آيا فراموشي نشانه بيماري آلزايمر است؟

آيا تاكنون پيش آمده است وارد اتاقي شويد؛ اما به هيچ وجه به خاطر نياوريد كه چرا به آنجا رفته ايد؟ يا هر چه تلاش كنيد نتوانيد نام همكارتان را به ياد آوريد؟ آيا دسته كليد خودروي خود را مرتب گم مي كنيد؟

كاهش حافظه، براي اغلب ما بسيار ترسناك است، طوري كه با ديدن چنين علائمي ممكن است خود را ببازيم و مدت ها به دليل اين كندي حافظه به فكر فرو رويم.

براساس نتايج پژوهشي كه به تازگي در انگلستان انجام شده است، ممكن است عملكرد مغز در همان سال هاي ابتدايي دهه پنجم زندگي كاهش يابد. بي شك زماني كه حافظه مان ابري و كدر مي شود و نمي توانيم چيزهايي را به آساني به خاطر بياوريم، نگران نبودن، دشوار خواهد بود. گاهي زمان زيادي طول مي كشد تا بپذيريم حافظه مان كند شده است.

در اين حالت بايد بارها قرار ملاقات هايمان را فراموش كنيم، ساعت ها به دنبال وسايل گمشده مان بگرديم و مدت ها به حافظه مان فشار آوريم تا شماره تلفن عزيزان يا حتي شماره تلفن منزل خودمان را به ياد آوريم و سرانجام ممكن است از پزشك كمك بخواهيم. از دست دادن حافظه يكي از دشوارترين مشكلات رواني است. بر همين اساس آمار نشان مي دهد ترس از آلزايمر، پس از ترس از ابتلا به سرطان، يكي از بزرگترين و مهمترين موارد ترس افراد درباره سلامتشان به شمار مي آيد.

به طور كلي از هر پنج زني كه پا به شصت و پنج سالگي مي گذارند، يك زن به آلزايمر مبتلا مي شود؛ اما تنها اندكي از افراد در سنين پايين تر و در چهل يا پنجاه سالگي دچار آلزايمر خواهند شد. با وجود اين شايد باور نكنيد اگر بدانيد افراد در سنين بين چهل تا شصت سال، بسيار بيشتر از افراد هفتاد يا هشتاد ساله از ابتلا به آلزايمر مي هراسند، زيرا ميانسالان زندگي پيچيده اي را تجربه مي كنند. آنها بايد كارهاي بسياري در طي روز انجام دهند تا بتوانند براي خانواده خود رفاه را به ارمغان بياورند و به همين دليل فراموشي براي آنها بسيار ترسناك است. علاوه بر اين بخش مهمي از شخصيت ما به چيزهايي وابسته است كه درباره خود مي دانيم و زماني كه به فراموشي دچار مي شويم، درست مانند آن است كه در حال از دست دادن بخشي از هويت و شخصيتمان هستيم.

با وجود ترسي كه افراد از ابتلا به آلزايمر دارند، در اغلب موارد پزشك دليل فراموشي ميانسالان را ابتلا به آلزايمر تشخيص نمي دهد. حتي در بسياري موارد با انجام آزمايش هاي پزشكي، مشخص مي شود درصد فراموشي در اين افراد بسيار پايين تر از آن چيزي است كه خود حس مي كنند. در حقيقت دليل فراموشي در اغلب موارد، عدم توجه كافي به صحبت ها و نداشتن تمركز كافي بر كارها است.

چه نوع فراموشي «طبيعي» و چه نوع فراموشي «غيرطبيعي» است؟

طبيعي:

ـ گم كردن كليدهاي خانه
ـ نگراني درباره كاهش حافظه خود
ـ فراموش كردن گاه و بي گاه اسامي آشنايان
ـ فراموش كردن اينكه چرا وارد اتاق شده ايد
ـ دشواري در به خاطر آوردن برخي كلمات
ـ فراموش كردن اينكه به كجا مي خواستيد برويد
ـ فراموش كردن اينكه ديشب شام چه خورده ايد

غير طبيعي:

ـ گم شدن كليدهاي خانه و يافتن آنها در مكان هايي غير عادي مانند يخچال
ـ تلاش زياد براي به خاطر آوردن نام دوستان نزديك و خويشاوندان درجه يك
ـ دشوار بودن توضيح اينكه چرا به كسي تلفن كرده يا غذاي خاصي را آماده كرده ايد
ـ تلاش مداوم براي به ياد آوردن اسامي مشخص و عادي مانند جارو، كتري و...
ـ گم شدن در خيابان محل زندگي و ناتواني در يافتن خانه خود
ـ فراموش كردن تمام فعاليت هايي كه طي روز انجام داده ايد.
به خاطر بسپاريد براي بررسي مواردي كه فراموش مي كنيد بايد به پزشك متخصص مراجعه كنيد تا نتيجه قطعي اين مشكل را در شما تشخيص دهد.

كاهش عملكرد مغز:

پنج سال پيش، اغلب كساني كه به دليل ابتلا به عارضه فراموشي به پزشك مراجعه مي كردند، بيش از هفتاد سال داشتند؛ اما اكنون بيشترين درصد مشكوكان به آلزايمر را افراد پنجاه يا شصت ساله تشكيل مي دهند. همان طور كه پيش تر نيز اشاره كرديم، دليل اصلي اين امر، افزايش نگراني نسبت به ابتلا به آلزايمر بين ميانسالان است.

دكتر سانتي از دانشگاه نيويورك در اين باره مي گويد: «در ميان صدها موردي كه براي آزمايش و معاينه به پزشك مراجعه مي كنند، تنها تعدادي اندك به آلزايمر دچارند و ديگر افراد، كساني هستند كه از افسردگي يا اضطراب مزمن رنج مي برند و موقتاً در حافظه خود دچار مشكل شده اند.»

بسياري از مشكلات مي تواند فرد را به طور موقت با فراموشي مواجه سازد. از شايع ترين دلايل فراموشي مي توان به موارد زير اشاره كرد:

افسردگي:

اين عارضه، از مهمترين عوامل كاهش حافظه در ميانسالي است. افسردگي تمركز افراد را كاهش مي دهد؛ در نتيجه افراد افسرده تمايل اندكي به توجه و دقت در امور دارند.

يائسگي:

كاهش ميزان استروژن پيش از يائسگي و ميزان بيشتري از آن پس از يائسگي مي تواند تا حدي موجب كندي حافظه شود.

فشار خون بالا:

اگر فشار خون بالا درمان نشود، به دليل كاهش ميزان خوني كه به مغز مي رسد، ممكن است فرد دچار كندي حافظه شود.

ديابت:

عدم كنترل قند خون در بيماران ديابتي مي تواند حافظه بيمار را در كوتاه مدت يا بلند مدت دچار مشكل كند.

اختلال در خواب:

خستگي مفرط مي تواند توجه به امور را مشكل سازد و توانايي افراد را در تجزيه و تحليل مسائل كاهش دهد. هر دو اين اختلالات نيز موجب كاهش قدرت حافظه مي شود. علاوه بر اين،‌ افرادي كه به دليل ابتلا به آپنه (اختلالي كه در آن راه تنفسي در حين خواب بسته مي شود)، اختلال خواب دارند، تا حدودي بافت هاي مغزي شان تحليل مي رود و در نتيجه دچار فراموشي مي شوند.

مشكل تيروئيد:

هر دو مورد، كم كاري و پركاري تيروئيد مي تواند از دلايل فراموشي در افراد باشد.

فقدان ويتامين ها:

دريافت ميزان كافي از ويتامين ۱۲B براي سلامت مغز ضروري است، زيرا اين ماده براي حفظ ميلين (پوشش محافظ اعصاب) و پوشش چربي اي كه سلول هاي مغز را محافظت مي كند، مهم و حياتي به شمار مي آيد. فقدان ويتامين ۱۲B مي تواند آسيب هايي دائمي به سيستم اعصاب وارد كند و به اين ترتيب موجب فراموشي شود.

داروها:

كاهش حافظه يكي از عوارض شايع بسياري از داروها است؛ بنابراين در اين باره با پزشك خود مشورت كنيد. علاوه بر تمام عواملي كه ذكر شد، بهتر است اين نكته را نيز فراموش نكنيد كه افراد ميانسال در مقايسه با دوره جواني خود ناچارند ساعات زيادي به كار بپردازند تا بتوانند هزينه هاي تحصيل و ازدواج فرزندانشان را تامين كنند. همچنين در بسياري موارد، وظايف مربوط به مراقبت از والدين پير، گرفتاري هاي مربوط به فرزندان نوجوان و غيره مي تواند اين افراد را خسته و فرسوده كند و فراموشي يكي از ده ها عوارض مربوط به اين خستگي ها خواهد بود. 

منبع: راز