«راز»، به اقتضاى حرمتش بايد پنهان و پوشيده بماند و گرنه راز نمىشد. در اين هيچ ترديدى نيست.
گفتهاند: غلامى طبق سرپوشيدهاى بر سر داشت و خاموش و بىصدا در راهى مىرفت.
يکى از افراد، در راه به او برخورد و پرسيد: در اين طبق چيست؟ غلام چيزى نگفت. آن شخص به اصرار پرسيد تا بداند زير آن سرپوش که روى طبق کشيدهاند چيست؟ غلام گفت: فلانى! اگر قرار بود که همه افراد بدانند در طبق چيست، ديگر سرپوشروى آن نمىکشيدند!
رازهاى درونى افراد نيز همينگونه است. اگر آن را به اين و آن بگوييد، از «راز» بودن، مىافتد.
با مردم بيگانه مگو راز دل خويش * بيگانه، دل راز نگهدار ندارد
راز فاش شده، مثل يک زندانى گريخته از محبس است که بازگرداندنش به بازداشتگاه بسيار دشوار است.
تيرى که از کمان رها گشت و گلولهاى که از سلاح شليک شد، ديگر به کمان و سلاح برنمىگردد. «راز»، همان زندانى است، همان تير و گلوله است و دهان و سينه تو، همچون زندان. مانند چله کمان و مانند خشاب اسلحه، تا وقتى که رها نشده، مصون و پنهان است. همين که از چنگت گريخت و از تفنگت شليک گشت، ديگر از اختيار تو بيرون رفته است. اگر تا آن لحظه، راز در گروگان تو بود، اينک تو در گرو آنى.
به تعبير زيباى اميرالمؤمنين(ع): «راز تو اسير توست، اگر آشکارش ساختى، تو اسير آن شدهاى.»
پس آنچه زمينه برخى کدورتها و گلهها ميان افراد مىشود، گاهى زمينهاش دست خود «صاحب سر» است که نمىتواند رازدار خويش باشد. راز را حتى به دوستان هم نبايد گفت، اگر واقعا «راز» است و پنهان بودنش حتمى! چرا که همان دوستان صميمى تو هم دوستان صميمى ديگرى دارند. همان افراد مورد اعتماد هم به کسان ديگرى «اعتماد» دارند، آنان هم به «همهکس» نمىگويند، ولى به «بعضى» چطور؟ شايد!
باز هم به قول شاعر شيراز، سعدى حکيم: «رازى که پنهان خواهى، با کسى در ميان منه، اگرچه دوست مخلص باشد، کهمر آن دوست را دوستان مخلص باشد!»
افشاى اسرار، نشانه ضعف نفس و سستى اراده است. به عکس، «کتمان راز» دليل قوت روح و کرامت نفس است و ظرفيت شايسته و بايسته يک انسان را مىرساند. نگهبانى از «راز مردم» و «راز نظام» هم از تکاليف اجتماعى است.
نگهبانان راز، هرچه کمتر باشند، محفوظتر است. برخلاف نگهدارى از چيزهاى ديگر که زيادى نگهبانان، آن را سالمتر نگاهمىدارد. اسرار، هرچه نگهبانان متعددتر داشته باشد، ناامنتر و درمعرض فاش شدن است.
منبع: http://jomelatetalaii.parsiblog.com