می‌کنند و به عنوان گاف رسانه‌ای یا کلامی و ظاهراً در حراست از زبان و ادبیات فارسی در گزارشی می‌آورند و آن را مورد نقد قرار می‌دهند

این برنامه و گزارش‌ها البته چون دنبال سوژه هستند و متولی و مسئول مربوطه باید در راستای وظیفه‌اش چیزی پیدا کند و برنامه‌ای تحویل دهد، گاه به قول معروف دچار تنگی قافیه می‌شود و به چیزهایی بند می‌کند و آن را مورد نقد قرار می‌دهد که دیگر وارد زبان فارسی شده و تغییر ماهیت داده و به دلیل تکرار و گستردگی استفاده و شیوع کلامی به بخشی از زبان و ادب پارسی و ادبیات رایج بدل شده است و تغییر آن نه ممکن است و نه مطلوب؛ لذا دست‌انداختن یا گاف گرفتن از مقامات و اصحاب سیاست و رسانه و خطبه، گاه خیلی بی‌مزه و بی‌ربط می‌شود و به همین خاطر رفته رفته این برنامه، خلاف شأن نزول و فلسفه ایجابی‌اش، گرفتار نقض غرض می‌شود و اثرگذاری‌اش را به کل از دست می‌دهد.

یکی از دلایل این عدم تأثیر و بی‌مزگی و لوث شدن مسأله، خود تلویزیون است.

با مزه و شاید هم تلخ و عجیب اینکه درست اندکی پس از پخش چنین برنامه‌هایی، وقتی نوبت به آگهی‌های رنگارنگ تلویزیون که ماشاء‌الله در هر شبکه‌ای به قدر وسع و به تکرار و در زمان‌های طویل در حال پخش است می‌رسد، به شاهکار نحوه مدیریت وحراست از زبان پارسی بهتر پی می‌بریم؛ زیرا برخلاف توصیه خبرنگار و گزارشگر که دنبال گاف کلامی مقامات، خود را به زمین و آسمان می‌زند تا چیزی پیدا کند و با لبخند تحویل بیننده بدهد، در اینجا چیزی که اتفاقاً اصلاً پیدا نمی‌شود یا کمتر پیدا می‌شود واژگان فارسی و ایرانی است:

پراید ـ کوئیک ـ هوم‌کر ـ دیپوینت ـ درماکلین ـ سان‌کوئیک ـ آیری ـ دیجی ـ اسنپ ـ آلتون ـ کلور ـ اوه ـ ایزی‌لایف ـ‌ جی پلاس ـ سافتلن ـ لایو ـ سان استار ـ اسنپ‌فود ـ آمارانت ـ اکتیو ـ بس ـ مرسی ـ پرسیل ـ مدیسا ـ آلووکس ـ تاپ، اکسترا و …

ممکن است گفته شود که تمامی این کالاها و برنامه‌ها و نام‌های تجاری از مراکز قانونی کشور مجوز گرفته‌اند و اشکالی هم ندارند که ظاهراً سخن نادرستی نیست؛ اما حرف این است که وقتی ما در جذاب‌ترین تبلیغات تلویزیونی مرتب با واژگان غیرفارسی و فرنگی برخورد داریم و اتفاقاً در آنجا گلایه‌ای هم نمی‌کنیم و پول آن‌را می‌گیریم (که پول خوبی هم هست) و کوچک‌ترین نگرانی از بابت کاربرد گسترده واژگان بیگانه نداریم، پس چرا بیهوده دست به چنین کارهایی می‌زنیم و سر به سر نماینده و وزیر و وکیل و مجری می‌گذاریم که چرا گفته «رانت» یا چرا از کلمه سوبسید استفاده کرده یا گفته «کامپیوتر»؟!…

دوستان انگار خبر ندارند که در جای دیگری بر سر زبان و ادب پارسی بلا آورده شده و کار از جای دیگری خراب شده است.

فرهنگستان زبان و ادبیات پارسی و صدا و سیما و مقامات مربوطه بهتر است به جای اقدامات نمادین و در برخی موارد نمایشی و احتمالاً فرمایشی، برای کمک به فرهنگ و ادب و زبان پارسی، اندکی عمقی‌تر و ریشه‌ای‌تر به آسیب‌شناسی مساله بپردازند و ریشه این میل و اشتیاق به استفاده از کلمات و واژگان فرنگی که حتی در نامگذاری برندهای ایرانی هم به روشنی و گستردگی خود را تحمیل کرده است و نیز دلیل غربت و عزلت زبان و ادب پارسی را با موشکافانه، عالمانه و درست، دریابند و به دنبال آدرس‌ها یا نشانه‌های غلط نروند و نفرستند.

میزبانی استقلال از ملوان در شهرقدس قطعی شد؛ درخواست آبی‌ها برای بازی در کرج رد شد

تماشاخانه

شرک واقعی کیست؟ داستان فرشته فرانسوی که دنیا او را هیولا می‌دید (فیلم)

دارویی که این روزها پولدار‌های چاق به دنبالش هستند / درباره آمپول لاغری که فقط دست ۱۰ درصد مردم جهان به آن می‌رسد (فیلم)

فیلم های دیگر