نقش مادر در تربیت فرزند فقط به مهرورزی محدود نمیشود. مادر نقشی اساسی و تعیینکننده در شکلگیری شخصیت، رفتار و نگرش فرزند دارد. اما آیا هر رفتاری که از سر عشق انجام میشود الزاماً تربیتی صحیح به شمار میآید؟ گاهی برخی اقدامات به ظاهر محبتآمیز، مسیر تربیت را از تعادل خارج میکنند.
به گزارش همشهری آنلاین، اگر بهعنوان مادر دغدغه آینده فرزند خود را دارید، این مطلب را با دقت بخوانید. در ادامه، هم به نقش مادر در تربیت فرزند پرداخته میشود و هم به اشتباهات رایج والدین در تربیت فرزندان اشاره میکنیم که بسیاری از مادران ناخودآگاه مرتکب میشوند.
نخستین و تأثیرگذارترین رابطهای که کودک با جهان بیرون برقرار میکند، رابطه با مادر است. این ارتباط، پایههای اعتماد، امنیت روانی و هویت فردی کودک را بنا میگذارد. در سالهای نخست، مادر نهفقط مراقب، بلکه آموزگار رفتار و الگوی زندگی کودک است.
نقش مادر در تربیت فرزند را میتوان در چند محور خلاصه کرد:
مادری که قصد دارد تربیتی سالم و پایدار داشته باشد، نیاز به آگاهی، خودکنترلی و الگوی رفتاری مناسب دارد. هیچ الگویی کامل نیست، اما رعایت چند اصل تربیتی میتواند مسیر رشد را شفافتر سازد:
با وجود نیت خیر و دلسوزی، برخی رفتارهای تکراری و ناآگاهانه مانع رشد صحیح کودک میشود. در ادامه، به رایجترین این اشتباهات اشاره میکنیم:
مادری که به رشد شخصی خود توجه ندارد، نمیتواند الگوی مناسبی برای کودک باشد. مادری که خود دچار خشم کنترلنشده، اضطراب یا بیحوصلگی مداوم است، ناخواسته این حالات را به کودک منتقل میکند.
بنابراین، مراقبت از سلامت روان، مطالعه در زمینه فرزندپروری، مشارکت در گروههای مشاوره یا آموزشی و زمانگذاشتن برای علایق فردی، نه تنها نقش مادرانه را تضعیف نمیکند، بلکه آن را تقویت مینماید.
هرچند تمرکز این مطلب بر مادر است، اما نباید نقش پدر را نادیده گرفت. مشارکت پدر در تربیت، باعث کاهش فشار روانی مادر شده و تعادل روانی کودک را افزایش میدهد. زمانی که مادر و پدر با همفکری و یکصدایی عمل کنند، فرزند پیام روشنی از خانواده دریافت میکند.
در خانوادههایی که نقش مادر پررنگتر است، باید مراقب شد که پدر به حاشیه نرود و ارتباط خود با فرزند را حفظ کند. این تعامل، هم به نفع کودک است و هم مادر را از تنهایی تربیتی خارج میکند.
نقش مادر در تربیت فرزند، نقشی محوری و تاثیر گذار است. اما این نقش، زمانی اثربخش خواهد بود که با شناخت، خودآگاهی و اجتناب از اشتباهات رایج همراه شود. ایجاد امنیت عاطفی، تشویق استقلال، آموزش ارزشهای اخلاقی و پرهیز از دخالت بیش از حد، از مؤلفههای اصلی تربیت سازنده هستند. اشتباهاتی مانند مقایسه، محبت افراطی یا کنترل دائمی، مسیر رشد را منحرف میسازند. هر مادری با نگاهی دوباره به رفتارهای روزمره و کسب آگاهی بیشتر میتواند فضای سالمتری برای رشد فرزند خود فراهم کند. تغییر را از همین امروز آغاز کنید.