چهره‌هايي که به مناظره تلويزيون دعوت نشدند

انصاري راد، اشرفي اصفهاني، مجيد انصاري، مصطفي درايتي، منتجب نيا، اسحاق جهانگيري، محمدباقر نوبخت، علي شکوري راد، حسن بيادي، علي دوراني و جمشيد انصاري اعلام کردند از آنها براي شرکت در مناظره تلويزيوني دعوت نشده است.

به نوشته «اعتماد»، پنجشنبه شب زماني که حميد رسايي نماينده حامي دولت با اعتماد به نفس خاصي گفت؛ «من احساس مي‌کنم صدا و سيماي ما بيش از حد ماخوذ به حياست، اگر شما نمي‌گوييد من مي‌گويم که همکاران شما به من گفتند با 12 نفر از دوستان به اصطلاح اصلاح طلب و منتقد تماس گرفته شده و آنها حاضر به مناظره نشده‌اند. به نظر من اسامي اين افراد را اعلام کنيد. آنها بايد تاوان نيامدن به مناظره را بپردازند» همه در انتظار بودند تا مجري برنامه که به نظر مي‌رسيد از اين موضع رسايي يکه خورده، اين اسامي را اعلام کند.اما در روندي قابل پيش بيني اين اتفاق رخ نداد.

اگرچه وي با خنده هميشگي خود اعلام کرد «شايد تا آخر برنامه اين کار را کرديم» اما اين شايد او در حد همان «شايد »هاي وعده داده شده پيشين در رسانه عمومي باقي ماند تا مخاطبان درباره صحت ادعاي «شانه خالي کردن» اصلاح طلبان از «رودررو شدن» با حاميان وضع موجود دچار ترديد شوند. اين ترديد زماني به تدريج رنگ «اطمينان» به خود مي‌گيرد که اکثريت قريب به اتفاق فعالان سياسي اصلاح طلب و حتي اصولگرايان منتقد دولت در گفت وگو با «اعتماد» اعلام کردند نه براي حضور در اين برنامه که براي برنامه سابق مناظره يعني «رو به فردا» نيز از آنها دعوتي نشده است و به اين ترتيب صحت ادعاي مسوولان صدا و سيما و اداره کنندگان برنامه فوق با علامت سوال مواجه شد. 10 روز پيش بود که برنامه رو به فردا پس از دو برنامه که با حضور دو تن از فعالان سياسي اصلاح طلب تا حدودي شبيه مناظره شده بود، بار ديگر به مسير پيش از آن بازگشت.

در آن مقطع «شنيده‌ها» ابتدا از حضور سيدحسين مرعشي سخنگوي حزب کارگزاران و از چهره‌هاي محوري اصلاح طلبان و روح الله حسينيان از چهره‌هاي ارشد طيف حامي دولت مجلس در اين برنامه حکايت داشت که يک روز مانده به آن ناگهان ورق برگشت و واحد مرکزي خبر به طور رسمي از محسن رضايي و علي اکبر ولايتي از اصولگرايان ميانه رو به عنوان مهمانان «رو به فردا» نام برد. استقبال از اين تغيير ناگهاني نيز مشخص بود؛ تيترهايي مانند «مناظره يخ کرد»، «مباحثه و نه مناظره» و... در سايت‌ها و روزنامه‌هاي روز چهارشنبه پيش از آن نشان مي‌داد که «بازگشت به اصل» صدا و سيمايي‌ها براي بسياري قابل پيش بيني بود.

اما کار به اينجا هم ختم نشد و در شرايطي که طيفي از مردم با توجه به کانديدا بودن محسن رضايي در انتخابات رياست جمهوري دهم و انتقادات جسته و گريخته وي از روند برگزاري آن بي ميل به شنيدن سخنان فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس نبودند، هنگام معرفي مهمانان برنامه اما يک «ابهام» ديگر نيز رخ داد و به جاي ديدن چهره ولايتي و رضايي، اين علاء الدين بروجردي و روح الله حسينيان بودند که روي صندلي‌هاي استوديو جلوس کرده بودند و مناظره‌اي در کار نبود.

دو چهره حامي دولت هر آنچه توانستند به ميرحسين، خاتمي، کروبي و منتقدان تاختند. هرچند پيش از آن نيز پس از آنکه برنامه سه شب در هفته به يک شب تقليل داده شده و زمزمه‌هايي در خصوص ابراز نارضايتي از طرح مواضع اصلاح طلبان در يک برنامه زنده شنيده شد، فعالان سياسي منتقد و تحليلگران از نبود تصميم جدي براي تداوم مناظره‌ها سخن مي‌گفتند.

آنها بر اين باور بودند که مناظره تنها يک قطعه از پازل استراتژي برون رفت از وضع موجود است و به تنهايي و در حالت فقدان وجود اراده براي استفاده از مباحث طرح شده در آن از سوي طرفين، گره گشا نخواهد بود. اصلاح طلباني همچون عباس عبدي، احمد شيرزاد و محمدرضا خاتمي نيز آن را به دليل ريزش قابل توجه بينندگان رسانه عمومي دانسته و به آن لقب «تاکتيک» دادند.

خط مشي که صداي اصولگراياني مانند علي لاريجاني را نيز درآورد و آنها خواستار دعوت از سران معترض براي شنيدن اما و اگرهاي آنها در خصوص وقايع ماه‌هاي اخير کشور شدند. پس از «مفاهمه» حسينيان و بروجردي اما همان روند هم تداوم نيافت و به بهانه نزديکي به ايام پيروزي انقلاب اسلامي، برنامه‌اي با دو بخش و يک «مهمان» جايگزين آن شد.

کنايه حميد رسايي در برنامه پنجشنبه شب «ديروز، امروز، فردا» به همين موضوع بود؛ «به من گفته بودند در برنامه رو به فردا و براي مناظره بيا که گويا «ديروز و امروز» هم به اين برنامه اضافه شده است،» قابل پيش بيني بود که اين چهره طيف رايحه خوش چگونه و در چه محورهايي سخن بگويد.

او ابتدا سراغ منافقين و بني صدر رفت. سپس تحليلي را عنوان کرد که هر 10سال يک «فتنه» در نظام رخ داده است. از ديد رسايي نخستين آن ماجراي اختلاف بر سر قائم مقامي رهبري و موضع مرحوم آيت الله منتظري در سال 68، دومين آن فتنه اصلاحات امريکايي با پيروزي سيدمحمد خاتمي و اصلاح طلبان در سال 78 و سومين مورد، اتفاقات پس از انتخابات در سال 88 بوده است. در طول برنامه بارها و بارها به مطبوعات حمله شد و رسايي توقيف مطبوعات را نه منحصر به دوران اصلاحات که به ابتداي انقلاب و توقيف 40 نشريه به طور ناگهاني نسبت داد. رسايي البته به اين نکته نيز اشاره کرد که «مردم پس از دوم خرداد ديدگاه‌هاي اصلاح طلبان را باور کرده بودند» و البته بلافاصله پس از آن از ريزش پايگاه اجتماعي آنان خبر داد.

صرف نظر از سخنان وي که با توجه به موضع گيري‌هاي او امري دور از انتظار نبود، طرح ادعاي تماس با 12 چهره منتقد و اصلاح طلب و نپذيرفتن آنها نيز در نوع خود قابل تامل بود. دليل اين ابهام به اعلام آمادگي تني چند از اصلاح طلبان براي حضور در سيما به شرط «زنده» بودن برنامه بازمي گشت. با توجه به در بازداشت بودن تعداد زيادي از چهره‌هاي شاخص اصلاح طلب، کار دشواري نبود که از فعالان سياسي باقيمانده درباره اين ادعاي صدا و سيما پرسش شود. در عين حال براي اينکه دايره «منتقد» ديدن نيروهاي انقلاب از نظر رسانه عمومي وسيع است، با اصولگرايان منتقد نيز تماس گرفته شد تا به همين پرسش پاسخ دهند.

نتايج اين «نظرخواهي» حاکي از عدم صحت ادعاي رسايي بود که البته وي نيز آن را از دست اندرکاران برنامه مذکور نقل کرد. حتي با توجه به اينکه رسايي يک روحاني است، به طور ويژه از روحانيون منتقد پرسش به عمل آمد که پاسخ آنها نيز منفي بود.

حال اين سوال همانند هميشه طرح مي‌شود که با اعتراف قائم مقام صدا و سيما به ريزش 40 درصدي بينندگان آن پس از انتخابات، تداوم تک صدايي و طرح ادعاهاي فاقد واقعيت در اين رسانه چگونه به صرف نظر مردم از تهيه اخبار خود از ساير منابع خبر خصوصاً شبکه‌هاي برون مرزي خواهد انجاميد؟ ناظران معتقدند «اعتمادسازي» کليد واژه مفقوده اين روزهاي فضاي سياسي کشور است و در مقابل ، پافشاري بخش‌هاي رسمي بر «تک صدايي»، ابهامات موجود را دوچندان کرده است.

***

حجت الاسلام حسين انصاري راد
(رئيس کميسيون اصل 90 مجلس ششم)

از من تاکنون دعوتي صورت نگرفته است و در عين حال با توجه به مشي صدا و سيما، اگر هم دعوت شود به آن نخواهم رفت. در عين حال حضور برخي دوستان مانند آقاي مرعشي و ديگران که توانايي و آمادگي مباحثه را دارند مفيد خواهد بود. صدا و سيما يکجانبه و يکطرفه است و هر کسي که با تفکر فعلي همراه نباشد در آن امکان طرح نظرات خود را نخواهد داشت. مشخص نيست آوردن فردي که تنها يک واعظ است و طرح سوالات سياسي از وي با چه هدفي در يکي از همين برنامه‌هاي مورد اشاره شما قابل توجيه است؟

حجت الاسلام محمد اشرفي اصفهاني
(فرزند شهيد محراب و کانديداي اصلاح طلبان در انتخابات مجلس هشتم)

براي حضور در صدا و سيما تماسي با من گرفته نشده است. اگر تماس گرفته شود به طرف مقابل بستگي دارد. بعد از حضور آقايان کواکبيان و اطاعت، آنها دريافتند همه اصلاح طلبان حرف‌هاي درست زيادي براي گفتن دارند و ديگر چنين «اشتباهي» را تکرار نخواهند کرد.

حجت الاسلام مجيد انصاري
(نماينده ادوار مجلس، دبير اجرايي مجمع روحانيون مبارز)

ساعات پاياني شب قبل از مناظره آقايان کواکبيان و شريعتمداري، با من براي حضور در آن برنامه تماس گرفته شد. چون محورهاي آن مشخص نبود و فرصتي هم براي بررسي نداشتم آن را نپذيرفتم. اما براي شرکت در برنامه پنجشنبه شب يعني هشتم بهمن ماه هيچ تماسي نداشتم. البته اگر هم بود با توجه به فرد حاضر از طرف مقابل آن را نمي‌پذيرفتم چون اعتقاد دارم دو طرف بايد هم سنگ باشند و هر مناظره‌اي در شأن من نيست. پيشنهاد ما به مسوولان صدا و سيما اين بود که اگر در گفتار خود صادق هستند، فهرست چهره‌هاي اصولگرا را که اعلام آمادگي کرده‌اند به اصلاح طلبان ارائه کنند و ما در شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات، به تناظر هر يک از حاميان وضع موجود، يکي از اصلاح طلبان و نيروهاي معترض را براي مناظره معرفي خواهيم کرد.

حجت الاسلام مصطفي درايتي
(عضو شوراي مرکزي حزب مشارکت و مشاور رئيس جمهور دوران اصلاحات در امور روحانيت)

به رغم ادعاي مسوولان صدا و سيما، نه با من و نه با هيچ يک از اعضاي حزب مشارکت براي حضور در آنجا دعوتي به عمل نيامده است. اما اگر دعوت شود و اگر صدها خط قرمز براي سخنان طرح شده مطرح نکنند و ناچار به «خودسانسوري» نشوم، همچنين فرد مقابل در خصوص وقايع پس از انتخابات مسوول باشد به مناظره مي‌روم. نبايد مردم احساس کنند سر آنها کلاه گذاشته مي‌شود.

حجت الاسلام رسول منتجب نيا
(قائم مقام حزب اعتماد ملي - نماينده ادوار مجلس)

از بعد از انتخابات تاکنون هيچ تماسي با من گرفته نشده البته در خصوص ساير اعضاي شوراي مرکزي حزب اعتماد ملي سوالي از آنها نکردم. در عين حال شرط من براي حضور در تلويزيون، آزاد بودن طرح مباحث است و اينکه اين اجازه داده شود تا تحليل مورد نظر از فضاي فعلي را ارائه دهم. فرد مقابل هم داراي اهميت است. اگر براي برنامه پنجشنبه شب دعوت مي‌شدم نمي‌پذيرفتم چون طرف مقابل بايد حداقل‌هاي لازم را داشته باشد.

علي باقري
(عضو شوراي مرکزي سازمان مجاهدين انقلاب)

من قطعاً اگر به صدا و سيما دعوت شوم خواهم رفت. البته به عنوان يک فعال سياسي و اگر بنا باشد به عنوان نماينده سازمان مجاهدين انقلاب به رسانه مذکور بروم، بايد در حزب براي آن تصميم گيري شود.

براي حضور در برنامه پنجشنبه شب با من و هيچ يک از اعضاي سازمان تماسي گرفته نشد اما به شخصه آمادگي کامل براي مناظره با هر فردي را دارم. به نظرم طرح ادعاي تماس با اصلاح طلبان خالي از واقعيت است، اگر نه هم آقاي مرعشي و هم آقاي شيرزاد براي هر مناظره‌اي اعلام آمادگي کرده‌اند.

اسحاق جهانگيري
(عضو شوراي مرکزي حزب کارگزاران و وزير صنايع دولت اصلاحات)؛

با من تاکنون تماسي براي حضور در تلويزيون گرفته نشده است. اگر تماس بگيرند بستگي به فردي دارد که از طرف مقابل خواهد آمد. در عين حال آقاي مهندس مرعشي به عنوان سخنگوي حزب و از چهره‌هاي مورد قبول همه جناح‌ها براي مناظره در برنامه زنده اعلام آمادگي کرده‌اند.

جمشيد انصاري
(دبير کميته سياسي فراکسيون خط امام مجلس و استاندار دولت اصلاحات)

نه براي برنامه پنجشنبه شب و نه هيچ برنامه ديگري تاکنون از من دعوت نشده است. اگر دعوت شوم بستگي به طرف مقابل دارد. بايد افراد هم وزن براي مناظره دعوت شوند تا اين نام را بتوان بر آن نهاد. اگر براي برنامه مذکور هم دعوت مي‌شدم با توجه به فردي که از طرف مقابل دعوت شده بود نمي‌پذيرفتم.

علي شکوري راد
(عضو شوراي مرکزي حزب مشارکت و نماينده مجلس ششم)

در راستاي شرکت در برنامه‌هاي مناظره اخير، نه با من و نه هيچ يک از اعضاي حزب مشارکت صحبتي نشده است. درباره برنامه پنجشنبه شب هم به رغم حضور حميد رسايي، اگر دعوت مي‌شدم با کمال ميل آن را مي‌پذيرفتم. اگر برنامه زنده باشد و در حوزه سياسي قطعاً مي‌روم. البته سخنان آقاي رسايي درباره بني صدر و ساير مباحث تاريخي به نظر مي‌رسيد که «دست اول» نيست. ما آن دوران را تجربه کرده و حرف‌هاي زيادي درباره آن داريم.

محمدباقر نوبخت
(معاون مرکز تحقيقاتي مجمع تشخيص، دبيرکل حزب اعتدال و توسعه و نماينده ادوار مجلس)

تا جايي که من اطلاع دارم با هيچ يک از اعضاي حزب اعتدال و توسعه تماس گرفته نشده و من نيز مشمول همين قاعده هستم. هر کسي که از طرف مقابل بيايد براي ما تفاوتي ندارد. حزب حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد و اگر برنامه زنده باشد، آن را با مردم در ميان خواهم گذاشت. در عين حال به نظر نمي‌رسد تغييري در رويکرد صدا و سيما ايجاد شده باشد و برخورد آنها با چهره‌هاي معتدل نظام، اين مساله را نشان مي‌دهد.

حسن بيادي
(دبيرکل آبادگران جهادي و عضو شوراي شهر تهران و اصولگراي منتقد)

به رغم ادعاي مسوولان صدا و سيما در خصوص تماس با اصولگرايان منتقد تاکنون تماسي با من گرفته نشده است و پنجشنبه شب هم به همين منوال بود. اگر دعوت شوم خواهم رفت و حرف‌هاي زيادي را بيان مي‌کنم تا حقايق روشن شود. در عين حال طرف مقابل هم مهم است چراکه برخي افراد در شأن مناظره کردن نيستند.

علي دوراني
(دبيرکل آبادگران جهادي، فعال سياسي و اصولگراي منتقد)

اولاً نکته‌اي را بايد روشن کنم که خلاف ادعاي آقايان رسايي و مجري برنامه اخير شبکه 3 را نشان مي‌دهد. اعلام شده اين برنامه به صورت گفت وگو نه مناظره دوطرفه و در دو بخش بازخواني تاريخي و گفت وگو با مهمان روي آنتن مي‌رود و مشخص نيست منظور از نيامدن منتقدان براي مناظره چه بوده است؟ تاکنون با من تماس گرفته نشده اما اتفاقاً براي مناظره چهره‌هايي مانند رسايي و کوچک زاده را ترجيح مي‌دهم. البته رسايي ديشب، رسايي هميشگي نبود و کمي فتيله را پايين کشيده بود که به نظر من براي ترميم وجهه خود اين کار را صورت داد.

حجت الاسلام علي عسگري
(نماينده مجلس هفتم،عضو مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص و اصولگراي منتقد)

چند وقت قبل از من براي حضور در برنامه مناظره‌ها دعوت شد. در يادداشتي به آنها يادآور شدم حاضرم با آقاي حداد عادل درباره نظام جامع انتخابات سخن بگويم و اگر از اصولگرايان دولت گرا هم قرار است کسي بيايد آقايان نادران يا ميرتاج الديني را پيشنهاد کردم که آنها نپذيرفته بودند. از من سوال شد اگر مهمان آنها آقاي رسايي باشد چطور؟ پاسخ دادم چون فرد مذکور اصول اخلاقي را رعايت نمي‌کند آن را نمي‌پذيرم.

---

البته گفته مي‌شود کساني هم به مناظره دعوت شده‌اند که به دلايل مختلف نرفته‌اند، مثلا آقاي الياس حضرتي مديرمسئول اعتماد که مي‌گويد وي را دعوت کرده‌اند ولي چون به شهرستان مي‌رفته است در مناظره شرکت نکرده است.