.png "عصر ایران")
۱۵ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۵ آذر ۱۴۰۴ - ۱۱:۳۴
شکار سنجاب توسط شاهین و واکنش سنجاب ناظر (فیلم) واژهخانۀ عصر ایران
«مهاجرت سوسیالیستی»؛ از ظهور رضاشاه تا انحلال حزب توده
تورج اتابکی، مورخ، در تحقیقاتش نشان داده است که 5 هزار سوسیالیست و کمونیست ایرانی در دوران حکومت استالین در شوروی اعدام شدند.
عصر ایران - مهاجرت سوسیالیستی (Sosialist Migration) اصطلاحی است در اشاره به مهاجرت سوسیالیستها و کمونیستهای اقصی نقاط جهان به کشورهای سوسیالیستی بلوک شرق به ویژه اتحاد جماهیر شوروی.
این مهاجران معمولا متعلق به کشورهای جهان سوم یا کشورهای ناپیشرفتۀ اروپایی بودند، مثل یونان.
در ادبیات سیاسی ایران، اصطلاح "مهاجرت سوسیالیستی" بیشتر در مورد مهاجرت سیاسی ایرانیان به شوروی و کشورهای اقماریاش به کار میرود. اکثر این مهاجران، طبیعتا چپگرا بودند.
از آنجایی که سوسیالیستها و کمونیستهای ایرانی در سدۀ اخیر چهار موج عمدۀ مهاجرت به کشورهای بلوک شرق به ویژه شوروی را رقم زدند، اصطلاح "مهاجرت سوسیالیستی" در ادبیات مارکسیستی تا حد زیادی یادآور مهاجرت چپگرایان ایرانی را نیز تداعی میکند.
پس از کودتای 1299 و استقرار حکومت رضاخان، نخستین موج مهاجرت سوسیالیستی در ایران رقم خورد. موج دوم در 1325 پس از انحلال فرقۀ دموکرات آذربایجان رقم خورد.
پس از کودتای 28 مرداد، سومین موج مهاجرت سوسیالیستی در ایران پدید آمد و چهارمین موج هم پس از بهمن 1361 به دنبال انحلال حزب توده و سایر سازمانهای چپگرا رقم خورد.
ایرانیان چپگرا، پیش از مهاجرت، جامعۀ شوروی را کعبۀ آمال سوسیالیستی خودشان میدانستند ولی با مشاهدۀ واقعیات سیاسی و اجتماعی شوروی، عمیقا سرخورده میشدند. با این حال هرچه زمان جلوتر میآمد، از وخامت اوضاع نیز کاسته میشد.
مهاجران موج اول، یعنی کسانی که پس از سال 1299 (یعنی در دهۀ 1930) به شوروی گریختند، در اوج دوران استالینیسم وارد شوروی شدند و بسیاری از آنها پس از مدتی اعدام یا به سیبری تبعید شدند.
تورج اتابکی، مورخ، در تحقیقاتش نشان داده است که 5 هزار سوسیالیست و کمونیست ایرانی در دوران حکومت استالین در شوروی اعدام شدند. بسیاری از اعدامنشدگان نیز در بدترین شرایط ممکن در سیبری یا نقاط دورافتاده و سرد شوروی، به سختی زندگی کردند تا مرگشان در غربت فرا رسید.
از بین یونانیهای چپگرایی که به شوروی مهاجرت کرده بودند نیز 50 هزار نفرشان در شوروی استالینیستی اعدام شدند.
ایرانیان سومین موج مهاجرت سوسیالیستی، اکثرا پس از مرگ استالین در شوروی به سر میبردند و به همین دلیل گرفتار اعدامهای عجیب و بیدلیل حکومت استالین نشدند. اگرچه در شرایط چندان خوبی هم نمیزیستند.
مهاجران موج چهارم، در اواخر عمر حکومت شوروی وارد این کشور شدند و از حیث استانداردهای حقوق بشری با شرایط بهتری مواجه بودند ولی زندگی در شورویِ گرفتار در انبوه مشکلات اقتصادی، برایشان دشوار بود.
حدود 9 سال پس از ورود آنها به شوروی، این کشور فروپاشید و اکثر ایرانیان سوسیالیست و کمونیست، به تدریج از شوروی راهی اروپای غربی شدند. افراد مرفهتر توانستند خودشان را به آمریکا برسانند.
برخی از این چپگرایان در اروپای غربی و آمریکا از سوسیالیسم و کمونیسم و مارکسیسم دست کشیدند، ولی بیشتر آنها در قلب جهان سرمایهداری به نفی سرمایهداری و دفاع از حقانیت مارکسیسم و تحققپذیری سوسیالیسم و کمونیسم ادامه دادند.
لینک کوتاه: کپی لینک
بهترین کتابهای موسیقی ۲۰۲۵/ از نقد اسپاتیفای تا زندگینامههای اسطورهای نظریه جنجالی یک فیزیکدان درباره آگاهی و زندگی پس از مرگ چرا در سینمای ایران این همه پول هزینه میشود؟ مناظرۀ دو روحانی/ صدا و سیما فعلا در حاشیه/ شاید منتظر گزارش آمنهسادات ذبیحپور مرگ معمار شهیر فرانک گری، استاد ساختارشکنی و خالق موزه گوگنهایم، در ۹۶ سالگی (فیلم) تفکیک آسان آب از نفت با نانومواد مغناطیسی برگشتپذیر نفت روسیه در تیررس تحریم غرب؛ پایان استفاده از نفتکشهای اروپایی چگونه «عامرخان» با یک مسابقه ، مشکل آب هزاران روستا را حل کرد و میلیون ها نفر را به درآمد رساند؟ / مدیران و سلبریتی های ایرانی یاد بگیرند ترکیه و معاملهای در سایه / S-۴۰۰ قربانی میشود؟ ثبتنام حج تمتع ۱۴۰۵ آغاز شد بیتوجهی وزارت صمت به قانون بودجه؛ خودروهای برقی و هیبریدی همچنان در بنبست این خودروها امروز در تهران جریمه میشوند/ مبلغ جریمه کلینیک نیشینا ؛ عجیب ترین ساختمان دندانپزشکی در جهان! (+تصاویر) مینیجیپ برقی فرانسوی به گواهینامه نیاز ندارد! (+عکس) بازار نقره در حال اوجگیری؛ روند صعودی ادامه دارد ؟