عصر ایران - یکروزهها (نام علمی: Ephemeroptera) نام یک راسته از زیررده بالداران است. بهخاطر این که عمر این حشرات بالغ بسیار کوتاه است و پس از آن که حشره بالغ میشود، تنها یک یا دو روز عمر میکند و بیش از سه روز زنده نمیماند به آنها یکروزه میگویند.
یکروزهها حشراتی با بالهای غشایی و تعداد زیادی رگبال هستند و عموماً بالهای عقبی آنها کوچکتر از بالهای جلویی است. حشرات بالغ در انتهای بدن دارای زائدههای بلندی میباشند. تا قبل از بلوغ، در داخل آب زندگی میکنند و از انواع گیاهان مختلف در داخل آب تغذیه میکنند.
پورههای این حشرات در طرفین بدن دارای زوائد برگمانندی که در واقع همان پیوستهای تنفسی هستند که به وسیله آن اکسیژن محلول آب را جذب میکنند. در انتهای بدن نیز دارای پیوستهایی هستند. یک روزهها از نظر تغذیهٔ ماهیها اهمیتی ویژه زیادی دارند و یکی از بخشهای مهم در جیره غذایی ماهیهای آبهای شیرین هستند.
این حشره به خاطر عمر کوتاهش در آثار برخی هنرمندان به نمادی برای اشاره به کوتاه بودن زندگی انسان بدل شده است.

یکی از عجیبترین ویژگیهای حشرات یکروزه در مرحلهٔ بلوغ، تحلیلرفتن قطعات دهانی و ناتوانی در تغذیه است. این حشرات پس از رسیدن به بلوغ، غذا نمیخورند و تمام انرژی مورد نیاز خود را از ذخایری که در دوران پورگی اندوختهاند تأمین میکنند. انرژی آنها در این مرحلهٔ کوتاه زندگی صرف پرواز، تشکیل دستههای جفتگیری و تولیدمثل میشود. طول عمر یک حشرهٔ یکروزهٔ بالغ معمولاً تنها چند ساعت تا حدود دو روز است و در همین بازهٔ کوتاه چرخهٔ زندگی خود را کامل میکند.

این حشرات به طور معمول در خوشههای انبوه برفراز رودخانهها دیده میشوند. حضور گسترده آنها، حشره یکروزه را به یک منبع غذایی ایدهآل و حیاتی برای شکارچیانی نظیر سنجاقکها، آسیابکها و انواع پرندگان تبدیل کرده است. در واقع، بقای بسیاری از گونههای جانوری در کنار رودخانهها به حضور این حشرات در فصل جفتگیری وابسته است.

تصاویر ماکرو ثبت شده از این حشره با استفاده از دوربین OM1 MKII و لنز تخصصی ۹۰ میلیمتری F3.5 Macro IS PRO به همراه سیستم نورپردازی و دیفیوزر پیشرفته انجام شده است تا جزئیات دقیق بدنی این موجود کوچک به خوبی نمایان شود.
