مکانیسم پیچیده نیش پشه برای مکیدن خون انسان؛ استفاده از شش سوزن! (+فیلم و عکس)

عصر ایران - پشه ها به رغم اندازه کوچک خود یکی از خطرناک‌ترین حیوانات جهان برای انسان محسوب می شوند. پس از مکیدن خون انسان توسط پشه، نه تنها درد و خارشی ناخوشایند را تجربه می کنیم، بلکه امکان انتقال ویروس ها و انگل های خطرناک به بدن ما نیز وجود دارد که می تواند ابتلا به بیماری های خطرناکی مانند نیل غربی، زیکا، مالاریا و تب دنگی را در پی داشته باشد.

نیش پشه؛ اندامی به ظاهر ساده اما در باطن پیچیده

به گفته پژوهشگران، بخشی از آنچه پشه ها را در ابتلای انسان به بیماری تا این اندازه موفق می سازد، کارایی نیش این حشره است. همچنین، باید به این نکته اشاره داشت که فقط پشه های ماده انسان را نیش می زنند.

دانشمندان دهه ها در تلاش برای درک آناتومی نیش پشه بودند. اما چالش تشریح اجزای دهانی ظریف پشه این کار را دشوار می کرد.

مشخص شده است که دهان پشه که به نام پروبوسیس (Proboscis) شناخته می شود، تنها یک اندام نیزه مانند کوچک و ساده نیست. در واقع، پروبوسیس سامانه ای پیچیده از سوزن های ریز است که برای سوراخ کردن پوست، یافتن رگ های خونی و تسهیل مکیدن خون برای پشه کارایی دارد.

پشه ها دارای بیش از 150 گیرنده نیز هستند که به آنها در یافتن قربانی یا بررسی شرایط آب برای تخمگذاری کمک می کنند. ردیابی دی اکسید کربن حاصل از بازدم انسان یکی از روش هایی است که پشه ها برای یافتن قربانی و مکیدن خون آن استفاده می کنند. با نزدیک شدن به انسان، پشه گرمای بدن و موادی به نام اسیدهای چرب فرار که از پوست ما منتشر می شوند را تشخیص می دهد.

پس از گزینش قربانی، هنگامی که پشه قصد سوراخ کردن پوست را دارد، پوششی به نام لیبیوم (Labium) به سمت بالا می رود و شش بخش سوزن مانند پدیدار می شوند.

دو تا از این سوزن ها به نام مکسیلی (Maxillae) دارای دندانه های ریز هستند. پشه از آنها برای اره کردن پوست استفاده می کند. آنها به اندازه ای تیز هستند که احساس نیش خوردن توسط پشه بسیار دشوار است.  

مجموعه دیگری از سوزن ها به نام مندیبل (Mandible) بافت را حین اره کردن پوست توسط مکسیلی از هم جدا نگه می دارند. سپس سوزن پنجم به نام لابروم (Labrum) رگ خونی را سوراخ می کند. لابروم از گیرنده های روی نوک خود برای یافتن رگ خونی استفاده می کند. این گیرنده ها به مواد شیمیایی موجود در خون واکنش نشان می دهند. در واقع، پشه ها به طور تصادفی رگ خونی را نمی یابند. پس از ورود لابروم به رگ خونی، این بخش به عنوان یک نی عمل می کند.

سوزن ششم نیش پشه هایپوفارنکس (Hypopharynx) نام دارد. هایپوفارنکس به پشه اجازه می دهد بزاق خود را وارد بدن انسان کند.

زمانی که شکم پشه با خون پر می شود، آب موجود در خون را از گلبول های قرمز جدا کرده و آن را از انتهای عقب بدن خود با فشار خارج می کند. این کار برای تغلیظ گلبول های قرمز خون صورت می گیرد. با تخلیه آب، پشه می تواند پنج تا ده برابر خون بیشتری درون بدن خود جای دهد.

بزاق پشه که از طریق هایپوفارنکس وارد بدن انسان می شود حاوی مواد شیمیایی است که از لخته شدن خون جلوگیری کرده و جریان مداوم خون را تضمین می کند.

بزاق پشه همچنین موجب گشاد شدن رگ های خونی می شود، پاسخ سیستم ایمنی ما را مسدود کرده و روانکاری پروبوسیس را انجام می دهد. همین بزاق است که موجب ایجاد جوش های خارش‌دار روی پوست انسان می شود و به عنوان مجرایی برای ورود ویروس ها و انگل های خطرناک به بدن انسان نیز عمل می کند.

نماینده مجلس: ۱۱۷ میلیارد دلار ارز به چرخه برنگشته است (فیلم)

بیشتر بخوانید:

کارخانه تولید پشه در برزیل راه اندازی می شود/ این پشه ها ناجی مردم برزیل هستند! (+عکس)

پروژه جدید چین؛ تبدیل پشه به واکسن پرنده!

نسخه ای طبیعی برای تسکین خارش نیش پشه

نتیجه تحقیقات دانشگاه واشنگتن اعلام شد: رنگ هایی که پشه ها دوست ندارند!/ روشی جدید برای نجات از نیش این حشره پردردسر

چرا برخی ها بیشتر قربانی نیش پشه ها می شوند؟

شیوع تب دنگی در پاکستان / مرگ ۷ تن بر اثر در "کراچی" ظرف ۲۴ ساعت

تماشاخانه

یلدا و قصه‌ی یکی شدن ما..! (فیلم)

آن روزها کنار هم بودن، خودش یک آیین بود / در ارتباط رودررو، چشم‌ها راست و دروغ را لو می‌دهند؛ چیزی که ابزارها از ما پنهان می‌کنند / ما قرار بود از ابزارها استفاده کنیم، اما حالا خودمان را در اختیارشان قراردادیم (فیلم)

فیلم های دیگر