چارچوب چینی برای روابط تهران - ریاض

اقتصاد چین نیازمند آرامش در خاورمیانه و خلیج فارس است و ناامنی یعنی ضربه به منافع دومین اقتصاد بزرگ جهان. آرامش در منطقه نتیجه روابط خوب دو ستون امنیت ساز یعنی تهران و ریاض است.

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - نشست مشترک معاونان وزرای خارجه ایران، چین و عربستان سعودی در تهران برگزار شد.

این نشست در چارچوب پیگیری میانجیگری 1401 چین میان ایران-سعودی برای ازسرگیری روابط برگزار شد. در اسفند 1401 نشست سه جانبه ای مقامات ارشد ایران، عربستان سعودی و چین در پکن برگزار و ازسرگیری روابط تهران - ریاض اعلام شد. اتفاقی که به 7 سال قطع روابط پایان داد.

چارچوب چینی برای عادی سازی روابط با وجود گذشت 3 سال تاکنون به خوبی کار می کند و موفقیت آمیز بوده است. در توافق اسفند 1401 ، نقشه راهی برای ارتقای گام به گام روابط دو کشور تعیین شده بود. همه بخش های این نقشه راه تاکنون اجرا شده گرچه همچنان روابط دو کشور به مرحله همکاری اقتصادی نرسیده است. با این حال بارها، تهران و ریاض با ابتکارات یک طرفه یا دو طرفه، به مدیریت و حل مسائل و اختلافاتی پرداخته اند که می توانست به رابطه دو طرفه، آسیب وارد کند.
چین نسبت به امریکا و اروپا، سابقه کمتری در خاورمیانه دارد اما اولا برخلاف آنها با هر دو کشور (ایران - سعودی) رابطه گرم سیاسی اقتصادی دارد ثانیا محتوا و اصول هر سه دولت، شبیه است و زبان یکدیگر را بهتر می فهمند و ثالثا پکن از ابزارهای قوی سیاسی - اقتصادی برای تاثیرگذاری بر تهران و ریاض برخوردار است. چتر چینی با شرایط ایران و سعودی، تناسب و همراهی بالایی دارد.
اقتصاد چین نیازمند آرامش در خاورمیانه و خلیج فارس است و ناامنی یعنی ضربه به منافع دومین اقتصاد بزرگ جهان.
آرامش در منطقه نتیجه روابط خوب دو ستون امنیت ساز یعنی تهران و ریاض است. چین در چند بخش به خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس وابسته است: نفت، بازار کالاهای چینی، حمل و نقل تولیدات چین، سرمایه گذاری چین در منطقه.
ایران و عربستان سعودی نیازمند چین هستند و چین هم متقابلا به آنها نیاز دارد.

چین هم اکنون بزرگترین واردکننده نفت خام جهان است و خلیج فارس، بزرگترین صادره کننده نفت به چین است. چین به نفت خلیج فارس وابستگی کامل دارد برخلاف امریکا که خود صادرکننده است و دیگر وابستگی به واردات نفت خلیج فارس ندارد.

بیش از نصف نفت صادراتی به چین، از کشورهای ساحلی خلیج فارس شامل 6 کشور جنوبی به علاوه عراق و ایران است.
چین روزانه حدود 11 میلیون بشکه نفت خام واردات دارد. عربستان سعودی به تنهایی با صادرات 1.5 میلیون بشکه در روز به چین، حدود 14 درصد از نفت چین را تامین می کند. چین، خریدار اول نفت عربستان سعودی (به نسبت 23 درصد) است.
چین بزرگترین و تقریبا تنها مشتری و خریدار نفت ایران است.

علاوه بر این، خاورمیانه یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی کالاهای تولید چین است. همچنین خاورمیانه و خلیج فارس مسیر عبوری شرق به غرب صادرات کالای چین به بازارهای مصرفی در سراسر جهان از یک سو و غرب به شرق یعنی واردات نفت و انرژی و مواد اولیه به سمت چین است.

همزمان، خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس محل یکی از بزرگترین تراکم سرمایه گذاری های شرکت های چینی است.
به این دلیل، امنیت و آرامش منطقه، برای چین نقش حیاتی دارد و هر گونه ناامنی و درگیری در حکم اقدام علیه منافع اقتصادی چین است.
بیانیه مشترک سه کشور درباره موضوعات مختلف، اتفاقی کم سابقه و مثبت درنتیجه توان همسوساز چینی هاست.
باید منتظر گسترش چارچوب چینی برای دیگر مسائل خاورمیانه بود. از جمله ازسرگیری روابط ایران - بحرین یا حل مسئله میدان نفتی آرش / الدره میان ایران و کویت .