داوود نماینده، سالها پیش مصاحبهای ماندگار با علامه طباطبایی انجام داده است که در آن این فیلسوف و مفسر قرآن، به ترسیم مرز مشخصی میان جهان شعر و قلمرو فلسفه پرداخته است.
کد خبر: ۱۱۱۹۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۰
واژهخانۀ عصر ایران
در علوم سیاسی، اُنتولوژی به ما کمک میکند بفهمیم پدیدههایی مانند ملت، هویت، قدرت، یا حتی مفاهیمی مثل امنیت، تا چه حد «واقعی» هستند و تا چه حد «برساخته». برای نمونه، ملت را میتوان موجودیتی تاریخی–فرهنگی دانست که در طول زمان شکل گرفته؛ یا میتوان آن را محصول سازوکاری گفتمانی دید که مرزهای «ما» و «دیگران» را میسازد.
کد خبر: ۱۱۱۸۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۰
واژهخانۀ عصر ایران
اپیستمولوژی یا معرفتشناسی تعیین میکند که «چه کسی» حق تولید دانش دارد و «چه نوع دانشی» معتبر شمرده میشود. برای مثال، در معرفتشناسی پوزیتیویستی، دانش "علمی" بالاترین مرتبهٔ اعتبار را داشته و دیگر انواع دانش— مثل دانش فلسفی یا عرفانی — بیاعتبار شمرده میشوند.
کد خبر: ۱۱۱۸۷۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۱
نگاهی به اندیشۀ هانس گئورگ گادامر
وقتی گادامر میگوید نیروی حقیقی اصول اخلاقی مبتنی بر سنت است و بر دلایل عقلی استوار نیست، رأی و نظرش دلالت دارد بر اینکه امحاء دین در زیستجهان انسانی، موجب فروریختن اصول اخلاقی خواهد شد. بنابراین سکولاریسم فلسفی یا ماتریالیسم، نهایتا به جهانی غیراخلاقی (یا جهانی غیراخلاقیتر از جهان کنونی) منتهی خواهد شد.
کد خبر: ۱۱۱۸۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۲
واژهخانۀ عصر ایران
پدیدارشناسی میخواهد تجربۀ انسانی را به خودی خود، بدون هیچ تحریف و تفسیر بیرونی، در مرکز توجه قرار دهد. ادموند هوسرل، فیلسوف آلمانی، پایهگذار این نگرش بود و عقیده داشت برای درک هر چیزی، باید به تجربۀ ذهنی از آن چیز بازگشت و آن را با دقت و بدون پیشداوری بررسی کرد.
کد خبر: ۱۱۱۷۸۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۶
آنچه از هر متفکری باقی میمانَد، آثار و نوشتار و گفتار اوست. بنابراین هر اندیشمندی هنگام طرح ایدههایش، شاید باید وسواس کافی را دربارۀ بهداشتی بودن نظراتش به لحاظ سیاسی به خرج دهد و همواره این دغدغه را داشته باشد که آنچه میگویم یا مینویسم، چه مدلولات سیاسیای ممکن است پیدا کند.
کد خبر: ۱۱۱۷۱۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۴
هگل هم در تبیین رابطه سهمرحلهای خرد و دین در غرب، دوران پیشاسقراطی را مرحله رابطه تنگاتنگ خرد و دین میداند و معتقد است، روح قومی مردمان را همین قرابتها تشکیل داده است؛ امریکه بعدها زوال یافت و در جریان محاکمه سقراط میتوان تضاد دین و خرد را مشاهده کرد.
کد خبر: ۱۱۱۷۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۳
به مناسبت روز جهانی فلسفه
«فلسفه تنها یک رشته دانشگاهی نیست؛ آخرین سپر دفاعی ما برای حفظ انسانیت است. بدون آن، عدالت به سودجویی قدرتها تقلیل مییابد و چیزی از معنای “انسان بودن” باقی نخواهد ماند.»
کد خبر: ۱۱۱۶۷۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۲
درس بزرگ افلاطون از سیسیل همین بود: اصلاح واقعی از درون آغاز میشود، نه از تغییر دادن دیگران. وقتی فرد بر رشد و نظم درونی خود تمرکز میکند، هم آرامتر میشود و هم تأثیرگذارتر.
کد خبر: ۱۱۱۵۱۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۷
این کنفرانس نخستین همکاری مشترک میان دانشگاه تبریز و خانه حکمت ایرانیان در وین در حوزه فلسفه کاربردی جهانی به شمار میرود و انتظار میرود پژوهشگران و دانشپژوهان از ایران و کشورهای دیگر از مباحث آن استقبال کنند.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
او یکی از مظاهر اصلی متفکران طرفدار فردگرایی بود. تفکر اگزیستانسیالیسم هم تاثیر بسیاری از او و اندیشه هایش گرفته است.
کد خبر: ۱۱۱۳۹۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
مساله ژوزف. سی. پیت در بیشتر مسیر فکریاش، فناوری و دگرگونیهای مفهومی و اجتماعی بوده است نگاه تکین و منحصر به فرد او به فناوری و علم، پیت را بدل به اندیشمندی جریان ساز در این حوزه کرده است بهطوریکه او را میتوان نامآورترین فیلسوف فناوری دانست.
کد خبر: ۱۱۱۰۹۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۴
وقتی این سردار ایرانی آب را روی زمین ریخت، خلیفه تعجب کرد و چون قسم یاد کرده بود تا این آب را نَخورَد او را نخواهد کشت، مجبور شد او را نکشد و این گونه بود که هرمزان عُمرِ دوباره پیدا کرد.
کد خبر: ۱۱۱۰۳۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۳
نگاهی به اندیشۀ فیلسوفان
شوپنهاور میگفت قاعدۀ تکهمسری قاعدهای اشتباه است چراکه مرد به چند زن احتیاج دارد و این تکهمسری به ضرر خود زنان هم تمام شده؛ چراکه موجب شده بسیاری از زنان ازدواج نکنند و موهبت داشتن همسر به مثابه یک محافظ را از دست بدهند. او حتی وجود تعداد زیادی روسپی در سرتاسر اروپا را به قاعدۀ تکهمسری نسبت میداد.
کد خبر: ۱۰۹۹۰۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۹
«پاریس، تگزاس» کاوشی عمیق در این میراث ترومایی و احساس گناه ناشی از آن است. فیلم داستان تراویس را دنبال میکند، مردی که پس از چهار سال غیبت، ناگهان از بیابانی سر برمیآورد.
کد خبر: ۱۰۹۸۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۸
که بود و چه کرد؟
ابن سینا در کنار فعالیتهای علمی و فلسفی، اهل عیش و عشرت نیز بود و زندگی اجتماعی خود را با سفرها، محافل علمی و گاه مجالس موسیقی و مهمانیها آمیخته بود. او با زنان نیز معاشرت داشت و در محیطهای اجتماعی و فرهنگی با حضور زنان به گفتوگو و تفریح میپرداخت.
کد خبر: ۱۰۹۸۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۲
که بود و چه کرد؟
در ۱۹۴۹ پزشکان تشخیص دادند که به سرطان پروستات مبتلاست. با وجود بیماری، همچنان روی دستنوشتههایش کار میکرد. تا آخرین روزها، علاقهاش به بحثهای فلسفی زنده بود. حتی روی تخت بیماری، با شاگردان و دوستان نزدیکش دربارهٔ زبان و معنا حرف میزد. جملهٔ معروف آخرین شب زندگیاش این بود: «به دوستانم بگویید زندگیام فوقالعاده بوده است.»
کد خبر: ۱۰۹۸۳۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۸
نگاهی به اندیشۀ فیلسوفان
ادموند برک "انسان شاکر" را به "انسان شاکی" ترجیح میداد و معتقد بود انسانها در هر وضع موجودی، داشتههایی دارند که باید قدر آنها را بدانند وگرنه گرفتار نارضایتیِ مدام و انقلابیگریِ مستمر میشوند.
کد خبر: ۱۰۹۶۱۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۲
ذهن سزاوار وظیفهای است که درخور تواناییهایش باشد
زندگی فلسفی، با جستوجوی حقیقت و تلاش برای پاسخدادن به پرسشهای بنیادین، ذهن را به عمق معنا و آگاهی میرساند. در مقابل، زندگی غیرفلسفی، تنها به شگفتیهای زودگذر و مشاهدات پراکنده بسنده میکند و از ملالت و بیهودگی رنج میبرد. اگنس کالارد، استاد فلسفه دانشگاه شیکاگو، در جستاری تأملبرانگیز، تفاوت این دو شیوه زیستن را واکاوی کرده و ما را به جرئت پرسیدن دعوت میکند: آیا آمادهایم تا ذهنمان را به چالش بکشیم و معنای واقعی زندگی را بیابیم؟
کد خبر: ۱۰۹۵۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۶
فلسفهی فنگ شویی بر این باور استوار است که نحوهی چیدمان وسایل و اشیاء در محیط زندگی میتواند بر جریان انرژی یا همان چی (qi) تأثیر بگذارد و با بهینهسازی این جریان، شانس، سلامتی و موفقیت در زندگی افزایش مییابد.
کد خبر: ۱۰۹۴۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۶