ورزش شفا بخش بیماری ام اس

 سارا امیری: بیماری MS یا multiple sclerosis از شایع‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب است که قسمت‌هایی از نخاع یا مغز را گرفته و پاره‌ای از توانایی‌های جسمی و حرکتی بیمار را با مشکل مواجه می‌سازد.

بیماری MS یا multiple sclerosis  از شایع‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب است که قسمت‌هایی از نخاع یا مغز را گرفته و پاره‌ای از توانایی‌های جسمی و حرکتی بیمار را با مشکل مواجه می‌سازد. علائم این بیماری در افراد مختلف، متفاوت است اما از علائم مهم و اولیه آن می‌توان به بی‌حسی، کاهش انرژی، احساس کرختی و خواب‌رفتگی در قسمت‌های مختلف بدن، ضعف عضلانی، اختلال در حفظ تعادل بدن، اختلال بینایی که بیشتر به صورت دوبینی در افراد ظاهر می‌شود و عدم کنترل و دفع ادرار و مدفوع اشاره کرد.

۵۰ تا ۶۰ هزار مبتلا در ایران

با توجه به عدم مراجعه همه مبتلایان به انجمن ‌ام‌اس، آمار دقیقی از تعداد بیماران مبتلا در کشور وجود ندارد اما پیش‌بینی می‌شود حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار مبتلا به  ‌ام‌اس در کشور وجود دارد که از این تعداد ۱۸ هزار نفر در انجمن ثبت‌نام کرده‌اند. این بیماری عمدتا در بالغین جوان بروز پیدا می‌کند و بیشترین میزان شیوع بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی است اما متاسفانه امروزه شاهد بروز این بیماری در سنین پایین هستیم به‌گونه‌ای که بیش از ۱۵۰ بیمار زیر ۱۵ سال در انجمن ‌ام‌اس ایران عضو شده‌اند. گفتنی است علت بروز این بیماری نامشخص است اما به نظر می‌رسد بدن به‌طور بی‌اختیاری علیه اجزای خودش مواد مضر تولید می‌کند و باعث اختلال کار آنها می‌شود. ویروس‌ها می‌توانند چنین مشکلاتی را ایجاد کنند،
البته هنوز این موضوع ثابت نشده است. این بیماری درمان قطعی ندارد ولی داروهای موجود برای کنترل بیماری بسیار موثر است. براساس مطالعات ثابت شده است که بیماران مبتلا به ‌ام‌اس سطح پایین‌تری از فعالیت‌های روزانه را نسبت به افراد سالم جامعه دارند. در همین راستا برخی عوارض شناخته‌شده بی‌تحرکی و عدم فعالیت از قبیل افزایش خطر پوکی استخوان، افسردگی، خستگی، بیماری قلبی و عروقی و...  در این گروه از بیماران دیده شده است.
 خستگی؛ مهم‌ترین نشانه ‌ام‌اس

همراه با پیشرفت این بیماری، علائم آن مانند اختلال در عملکرد، ناتوانی و کاهش کیفیت زندگی رو به زوال می‌گذارد و خستگی، رایج‌ترین نشانه این بیماری است که ۴۰ درصد از بیماران از آن شکایت دارند.

به عقیده پزشکان نواقص مربوط به راه رفتن از رایج‌ترین عوارض بیماری ‌ام‌اس است که به‌عنوان عامل محدود‌کننده زندگی روزمره بیماران شناخته شده است که بر همین اساس سال‌ها بود که بیماران مبتلا به ‌ام‌اس از انجام هر گونه فعالیت ورزشی بر حذر داشته می‌شدند. افرادی که چنین توصیه‌ای می‌کردند، بر این باور بودند که دوری از فعالیت ورزشی باعث حفظ انرژی بدن و کم‌شدن خستگی می‌شود اما مطالعات جدید تاثیر مثبت فعالیت جسمانی روی بیماران را به اثبات رسانده است. به‌طور طبیعی افراد سالم جامعه پس از انجام فعالیت‌های ورزشی دچار تغییراتی در حالات طبیعی بدن می‌شوند که در بیش از ۴۰ درصد بیماران مبتلا به ‌ام‌اس نیز بعد از فعالیت ورزشی تعداد یا شدت علائم حسی عود می‌کند

اما این عواقب همگی جسمانی بوده و ۳۰ دقیقه بعد از اتمام فعالیت ورزشی در بیش از ۸۵ درصد بیماران به حالت عادی بازمی‌گردد. شواهدی وجود دارد که بیماران ‌ام‌اس می‌توانند در هر دو نوع تمرین استقامتی و قدرتی شرکت کنند و از تاثیرات مطلوبی که هر یک روی بدن دارند، بهره‌مند شوند. از طرف دیگر مطالعاتی که تاثیرات تمرینات ترکیبی مقاومتی- استقامتی را بررسی می‌کنند، رو به افزایش است. افزایش سرعت و استقامت در پیاده‌روی، بهبود کیفیت پیاده‌روی و عملکرد سیستم ایمنی، افزایش قدرت عضلات تنفسی، احساس مفید بودن، کاهش خستگی، افت ناتوانی فیزیکی و اجتماعی و کاهش نشانه‌های بیماری عروق کرونر را می‌توان از تاثیرات سودمند تمرینات مقاومتی در بیماران ‌ام‌اس دانست.

ورزش‌های آبی، کششی و تعادلی

به عقیده دانشمندان و محققان انجام هرگونه فعالیت‌ ورزشی برای بیماران مبتلا به ‌ام‌اس بسیار مفید است و موجب کاهش خستگی، گرفتگی عضلانی، ضعف عضلانی و محدودیت‌های حرکتی و افزایش نیروی عضلانی و کیفیت زندگی می‌شود. البته شکل‌های متفاوتی از فعالیت‌های ورزشی از قبیل ورزش‌های آبی، کششی، تمرینات تعادلی، تای‌چی، یوگا و پیلاتس وجود دارد که بیماران ‌ام‌اس می‌توانند آن را انجام دهند که این حرکات می‌تواند روی قدرت یا سیستم قلبی- تنفسی بیماران تاثیرگذار باشد.

و اما نکته آخر؛ با پزشک خود مشورت کنید

در پایان شایان ذکر است که یادآور شویم با وجود اینکه ورزش می‌‌تواند به تخفیف علائم بیماری ‌ام‌اس کمک کند، اما بسیار مهم است که برای موفق شدن، احتیاط‌های لازم را در یک برنامه‌ ورزشی در نظر گرفت. برای مثال این بیماران به افزایش دمای بدن بسیار حساس هستند و باید همواره این موضوع را در تمرینات ورزشی خود مورد توجه قرار دهند. اگر بیماران در ورزش‌های کششی افراط کنند، ممکن است موجب کشیدگی عضلات و آسیب به سیستم عضلانی شود. لذا توصیه می‌شود قبل از آغاز برنامه‌ ورزشی همواره با پزشک خود مشورت کنند.

منبع: کوله پشتی( ویژه نامه هفتگی روزنامه فرهیختگان)