معاون طرحهاي مطالعاتي پژوهش و فناوري شركت ملي نفت ايران گفت: نفت قابل استحصال مخازن ايران 24 درصد تخمين زده شده است در حالي كه اين ميزان در كشورهاي پيشرفته حدود 40 درصد است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني شركت ملي نفت ايران، عماد رعايايي، معاون طرحهاي مطالعاتي پژوهش و فناوري شركت ملي نفت ايران؛ به خبرنگار ما گفت: ذخاير نفت درجاي ايران 500 ميليارد بشكه تخمين زده شده است كه از اين ميزان 140 ميليارد بشكه آن يعني 24 درصد قابل استحصال است در حالي كه اين ضريب بازيافت در كشورهاي پيشرفته به 40 درصد رسيده است.
رعايايي افزود: ما در تلاش هستيم با كمك شركتهاي عملياتي و با استفاده از اساتيد دانشگاه و پژوهشگران مطالعات موثري را بر روي مخازن نفت ايران انجام دهيم تا ميزان ذخاير بازيافتي نفت در كشورمان افزايش يابد.
به گفته وي،كاهش و افت نيروهاي موافق باعث مي شود تا بازيافت نهايي كم شود، به همين دليل از روش هايي تحت عنوان روش هاي ازدياد برداشت براي بالابردن توليد از مخزن نفتي استفاده مي شود، معمولا 30 درصد از نفت بهطور طبيعي از مخزن برداشت مي شود و 70 درصد آن نيازمند بكارگيري برخي روش هاي ازدياد برداشت است.
معاون طرحهاي مطالعاتي پژوهش و فناوري شركت ملي نفت ايران خاطر نشان كرد: روش هاي به كار رفته جهت افزايش بازده عبارتند از: تزريق گاز، تزريق آب، تزريق متناوب آب و گاز، روش حرارتي، تزريق فوم و ژلهاي پليمري، استفاده از مواد شيميايي كاهشدهنده نيروي كشش سطحي و استفاده از روش ميكروبي(M.E.O.R.) است.
وي با بيان اينكه ايران دومين توليد كننده گاز جهان است تصريح كرد: با توجه به اين مزيت، تزريق گاز به مخازن جزو الويت هاي ما قرار دارد زيرا از نظر گاز در مضيقه نيستيم و با تزريق آن به كاهك هاي گازي مخازن مي توانيم ميزان برداشت از مخازن را افزايش دهيم.
به گفته رعايايي، روش تزريق گاز به دو صورت امتزاجي و غيرامتزاجي صورت مي گيرد. در روش امتزاجي، گاز طبيعي با افزودن تركيبات هيدروكربني مياني c2 تا c6 غني مي شود؛ بهطوري كه بخش غنيشده گاز تزريقي كه در ابتداي كار تزريق مي شود ، با نفت مخزن امتزاج يافته و آن را از درون خلل و فرج سنگ مخزن به طرف چاه هاي توليدي هدايت مي كند.
وي افزود: راندمان افزايش بازيافت در اين روش، بيشترين درصد را به خود اختصاص مي دهد و اگر سنگ مخزن داراي خواص همگن و يك دست و تراوايي آن نيز مناسب باشد، به 65 تا 75 درصد حجم نفت باقيمانده، مي توان دست يافت.
رعايايي تاكيد كرد: در روش غير امتزاجي، گاز به مخازن نفتي تزريق مي شود كه اين تزريق نسبتاً ارزان است و در تعدادي از مخازن نفتخيز خشكي و دريايي ايران اعمال مي شود در اين روش، گاز تزريقي در قسمت بالاي مخزن متراكم مي شود و فشار مخازن را افزايش مي دهد و حركت نفت را سهولت مي بخشد.
وي با بيان اينكه بايد توجه داشت كه لزومي ندارد گاز تزريقي حتما از نوع تركيبات هيدروكربني باشد افزود: در كشورهاي صنعتي، از گازهاي خروجي از تاسيسات بزرگ صنعتي كه بخش اعظم آن را دي اكسيدكربن تشكيل مي دهد، براي تزريق استفاده مي شود، در اين روش، حتي راندمان بالاتر از تزريق گازهاي هيدروكربني است و فوايد زيست محيطي نيز در پي دارد.
وي خاطر نشان كرد: در روش تزريق آب، آب به عنوان عامل فشارافزايي به مخزن به كار برده مي شود همچنين در روش تزريق آب و گاز از تزريق متناوب آب و گاز براي افزايش فشار در مخزن نيز مي توان سود جست.
به گفته رعايايي ، درروشهاي حرارتي معمولاً در بهره برداري از مخازني كه نفت آنها نسبتا سنگين است، به كار برده مي شود و براي نفت خام با شاخص API بين 10 تا 20 كاربرد دارد حرارت دادن به منظور كاستن گرانروي شامل تزريق آب داغ يا بخار به درون مخزن و يا ايجاد حرارت به كمك انرژي الكتريكي است.
معاون طرحهاي مطالعاتي پژوهش و فناوري شركت ملي نفت ادامه داد: روش تزريق مواد شيميايي و يا فوم، اين روش به منظور كاهش نيروي كشش سطحي بين سنگ و سيال، با تنظيم نسبت تراوايي به گرانروي نفت مخزن, مورد استفاده قرار ميگيرد. استفاده از روش تزريق فوم و مواد شيميايي، به طور مثال در برخي از ميادين نروژ به صورت آزمايشي با موفقيت انجام پذيرفته است.