طرح تحول اقتصادی؛ اقدامی شجاعانه با ابهام های فراوان

عصرایران- طرح تحول اقتصادی که با شعار محوری هدفمند کردن یارانه ها در دستور کار دولت قرار گرفته و جراحی بزرگ اقتصاد ایران نامیده می شود، مدت هاست که سیبل مخالفان دولت دهم قرار گرفته است.

این در حالی است که بسیاری از منتقدان امروزی، در سالهای گذشته  همواره در سخنرانی ها و نوشته هایشان، از بی سروسامانی یارانه ها ابراز نارضایتی و نگرانی می کرده اند.

حتی دولت های قبلی نیز تلاش هایی را برای هدفمند سازی یارانه ها شکل داده اند اما از آنجا که از عواقب اجتماعی و سیاسی این اقدام اقتصادی واهمه داشتند ترجیح دادند این مشکل را برای دولت های بعدی به ارث بگذارند و خود را درگیر آن نکنند.

درست است که همه ما دوست داریم برای بسیاری از اقلام اساسی زندگی روزمره مان مانند آب، برق، گاز، بنزین، نان، قند، شکر، روغن، شیر، دارو و ... یارانه بگیریم و نتیجتا بهای کمتری از جیب بپردازیم اما سوال اینجاست که اولا مگر جز این است که همان یارانه ها هم از جیب خودمان پرداخت می شود و ثانیا تا کی می توان به این وضعیت ادامه داد و اقتصاد بی درو پیکرمان را بیش از پیش به انهدام و نابودی کامل کشاند؟

از این رو، آنچنان که اکثر اقتصاددانان اجماع نظر دارند، هدفمند کردن یارانه ها راه ناگزیر بهبود اوضاع اقتصادی کشور است والا هر دولتی با هر خط فکری سیاسی بر سر کار آید، اقتصاد ایران سامان نمی گیرد و معیشت مردم، انتظام نمی یابد.

بر سبیل انصاف باید گفت که اجرای طرح تحول اقتصادی در دولت احمدی نژاد که مخالفانش او را پوپولیست می نامند، شنا کردن در مسیری خلاف جریان آب است چه آنکه این طرح، خواهی نخواهی به افزایش قیمت ها و کاهش قدرت خرید مردم در همان اوایل اجرای طرح منجر خواهد شد و طبیعتا نارضایتی های گسترده ای را در جامعه به دنبال خواهد داشت.

با این حال، دولت کنونی، شجاعت آن را داشته است که وارد این وادی  خطرناک شود و به بهای نارضایتی عمومی که قطعا فرصت خوبی برای مخالفان محسوب می شود، طرح تحول اقتصادی را اجرا و هدفمند کردن یارانه ها محقق سازد.

با توجه به نظرات علمی پیرامون هدفمند سازی یارانه ها و تجربه های موفق بسیاری از کشورها در این باب، باید به تصریح گفت  که مخالفان اصل هدفمند سازی یارانه ها، یا در علم اقتصاد سررشته زیادی ندارند و حداکثر به الگوهای اقتصاد سوسیالیستی پایبند هستند و یا آنکه اهداف سیاسی خود را در ورای این مخالفت ها جستجو می کنند.

مع الوصف، نمی توان از نحوه اجرای طرح تحول اقتصادی و هدفمند کردن یارانه ها نگران نبود.
درست است که از این طرح به عنوان جراحی بزرگ اقتصاد ایران یاد می شود ولی آیا کسی که قرار است این جراحی را انجام دهد، جراح قابلی است و می تواند این بیمار را زنده از اتاق عمل بیرون آورد؟

همچنین گفته می شود در اجرای این طرح عبور از "دوران گذار"، گریز ناپذیر خواهد بود و پس از این دوره، اوضاع تثبیت و اقتصاد بسامان می شود و قدرت خرید مردم و سطح رفاه عمومی بالا خواهد می رود.

حال سوال اینجاست که مختصات این دوره گذار چیست و تا چه اندازه فشار بر مردم وارد خواهد آمد و به علاوه این دوره، تا چه مدت طول خواهد کشید؟

برای بسیاری از خانواده ها، امکان اینکه در یک دوره گذار کوتاه مدت از برخی هزینه ها صرف نظر کنند و مثلا به سفر نروند یا لباس نو نخرند وجود دارد اما نمی شود از نان شب نیز چشم پوشید یا درمان یک بیماری را به بعد از دوره گذار واگذار کرد.

بنابراین مهم ترین دغدغه موجود، مدیریت دوره گذار است، دوره ای که سختی اش قابل تحمل و توجیه است اما نباید این سختی ها به بحران بکشد.

همچنین یکی از مسایلی که هنوز برای مردم مشخص نشده، این است که آیا با واقعی شدن قیمت ها و در نتیجه، بالا رفتن هزینه های زندگی، سطح درآمدها نیز بالا خواهد رفت یا آنکه در این ترازو، فقط کفه قیمت ها سنگینی خواهد کرد!

اینها سوالات و ابهاماتی هستند که باید پاسخ های مستند و متقن به آنها داده شود چه آنکه حتی اگر  این طرح، کوچکترین خللی به معیشت مردم وارد نکند، بار روانی موجود درباره آن و نگرانی های گسترده اجتماعی، خود بزرگترین هزینه ای است که این طرح- هنوز آغاز نشده - بر جامعه تحمیل می کند.

۷ خوراکی علیه سرطان‌ها

تماشاخانه

دو دقیقه روانی یکی از ترسناک‌ترین صحنه‌های تاریخ سینما (تماشا کنید)

جهان ریچارد سرا ؛ وقتی فولاد سخن می‌گوید (فیلم)

فیلم های دیگر