قنات نبادان خشک است ؛ آب ۲ هزار ساله چه شد؟ / سرو ابرکوه ، پیرترین موجود زنده جهان پس از ۴۵۰۰ سال از تشنگی می‌میرد؟ تاج سرو شکسته‌ است (فیلم)

عصر ایران ؛ حسن ظهوری و ریحانه پوراکبری ــ چند روز پیش اعلام شد که قنات نبادان در شهر ابرکوه خشک شده است. این قنات وظیفه داشت آب را به سرو ابرکوه، که با ۴۵۰۰ سال قدمت به‌عنوان پیرترین موجود زنده جهان شناخته می‌شود، برساند. اما خشک شدن قنات نبادان تنها بخشی از ماجراست و حقیقت پیچیده‌تر از این است.

بیش از ۲۰ سال است که قنات نبادان دیگر آبی به پای سرو ابرکوه نمی‌رساند. از زمانی که توسعه در روستاهای بالادست ابرکوه آغاز شد و با دستور محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت، رونق گرفت، آب قنات‌ها به‌تدریج کاهش یافت. این کاهش به‌حدی بود که قناتی مانند نبادان دیگر نمی‌توانست آب موردنیاز سرو ابرکوه را تأمین کند.

در اوایل دهه ۹۰ شمسی، کشاورزان تصمیم گرفتند برای جبران کمبود آب، چاهی در کنار مادرچاه قدیمی قنات نبادان حفر کنند تا آب را به زمین‌های کشاورزی خود بازگردانند. اما ظاهراً در زمان حفر این چاه، به حق‌آبه سرو ابرکوه توجهی نکردند، در حالی که این درخت از آب قنات نبادان تغذیه می‌کرد.

چاه جدید حفرشده آب کافی نداشت و حتی برای زمین‌های کشاورزی نیز به‌خوبی عمل نکرد. دلیل آن این بود که آب دوباره به مسیر قنات نبادان هدایت می‌شد، اما خاک رسی قنات بخشی از آب را جذب می‌کرد و مقدار کمی به کشاورزان می‌رسید. برای حل این مشکل، کشاورزان آب را از طریق لوله به مظهر قنات (محل خروج آب قنات) منتقل کردند و از آنجا به زمین‌های کشاورزی هدایت کردند. این آب جدید نیز برای آبیاری سرو ابرکوه استفاده شد. به همین دلیل، شیوه آبیاری سرو تغییر کرد و اکنون از چاهی که در پارک شهر ابرکوه حفر شده، آب برداشت می‌شود تا این درخت به‌صورت منظم آبیاری شود. سرو ابرکوه در فهرست میراث ملی و طبیعی ایران نیز به ثبت رسیده است.

با این حال، سرو ابرکوه به دلیل عمر بسیار طولانی‌اش بسیار شکننده است. کوچک‌ترین تغییر در شرایط زندگی آن می‌تواند آسیب جدی به این درخت وارد کند. چند سال پیش، طوفانی شدید بخشی از شاخ و برگ تاج سرو را شکست و این موضوع نگرانی زیادی برای دوستداران او ایجاد کرد. این حادثه نشان داد که سرو دیگر مانند گذشته توانایی مقاومت در برابر بادهای تند و خشن ابرکوه را ندارد و نیاز به مراقبت جدی‌تری دارد.

هرچند از سرو ابرکوه مراقبت می‌شود و به‌صورت مداوم آبیاری و آب‌فشانی می‌شود، اما دیگر به روش‌های سنتی و طبیعی تغذیه نمی‌شود. این درخت اکنون کاملاً به دخالت انسان وابسته است و نیازهایش به‌صورت مصنوعی تأمین می‌شود. تلاش‌ها برای سرحال نگه‌داشتن سرو ادامه دارد، اما دیگر نمی‌توان آن را به‌صورت طبیعی و بدون کمک انسان حفظ کرد.

بیشتر بخوانید:

کشف تونل‌های دست‌کند خارق العاده زیر شهر ابر کوه / پناهگاه زیرزمینی شهر / قدمت از دوره ساسانی تا قاجار (فیلم)

سرو چهارهزار ساله ابرکوه یزد در خطر

سرو ابرکوه خشک می شود؟ / ماجرای خشکی قناتی که سرو ابرکوه را آب می داد

تماشاخانه

دو دقیقه سینمای ناب از بهرام بیضایی (تماشا کنید)

دو دقیقه سینمای ناب از بهرام بیضایی (تماشا کنید)

فیلم های دیگر