حسن روحانی: مي خواهيم همه 70 ميليون ايراني در قدرت سهيم باشند

عصر ایران – حجه الاسلام حسن روحانی رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام از آنچه که بی توجهی دولت به اهداف سند چشم انداز بیست ساله کشور خواند ، انتقاد کرد .

به گزارش عصر ایران ، روحانی در مصاحبه ای تفصیلی با روزنامه جمهوری اسلامی درباره اهداف اصلی از تدوین سند چشم انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی ایران ، گفت : " چشم انداز يك سند فرادستي برنامه است . يك افق بلند مدت را براي كشور تدوين مي كند. آن موقعي كه به فكر چشم انداز كشور افتاديم . زماني بود كه درحال اجراي برنامه سوم بوديم . يعني سه برنامه را كشور پشت سر گذاشته بودیم  احساس كردیم  كه در كنار اجراي اهداف برنامه نياز دارد به يك چشم انداز و هدف بلند مدت . چون برنامه ها برنامه هاي ميان مدت و پنج ساله است . براي اينكه آن برنامه هاي متعدد از يك خط واحد پيروي بكند و يك وقتي طوري نشود برنامه اي جدا از هدف برنامه قبلي و مسير جداگانه اي را طي كند. به همين دليل كشور به فكر تدوين يك چشم انداز افتاد."

این عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه افزود : "  اگر واقعا مسئولين امر در هر مقطعي از زمان همه تلاش خودشان را براي اسناد بالادستي قرار ندهند اسناد بالادستي كم كم به فراموشي سپرده مي شود. حالا ممكن است آنها هم به فكر خدمت باشند برنامه هاي ديگري كه جدا هست از آنچه كه اسناد به ما مي گويد آنچه در واقع وظيفه قانوني هست از آن فاصله بگيريم مشكلات فراواني را براي جامعه به وجود مي آورد. مخصوصا در يك جامعه اي كه مسئولين احساس كنند نقدپذير نيستند و يا فضاي نقد را نتوانند بوجود بياورند و يا نتوانند نقد را تحمل كنند. "

وی افزود : " البته اگر كسي به اسم نقد دنبال تخريب باشد دنبال هوچي گري باشد اين كار مذموم است و درست نيست . در فرهنگ ايران و اسلام چيزي به نام هوچي گري تخريب و سياه نمايي نداريم و نبايد داشته باشيم اما اگر از روي دلسوزي كسي آمد و گفت كه اين اشكالات وجود دارد مخصوصا اگر مستند اين انتقاد اسناد بالادستي است بايد بدان توجه كرد. بحث اين است كه چرا سند چشم انداز مورد توجه قرار نمي گيرد. ما بايد از انتقاد استقبال كنيم . ممكن است كسي انتقاد را نپذيرد اشكالي ندارد جواب بدهد به آن انتقاد. اتفاقا اين انتقادها و اين رفت و برگشت هاي نظرات كمك مي كند به فضاي علمي جامعه به اينكه مردم به زواياي مسئله بيشتر آشنا بشوند.

كم تحملي خوب نيست . اينكه افرادي بخواهند مطبوعات و رسانه هاي كشور را وادار بكنند به خودسانسوري و نگذارند وظيفه و رسالت اصلي خودشان را انجام بدهند به ضرر كشور است . ضمن اينكه ديگران هم دارند به ما نگاه مي كنند ما كه يك كشور دربسته نيستيم . ما در جامعه امروز داريم زندگي مي كنيم عصر ما عصر اطلاعات است . دوستان دارند به ما نگاه مي كنند دشمنان هم به ما نگاه مي كنند. چرا ما رفتاري را انجام دهيم كه دشمن خوشحال شود. دشمن سوژه كند براي اينكه بگويد در كشور ايران آزادي نيست آزادي نقدنيست آزادي تفكر نيست . آزادي انديشه نيست . چرا اين كار را بكنيم . چرا دوستانمان را در دنيا مايوس بكنيم . براي اين انقلاب قرنها زحمت كشيده شده است . انقلاب ما محصول قرنها تلاش است . علما بزرگان در طول قرنها براي اسلام و انقلاب اسلامي تلاش كردند. بالاخره انقلاب اسلامي در اين مقطع پيروز شد."

روحانی در ادامه در تشریح شرایط کنونی کشور ، گفت : " در اين سالهاي اخير احساس عدم تعامل بيشتر شده است . حتي جامعه ايران به سمت گسست دارد حركت مي كند. مي بينيم كه در ميان افراد دلسوز جامعه ما نخبگان جامعه ما دانشگاهيان ما شخصيت هاي ما يك نوع شكاف درحال شكل گيري است كه ادامه اين شكاف مي تواند خطرناك باشد. شكاف در ميان نخبگان و سران يك نظام خداي ناكرده اگر ادامه پيدا كند منجر مي شود به رويارويي مردم . مردم چند دسته مي شوند رو در روي هم قرار مي گيرند. يك مقطعي اين شكافها احساس مي شد در سالهاي 59 .60 اين شكاف در جامعه احساس مي شد اما بعد از نيمه سال 1360 روند روند ديگري بود . يك نوع احساس همبستگي همفكري و هم نظري در ميان مسئولان رده بالا و نخبگان جامعه احساس مي شد. چه در دوران دفاع مقدس و چه بعد از دفاع مقدس در دوران سازندگي اين احساس را مي شد درك كرد.

 اما بعدها فاصله و شكاف مجددا شروع شد. دليلش اين است ما در بسياري از مسايل با هم تعارف داريم در بسياري از مسايل ما ننشستيم بدون رو در بايستي رو در روي هم مسايل را بگوييم . خيلي از اختلافهاي جزيي و مقطعي چه در عرصه سياست خارجي چه در اقتصاد چه در فرهنگ و... اختلافاتي كه هست نشات مي گيرد از يك اختلافهاي ريشه دار و عميق كه روي آن اختلافات ما ننشستيم بحث كنيم و مسئله را به يك جايي برسانيم .

در سالهاي اوليه كه شوراي عالي امنيت ملي تشكيل شده بود ما در دبيرخانه رفتيم دنبال اين كار و تقريبا همه مسئولين رده بالاي كشور و نخبگان را دعوت كرديم . يك سال و نيم ما هر هفته جلسه داشتيم . بيش از 60 جلسه گذاشتيم . هم مسئولين فرهنگي بودند هم مسئولين اقتصادي بودند هم مسئولين سياست خارجي بودند هم مسئولين سياست داخلي بودند. وزرا مقامات فرماندهان رده بالا و نخبگان حضور داشتند. آنجا ما بحث مي كرديم كه استراتژي ملي كشور ما چه مي تواند باشد.

وقتي ما اين بحث را باز كرديم ديديم بحثهاي عميقي پشت پرده وجود دارد كه در يك فضاي آزاد بحث آنها تبلور پيدا مي كند. بحث اين بود كه ما در عين حال در شرايط فعلي (شرايط بعد از جنگ ) « امنيت محور » باشيم يا « توسعه محور » هدف اصلي و اولويت اول ما قدرت باشد يا ثروت بحثهاي معضلي داشتيم . در آن جلسات ما نتوانستيم به اتفاق نظر برسيم . همان بحثها بعدها در مطبوعات در دانشگاه ها به صورت مباحث « رشد محور » « حفظ محور » و « بسط محور » مطرح شد. يعني بحث اين بود كه آيا استراتژي ما « بسط محور » است دنبال حفظ محور هستيم و مسئله اول ما امنيت و حفظ خودمان است يا نه از مرحله حفظ گذشته ايم و آلان بايد دنبال رشد و توسعه باشيم .

ما بعد از يك سال و نيم بحث در آن جلسه به توافق نهايي نرسيديم . يعني همچنان اختلاف وجود داشت و يك اكثريت و اقليتي بوجود آمد. و ما همچنان احساس مي كرديم اختلاف وجود دارد و اين را بايد در يك جايي با ادامه بحث و حتي مناظره و حتي طرح عمومي در مطبوعات اينقدر ادامه بدهيم تا به يك نتيجه و به اتفاق نظر برسيم و براي اجراي آن همه تلاشهايمان را انجام بدهيم . همه دستگاههاي كشور به خاطر آن بحثهاي 60 ساعته آمدند گزارش دادند . هم وضعيت اقتصادي و هم پيش بيني هاي آينده مطرح شد . اين بحثها در سال 1369 و نيمه اول سال 1370 در دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي هر هفته انجام مي شد . اين بحثها بدلايلي قطع شد و ادامه پيدا نكرد و ما به نتيجه نهايي نرسيديم .

در دهه 80 وقتي بحثهاي چشم انداز مطرح شد من به سهم خودم خيلي خوشحال بودم معتقد بودم كه ما با چشم انداز به آن نتيجه مي رسيم . به همان نتايجي كه بابت آنها بحث مي كرديم . معتقد بودم بحثها و اختلافها با چشم انداز 20 ساله تمام مي شود و ما به نتيجه مي رسيم . احساس خودم اين بود كه برنامه چشم انداز ما را به آن نتيجه رسانده است . چون به هرحال چشم انداز 20 ساله آمد و به ما گفت كه كشور بايد « توسعه محور » باشد . يعني گفت كه ايران كشوري توسعه يافته در سال 1404 خواهد بود . پس ما استراتژي را مشخص كرديم . هدف ملي بلندمدت را مشخص كرديم . تقريبا سياست را هم در كنارش معلوم كرديم . گفتيم كدام توسعه جواب داده شد : « دانش بنيان » . و بلافاصله گفتيم با جايگاه اول پيدايي علمي و فناوري در كل منطقه و بعد با ويژگيهاي انقلابي بودن و تعامل سازنده و موثر با جهان من خودم احساس مي كردم كه ما ديگر از سال 82 تكليفمان مشخص است . معلوم است كه ما ديگر دنبال توسعه هستيم .

وقتي ما مي گوئيم در يك كشور اولويت و هدف مهمش توسعه است استراتژي ما استراتژي توسعه محور است . بايد همه لوازم آن را مراعات كنيم و دنبال آن برويم . وقتي مقام معظم رهبري برنامه چشم انداز را تاييد كردند موضع ما خيلي محكم شد. يك وقتي بود مجمع اين بحث را مي كرد. اما سياست گذاري هاي كلي وظيفه رهبري است . مجمع مشاوره انجام مي داد. پيش نويس آماده مي كرد. وقتي مقام معظم رهبري امضا كردند وضعيت خيلي محكم شد. ايشان در يك سخنراني بعد از تصويب چشم انداز فرمودند كه : « چشم انداز 20 ساله بايد معيار بشود . سنجش همه چيز بايد با اين چشم انداز باشد . ما بيشتر خوشحال شديم . اين يك سند بالادستي است . معيار هست و بر اين مبنا ما مي سنجيم دولتي موفق بوده دولتي موفق نبوده . برنامه هايشان موفق بوده يا نبوده . اين بود كه بر مبناي آن دولت تلاش كرد يك برنامه پنج ساله چهارمي تدوين كند. آن برنامه قبل از اينكه براي رفتن به مجلس آماده شود سياستهايش آمد در مجمع . روي اين سياستها با حضور مسئولين دولتي در مجمع بحث شد تصويب شد رفت . مقام معظم رهبري آن را امضا كردند و ابلاغ كردند. غير از چشم انداز سياستهاي كلي هم پشتيبانش هست . با آن سياستهاي كلي برنامه چهارم تصويب شد و تاييد . در واقع بنا بود از سال 1384 برنامه چهارم شروع شود كه اولين برنامه چشم انداز بود .

نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی در ادامه افزود : " بعد ما ديديم كه در سال 84 - 85 بعضي از مقامات با يك لحن تندي به برنامه حمله مي كنند . حتي يكي از مقامات در يكي از مصاحبه ها اشاره كرد كه اين برنامه پنج ساله آمريكايي است غربي است . اومانيستي است و با انقلاب فاصله دارد با هدفهاي انقلاب فاصله دارد . بدين ترتيب نه تنها دنبال اجراي برنامه پنج ساله و چشم انداز 20 ساله نرفتند بلكه مخالفت با آن را هم شروع كردند. ممكن است دولتي كه روي كار مي آيد نسبت به برنامه پنج ساله كه قبلا تدوين شده اصلاحاتي داشته باشد. اين اشكالي ندارد. مثل يك لايحه اي كه به مجلس داده مي شود. بگويد من در اين ده مورد پيشنهاد اصلاح دارم . به اين صورت هم عمل نكردند. هيچ لايحه اصلاحيه براي برنامه پنج ساله به مجلس نرفت درحالي كه مجلس هم در واقع يك مجلس اصولگرا بود و مجلس هفتم بود بنابراين دغدغه اي هم از بابت مجلس وجود نداشت . مي توانستند اصلاحاتي بدهند و مجلس هفتم هم كه با دولت هم سو بود اصلاحات را تصويب كند.

روحانی افزود : " متاسفانه در پنج سال اول برنامه چشم انداز 20 ساله ما شاهد يك حركت خوب در راستاي برنامه ها نبوديم . معيارها مشخص بود شاخص ها معين بود وابستگي به نفت چگونه بايد باشد بيكاري در چه حدي خواهد بود سرمايه گذاري چه ميزان خواهد بود. همه شاخص ها مشخص شده است . بي اعتنايي به برنامه چشم انداز يك مقداري دل نگراني براي نخبگان به وجود آورده است . نگراني اين بود كه اين روند را اگر بخواهيم ادامه بدهيم پايان آن 20 سال كه در سال 1404 خواهد بود و پنج سال از آن الان گذشته و تمام شده 15 سال ديگر آيا ما مي توانيم و قادر هستيم به آن نقطه برسيم يا نه " .


این عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز ، در ادامه درباره پیش بینی خود از تحقق اهداف سند چشم انداز بیست ساله ، گفت : " من هنوز فضا را به نحوي نمي بينم كه كاملا نااميد باشيم نسبت به دستيابي به چشم انداز. هنوز هم فكر مي كنم در فرصت باقيمانده اگر همه دست به دست هم بدهيم و پرتلاش حركت كنيم امكان دستيابي به سند چشم انداز هنوز هم وجود دارد اما اگر بخواهد روندي كه اين روزها مي بينيم كه در جامعه ما حاكم است خداي نكرده اگر اين روند ادامه پيدا كند من بعيد مي دانم ما به اهداف چشم انداز دست پيدا كنيم . براي اينكه چشم انداز و يا حتي برنامه هاي پنج ساله را اگر دولت بخواهد به تنهايي متكفل باشد كه قادر نخواهد بود. براي برنامه ها شرايطي را بايد به وجود بياوريم كه همه مردم حضور پيدا كنند و مشاركت كنند. با حضور همه مردم است كه ما مي توانيم به اهداف سند چشم انداز و برنامه هاي پنج ساله برسيم .

بنابراين ما بايد يك فضايي درست كنيم كه فضاي توسعه باشد فضايي باشد كه همه احساس كنند كه بايد در اين كشور سرمايه گذاري بكنند اطمينان به آينده داشته باشند اميد به آينده داشته باشند. اگر خداي ناكرده چه نخبگان چه سرمايه داران چه تلاشگران چه توليدگران دغدغه پيدا كنند نسبت به آينده كارشان فعاليت خودشان اين تلاش ها روز به روز حالت ضعيف تري پيدا مي كند از فعاليتهاي مستمر خودش باز مي ماند و كم كم توليد روز به روز كاهش مي يابد و قاعدتا مي رويم به سمت اينكه واردات افزايش پيدا كند يعني اگر ما بيفتيم در اين دور ناقص فروش نفت و واردات فروش نفت واردات اين گردش معيوب هم توليد را از بين مي برد هم استقلال اقتصادي ما را لطمه وارد مي كند و هم به اهداف انقلابي و ملي نمي رسيم . بنابراين به اعتقاد من هنوز فرصت تمام نشده براي اينكه ما بگوييم به چشم انداز نمي رسيم . اما شرطش اين است كه از امروز به بعد لااقل از برنامه پنج ساله پنجم در چارچوب سند حركت كنيم همه تلاش كنيم فضاي كشور بشود فضاي برادري فضاي اخوت فضاي كار و تلاش باشد. روابط ما هم با دنيا بايد در چارچوب سند چشم انداز باشد. سند گفته كه رفتار و روابط ما با دنيا بايد يك روابط سازنده و موثر باشد. تعامل در سند آمده است .

اگر اين تعامل تبديل به تقابل بشود مسلما ما به آن سند مورد نظر نمي رسيم . در واقع من حرفم را خلاصه مي كنم در 2 جمله . اميد به دستيابي به سند چشم انداز وجود دارد به شرطي كه از امروز همه الزامات چشم انداز را در سياست داخلي خارجي فرهنگي و اقتصادي مورد توجه همگان قرار گيرند."

حسن روحانی افزود : " سند چشم انداز مصوب مجلس نيست . سند چشم انداز مصوب مقام معظم رهبري است . رهبري نظام آن را تاييد فرموده اند. بعد هم آن را شاخص و وسيله سنجش قرار داده اند. گفته اند اين سند چشم انداز معيار و ميزان است . حداقل در اين سند نسبت به اينكه اقتصاد ما چگونه بايد باشد گفته شده است كه دانش بنيان باشد. سياست خارجي ما چه باشد. به صراحت گفته است ايران بايد كشور توسعه محور باشد. بنابراين اينها متن سند است . با همه اين اوصاف اگر دولتي به برنامه ايراد دارد راه قانوني دارد. بايد بگويد اين برنامه چهارم اين بيست ايراد را دارد. براي رفع ايرادها لايحه بدهد به مجلس . دولت هيچ وقت نيامده براي اصلاح برنامه چهارم لايحه اي به مجلس بدهد. پيشنهاد بدهد تا مجلس هم بررسي و تصويب بكند. اين كار را نكرده است .

پس دولت نه پيشنهاد اصلاحي داده و نه عمل به برنامه كرده . حالا برنامه را بگذار كنار . لااقل در شاخصهاي مهم توسعه كه اتفاق نظر داريم رشد اقتصادي ما بايد به طور متوسط 8 درصد باشد . اين را سياستها مي گويد. در الزامات سند هم آمده است . به اين رشد كه نرسيده ايم . در طول اين پنج سال با اينكه درآمدهاي ما اعم از نفتي و غيرنفتي بي سابقه بوده است . هم قبل از پيروزي انقلاب اسلامي سابقه نداشته و هم بعد از پيروزي انقلاب اسلامي سابقه نداشته است . يعني هيچ وقت پيش نيامده كه ما بتوانيم در مدت چهار سال اينقدر درآمد نفتي و غيرنفتي داشته باشيم .

اين درآمد بي نظير بود. قبلا اگر مي گفتند كه مجلس و دولت از دو جناح هستند. اين مجلس و اين دولت كه از دو جناح نبودند . هم خط و از يك جناح بوده اند . پس چرا نتوانسته ايم به رشد 8 درصدي برسيم . نه تورم ما تك رقمي شد نه بيكاري ما تك رقمي شد نه رشد سرمايه گذاري در حد برنامه بود و نه رشد توليد ناخالص داخلي در حد برنامه بود. فاصله وضع موجود اين شاخص ها با برنامه خيلي زياد است . خود دولت اگر نسبت به برنامه هاي چشم انداز پيشنهادي داشت راهش اين بود كه به مجلس مي برد حتي اگر در سياست كلي ايرادي هست بازهم راه دارد.

يعني ما در سياست هاي كلي گفته ايم كه هر سال چه مقدار از وابستگي به نفت بايد كم شود. آن هم كه عمل نشده است . ما وابستگي مان روز به روز به نفت بيشتر شده . در عدالت هم كه يكي از شاخصها ضريب جيني است يا شاخص فاصله درآمدي دهكها است . اين شاخص ها هم نشان مي دهد فاصله طبقاتي كم نشده است . دولت در اجراي سياستهاي اصل 44 بيشتر دنبال اين بود كه مثلا سهام عدالت را توزيع كند . درحالي كه هدف سياستهاي اصل 44 اين بود كه بالاتر از بحث مالكيت مديريت دولتي نباشد و مالكيت و مديريت به مردم واگذار شود.

اقتصاد تا زماني كه رقابتي نشود از انحصار خارج نشود تا زماني كه از دولتي بودن خارج نشود ما به جايي نمي رسيم . وضع همين است . مقام معظم رهبري فرمودند اصل 44 يك انقلاب است يك انقلاب اقتصادي است . بنا بود اين كار بشود بنا بود كه اقتصاد دولتي تبديل شود به اقتصاد خصوصي . مديريت بايد واگذار شود به مردم و دولت تبديل شود به هدايتگر و نظارتگر. هدف اين بود. اما اين كار تحقق پيدا نكرد. شما وقتي سهام عدالت توزيع مي كنيد سهام عدالت عملا مديريتش دست دولت است ولو اينكه مالكيت دولت نباشد مربوط به اقشار آسيب پذير جامعه باشد. اين كار نشده و انجام نگرفته . برخي از بنگاه هاي اقتصادي ما هم از دولت واگذار شده به يك نهاد شبه دولتي . اين هم حل نشده . ما مي خواستيم يك رقابت آزاد درست شود. بدون رقابت آزاد مشكلات اقتصادي حل نمي شود. اين هم كه نشده .

بنابر اين ما در اجراي سياستهاي اصل 44 عملا با اهداف سند چشم انداز خيلي فاصله داريم . اين دو مكمل هم بودند . اصل 44 آمد كه دستيابي به اهداف سند چشم انداز را تسريع بكند . آن چيزي كه دولت فعلي اصرار دارد اين است كه پول پخش كند بين يك عده از مردم . بحث ما اين است كه با تقسيم پول بين مردم مشكلات اقتصادي حل نمي شود. ما بايد اقتصاد را از اين حالت دولتي و انحصاري خارج بكنيم . شعار زياد است . متاسفانه عمل در كار نيست .

دکتر روحانی در پایان درباره ارزیابی خود از چالش های پیش روی دهه چهارم انقلاب ، گفت : " مقام معظم رهبري دهه چهارم انقلاب اسلامي را دهه پيشرفت و عدالت نامگذاري كرده اند. ما خودمان در مركز تحقيقات استراتژيك در يك سال گذشته تلاش كرديم يك مدل توسعه اي را براي كشور در شرايطي كه كشور ما در آن قرار دارد طراحي بكنيم . اين كار الان نهايي شده است . در واقع « توسعه انساني دين محور » مورد نظر ما بود و استراتژي اصلي هم در اين برنامه توسعه بر مبناي توسعه توليد است توليد دانش محور و رقابتي . ...

من معتقدم در دهه چهارم انقلاب بايد تلاش كنيم كشور را از فضاي امنيتي خارج كنيم . چه در سياست داخلي و چه در سياست خارجي . وقتي ما در فضاي امنيتي هستيم حركت توسعه خيلي كند مي شود. در داخل كشور هم وحدت و اتحاد و يگانگي و اجماع از بين مي رود. در فضاي امنيتي نمي توان به اجماع نظر رسيد. بعضي ها دامن مي زنند و تلاش مي كنند فضاي امنيتي در كشور ادامه يابد.

خيال مي كنند در اين فضا مي توانند رقيب را از ميدان به در كنند يا منزوي كنند. اين از خيالات نادرست و اشتباه است . اگر كسي فكر كند 20 درصد جامعه يا يك جناح بايد يگانه در قدرت باشد و هميشه قدرت متمركز در يك جناح باشد و به هيچ وجه چرخش قدرت نباشد اين تفكر نادرستي است . اين تفكر هيچ وقت نتيجه نداده و نمي دهد.

اگر حزبي غيرقانوني است خوب منحل كنند تعطيل كنند اما اگر مي گوئيم حزب آزاد است و مجوز قانوني هم به او مي دهيم وقتي يك حزب يا يك جناح قانوني شد بايد از آن به بعد از قواعد بازي پيروي كنيم . در ساخت قدرت بايد اجازه دهيم قدرت درست توزيع شود و هم قدرت درست چرخش كند. اگر قدرت قرار باشد در يك حزبي در يك جناحي منحصر بماند حتما آب گنديده مي شود . ما نياز به مشاركت 70 ميليوني داريم نه 5 ميليوني . حتي نمي خواهيم 70 ميليون 60 ميليون بشود . ما مي خواهيم همه 70 ميليون ايراني در قدرت سهيم باشند و مشاركت داشته باشند . در اقتصاد در فرهنگ در همه مسائل مهم مشاركت داشته باشند.

ما در علم و تكنولوژي نمي توانيم دروازه هاي دنيا را به روي خودمان ببنديم . در شرايط حاضر استاد دانشگاه ما نمي تواند با استاد دانشگاه خارجي در تماس باشد. مراكز علمي ما جرات نمي كنند با مراكز علمي دنيا در تماس باشند. تا يك مركز علمي بخواهد با يك مركز علمي در جهان تماس بگيرد. مي ترسد از اينكه فردا به او انگ و تهمت بزنند. بگويند آن استاد دانشگاه كه شما با او تماس گرفتيد جاسوس بود. آن استادي كه آمد جاسوس بود آن استادي كه رفت جاسوس بود آن اطلاعاتي كه تو به او دادي خلاف امنيت بود.

 دنياي علم كه اينجوري نيست دنياي علم مرز نمي شناسد. علم بي مرز است . تحقيقات بي مرز است . با دنيا بايد در ارتباط باشيم تا بتوانيم پيشرفت كنيم . توليد ما وقتي مي تواند قابل رقابت باشد كه توليد به صورت انبوه باشد توليد انبوه هم بازار هدف مي خواهد. چندين كشور بايد بازار هدف ما باشند. با نگاه امنيتي و بدون تعامل با دنيا مگر مي توانيم به توليد انبوه و صادرات برسيم . در اقتصاد مگر مي شود بدون تعامل با بانكها و بنگاه هاي مالي فعاليت كرد باز هم من اعلام مي كنم كه اهداف چشم انداز مي تواند براي ما راهنماي خوبي باشد تا به هدف برسيم . هدف چشم انداز هدف ارزشمندي است دستيابي به ايران توسعه يافته . سند چشم انداز مي تواند شاخص خوبي براي ما باشد حتي براي دهه چهارم .