چرا مصر دارد یکی از اهرام باستانی را با گرانیت می‌پوشاند؟

باستان‌شناسان مصری کار روی بازسازی گسترده یکی از اهرام جیزه را آغاز کرده‌اند، اما طرح آن‌ها که شامل بازسازی گرانیتی می‌شود که زمانی بخش‌هایی از سازه را پوشانده بود، خشم عده‌ای را برانگیخته است؛ منتقدان این پروژه را با صاف کردن برج پیزا مقایسه کردند. 

به گزارش فرادید، هرم منکوره کوچکترین هرم از اهرام سه‌گانه جیزه است. این بنای ۲۰۰ فوتی که حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شد، به فرعونی به همین نام در دوران سلسله چهارم مصر باستان، تقدیم شد.

برخلاف بیشتر اهرام دیگر مصر، بخشی از نمای بیرونی منکوره زمانی با لایه‌هایی از بلوک‌های گرانیتی پوشیده شده بود. این هرم در طول ۴۵۰۰ سال پس از ساخت، به تدریج در اثر فرسایش و خرابکاری از بین رفته است. 

اواخر ژانویه، وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر اعلام کرد تیمی متشکل از باستان‌شناسان مصری و ژاپنی نمای بیرونی گرانیتی هرم را مطالعه، مستندسازی و در نهایت بازسازی خواهند کرد. ویدئوهایی که همان روز در فیس‌بوک منتشر شد، مصطفی وزیری، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی مصر را نشان می‌دهد که مقابل هرم ایستاده و در مورد این پروژه صحبت می‌کند. 

در این ویدئو، وزیری توضیح می‌دهد این سازه در حال حاضر با پنج شش لایه از بلوک‌های گرانیتی پوشانده شده، هرچند زمانی حداقل ۱۶ لایه داشته و بازسازی روکش گرانیت که او آن را «پروژه قرن» می‌نامد، حدود سه سال طول خواهد کشید. 

با این حال، بسیاری از ناظران موافق این کار نیستند. 

مونیکا هانا، باستان‌شناس و مصرشناس آکادمی علوم، فناوری و حمل و نقل دریایی عرب، بیانیه‌ای را به نمایندگی از گروهی از باستان‌شناسان به اشتراک گذاشته که این پروژه را «کاملاً غیرعلمی» می‌نامند. استدلال آن‌ها اینست که کار خیلی سریع پیش رفته و مقامات از مراحل حیاتی تحقیق و مستندسازی که باید قبل از ساخت فیزیکی باشد، چشم‌پوشی کرده‌اند. 

به گفته هانا، باستان‌شناسان هم جزئیات طرح دولت را به طور کامل درک نمی‌کنند: «این پروژه یک شیرین‌کاری رسانه‌ای است، بدون هیچ اطلاعیه مکتوب یا توضیح روشن. هر مداخله‌ای که اتفاق بیفتد در واقع اصالت هرم را مخدوش می‌کند، چون ما نمی‌توانیم کاری که مصریان باستان ناتمام گذاشتند به پایان برسانیم. این سازه را باید ناتمام گذاشت.» 

کارگران از بلوک‌های گرانیتی استفاده خواهند کرد که مدت‌هاست اطراف پایه هرم قرار گرفتند. مقامات مصری می‌گویند به سادگی آن‌ها را دوباره نصب می‌کنند. 

اما هانا می‌گوید این بلوک‌ها هرگز روی سازه قرار نگرفتند. آن‌ها را از شهر آسوان آورده بودند و در پایه هرم منکوره رها کردند تا بعداً نصب کنند، چون ساخت و ساز احتمالاً به دلیل مرگ فرعون متوقف شده بود. هیچ‌یک از سنگ‌ها اصل نیستند. بیشتر اشیایی که زیر اهرام بجا مانده‌اند، خام هستند و از هرم نیفتاده‌اند. 

هرم منکوره بخشی از میراث جهانی یونسکو است، اما آژانس از این پروژه مطلع نشده بود. از این رو، به مقامات مصری نامه نوشته شد تا اطلاعات بیشتری را در اختیار آژانس قرار دهند. 

کاتلین کوونی، مصرشناس و باستان‌شناس دانشگاه کالیفرنیای لس آنجلس هم معتقد است این سازه را باید حفظ کرد، نه بازسازی: «نمای گرانیتی ناتمام هرم منکوره، درباره سلطنت منکوره و امور سیاسی آن زمان به ما می‌آموزد. با بازگرداندن بلوک‌ها، همه آن داده‌ها از بین می‌رود.» 

به گفته هانا، هر گونه تلاش برای استفاده از بلوک‌های پایه هرم، تداخل آشکار در کار مصریان باستان است که هنوز این هرم را کامل نکرده بودند و این مداخله، بر یکپارچگی و اصالت این بنای تاریخی اثر می‌گذارد.

مردم مصر نسبت به تاریخ کشورشان صاحب حق هستند و اهرام در انحصار باستان‌شناسان یا سازمان‌های دولتی مصر نیست. آثار باستانی مصر متعلق به همه مصری‌هاست. همه ما حق داریم از راه گفتگوهای اجتماعی و علمی درباره آنچه بر میراث ما می‌گذرد، از جزئیات آگاه شویم.

ورق زدن تاریخ در میدان بهارستان

تماشاخانه

یلدا و قصه‌ی یکی شدن ما..! (فیلم)

آن روزها کنار هم بودن، خودش یک آیین بود / در ارتباط رودررو، چشم‌ها راست و دروغ را لو می‌دهند؛ چیزی که ابزارها از ما پنهان می‌کنند / ما قرار بود از ابزارها استفاده کنیم، اما حالا خودمان را در اختیارشان قراردادیم (فیلم)

فیلم های دیگر