زنگ خطر براي اوباما

تهران امروز: اوباما دومين سال رياست‌جمهوري خود را با شكست نماينده دموكرات‌ها در انتخابات ميان‌دوره‌اي مجلس سنا در قلب ليبراليسم آمريكا آغاز كرد. روز سه‌شنبه رقابت بر سر كرسي خالي سناتور فقيد ادوارد كندي در ايالت ماساچوست برگزار شد.

در اين رقابت اسكات براون از حزب جمهوريخواه توانست پس از 47 سال با به دست آوردن 52 درصد آرا، ماتار كوكلي رقيب خود از حزب دموكرات را شكست دهد. با اين شكست، حلقه ناكامي‌هاي دموكرات‌ها و رئيس‌جمهور‌شان در رقابت با جمهوريخواهان كامل‌تر شد.

پيش از اين و در انتخابات فرمانداري‌هاي دو ايالت نيوجرسي و ويرجينا در آبان‌ماه گذشته، جمهوريخواهان توانستند در اين دو ايالت كه به‌طور سنتي از آنها به عنوان ايالت‌هاي دموكرات‌نشين ياد مي‌شود، دموكرات‌ها را در «خانه» شكست دهند.

با اين حال اوباما آن پيكار را مساله‌اي منطقه‌اي دانست كه ربطي به رياست‌جمهوري ندارد. اما اكنون جانشيني براون جوان با كندي مرحوم واپسين بازمانده خانواده قدرتمند كندي و معروف به «شير ليبرال‌ها» بي‌شك افق تاريك‌تري را پيش‌روي اوباما و حزبش در كنگره براي تصويب لوايح و طرح‌هاي مورد نظر قرار مي‌دهد و ضربه سنگين‌تري را به آنها وارد مي‌كند.

در حالي كه سه ماه پيش، دموكرات‌ها از پيروزي راحت و سنتي خود در اين ايالت مطمئن بودند، آنچه سبب شد خلاف آن بر همگان روشن شود، نارضايتي‌هاي گسترده مردم آمريكا از نابساماني‌هاي اقتصادي مانند بيكاري، بحران اقتصادي و به‌طور خاص طرح بيمه خدمات درماني بود.

اين نارضايتي‌ها به بخش‌هاي مختلف جامعه آمريكا سرايت يافت و اكنون جمهوريخواهان محافظه‌كار كه به‌طور سنتي 40 درصد حمايت مردم آمريكا را همراه خود دارند در حال جلب آراي 30 درصد مستقل‌ها هستند، به‌طوري كه تغيير نگرش مستقل‌ها به جمهوريخواهان در انتخابات رياست ماساچوست به‌خوبي به چشم مي‌خورد.

براون، نامزد پيروز در نطق پيروزي در جمع هوادارانش گفت: «امشب صداي مستقل‌ها از ماساچوست شنيده شده است.» اين شكست امكان دارد اوباما را در تصويب نهايي و اجراي طرح بيمه خدمات درماني با دشواري و چه‌بسا با ناكامي روبه‌رو كند.

دموكرات‌ها پيش از انتخابات ماساچوست با داشتن 60 راي در برابر 40 راي جمهوريخواهان در سنا اكثريت را در اختيار دارند و اكنون با از دست دادن اين كرسي به اين طرح ضربه سهمگيني وارد مي‌شود چرا كه تصويب نهايي لوايح و طرح‌ها نيازمند 60 راي در مجلس سناست. از اين‌رو اهميت همين يك راي به حدي بود كه اوباما شخصا روز يك‌شنبه به ماساچوست سفر كرده و با شركت در پيكار انتخاباتي، آخرين تلاش خود را در حفظ راي اين ايالت انجام داد.

براون همچنين در جمع هواداران خود قول داد كه عليه طرح بيمه خدمات درماني راي دهد و مانع از تصويب آن شود اما او گفت اين انتخابات رفراندومي عليه اوباما نبود. طرح اصلاح بيمه خدمات درماني برنامه‌اي است كه روساي‌جمهور ايالات‌متحده از زمان فرانكلين روزولت در سر داشتند و بيل كلينتون دموكرات در دهه 1990 در صدد عملي كردن آن برآمد ولي شكست او در قانوني كردن آن از جمله مهم‌ترين عوامل پيروزي جمهوريخواهان در مجلس نمايندگان در سال 1996 پس از 50 سال شد.

از آن زمان اين طرح، شكافي ميان جمهوريخواهان محافظه‌كار و دموكرات‌هاي ليبرال ايجاد كرده است.

دموكرات‌ها خواهان نقش‌آفريني بيشتر دولت در اجراي آن هستند و جمهوريخواهان برآنند كه بايد با سازكارهاي كاهش مالياتي و بازار آزاد شرايط برقراري بيمه براي همه مردم آمريكا را فراهم كرد.

اوباما اگرچه توانسته بود در انتخابات رياست‌جمهوري به لطف شعار «تغيير» توجه طيف مستقل جامعه آمريكا را به خود جلب كند، اما اكنون نارضايتي گسترده‌ اين طيف از بي‌وفايي اوباما به تحقق وعده‌هاي اقتصادي شرايط را به‌گونه‌اي رقم زده است كه در صورت تداوم آن به‌خصوص در انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره در نوامبر آينده بيش از آنكه اوباما را در رديف روساي‌جمهوري برتر ايالات‌متحده قرار دهد، تكرار «سندروم كارتر» را تجربه خواهد كرد و او رئيس‌جمهوري خواهد شد كه تنها چهار سال در كاخ سفيد سكني مي‌گزيند.

اگرچه اين تحليل‌ها هنوز با توجه به سه سال باقي مانده از حضور اوباما در كاخ سفيد زودهنگام است اما توجه به چرخش مستقل‌ها به سمت محافظه‌كاران و راست‌گرايان و ظهور شخصيت‌هاي محافظه‌كاري چون سارا پيلن، در صورت تداوم وضع مجدد امكان تكرار سندروم كارتر وجود دارد.