«سکوت» دنباله‌دار و اعتراضی متکی

با گذشت نزدیک به 9 ماه از انتخابات 24 خرداد 92، تحلیل‌ها، ناگفته، گلایه‌ها و .. از این انتخابات همچنان پابرجاست.

به گزارش نامه نیوز، اصولگرایان که انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را به عرصه تعدد و تکثر نامزدهایشان تبدیل کرده بودند و گمانش بر پیروزی رقیب چپ‌گرای عزلت نشین‌شان نمی رفت، حال که رییس جمهوری اصولگرا با حمایت همان رقیب اصلاح گرا بر سرکار آمده است سیاست نقد درون جناحی را در پیش گرفته‌اند. روزی بزرگان و ریش سفیدان از در گلایه و دلخوری از نافرمانی کوچکترها وارد می‌شوند و هشدارها و انذارهایشان را روانه تشکل‌های اصولگرا می‌کنند و روزی دیگر کوچکترها خود را محق‌تر و داعیه‌دارتر می دانند. ماجرای اختلافات و دلخوری‌های این روزهای اصولگرایان اما هرچه که هست فضا را برای جولان سیاسی رقیب اصلاح طلب‌شان باز کرده است. رقیبی که در سایه دولت اعتدال خود را قدرتمندتر از 8 سال گذشته دیده است. 

در این میان اما بیان ناگفته‌ها از خردادماه انتخاباتی خصوصا از سوی اصولگرایان همچنان ادامه دارد. ناگفته‌هایی که گرچه در پس آن زنگ خطر و هشدار را برای راست گرایان سیاست ایران به صدا در آورده و «وحدت» و «انسجام» را به آنها یادآوری می‌کند اما گاهی نیز گلایه و دلخوری را در خود نمایان ساخته است. آنگونه که چند روز پیش محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتله از احزاب فعال و تاثیرگذار در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به بیان ناگفته‌هایی از ائتلاف اکثریت اصولگرایان پرداخت و تلویحا انتقاداتی را از تک روی منوچهر متکی و خارج شدنش از دایره قواعد و اصول این ائتلاف مطرح ساخت.

اصولگرای 60 ساله را باید از دایره همان سیاستمدارانی تعریف کرد که از مجلس اول شورای اسلامی قدم در سپهر سیاست ایران نهاد. او که تا پیش از سال 58 با معلمی در زادگاهش بندرگز، طی روزگار می کرد با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری نهاد مجلس، با اصرار بزرگان منطقه خود ورود به کار سیاسی را با حضور در عرصه رقابت انتخاباتی مجلس اول تجربه کرد. اولین حضور، اولین پیروزی را نیز برای او رقم زد و زندگی سیاسی منوچهر متکی اینگونه آغاز شد.

روزهای پرالتهاب مجلس اول با وقوع اتفاقاتی چون جنگ تحمیلی، صدور رای عدم کفایت به بنی صدر، ورود سازمان منافقین به اقدامات مسلحانه و ترور بزرگان نظام، وقوع انفجار در ساختمان نخست وزیری و ... از متکی جوان سیاستمداری باتجربه ساخت آنگونه که وی توانست در همان اولین حضورش در پارلمان و با وجود چهره های شاخصی که در آن دوره در مجلس حضور داشتند به عضویت هیات رییسه مجلس درآید. 

متکی بعد از مجلس اول راه سیاست را در وزارتخارجه دنبال کرد. وی در دوران ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای به عنوان سفیر جمهوری اسلامی راهی ترکیه و در دوران ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز راهی ژاپن شد. مدیرکلی اروپای غربی، معاونت امور بین‌الملل وزارتخارجه و مشاور وزیر امور خارجه در امور بین‌المللی از جمله مهمترین دوران او در ساختار وزارتخارجه بود که با وقایعی چون مذاکرات صلح در چارچوب قطعنامه 598، اشغال کویت، جنگ بالکان، فروپاشی شوروی، اجرایی شدن مصوبه مجلس درباره دعوای ایرانیان خسارت دیده از اقدامات تروریستی آمریکا و ... همراه بود. 

متکی اما در نهایت بعد از سال ها دوری از پارلمان در انتخابات مجلس هفتم با حمایت شورای هماهنگی نیروهای انقلاب و بعد از آن آبادگران ایران اسلامی از حوزه انتخابیه تهران پا به ساختمان هرمی شکل بهارستان گذاشت. حضور وی در مجلس هفتم و در قالب ریاست کمیته روابط خارجی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خاجی اما به پایان نرسید و او با انتخاب رییس دولت نهم از بهارستان راهی ساختمان وزارت خارجه شد تا بعد از سال‌ها تجربه اندوزی در ساختار وزارت خارجه، ریاست این وزارتخانه را برعهده گیرد. انتخابی که به دلیل نزدیکی متکی به علی لاریجانی از رقبای انتخاباتی محمود احمدی نژاد و تفاوت خاستگاه سیاسی وی با رییس دولت وقت تا حدی عجیب به نظر می رسید. شاید از همین رو بود که دوران وی در دولت نهم و دهم به دورانی پر از حاشیه و خبر تبدیل شد و در نهایت آن پایانی جنجالی.

متکی بعد از پایان دولت اول محمود احمدی نژاد بار دیگر برای کابینه دوم او نیز به مجلسی ها معرفی و رای اعتماد گرفت، او در دوره دوم نیز به مقابه دوره اول چندان وزیر محبوبی برای محمود احمدی نژاد نبود. انتقادات گاه و بیگاه متکی از برخی اقدامات اطرافیان نزدیک رییس دولت وقت و موازی کاری آنها در امور داخلی وزارتخارجه در نهایت کار را به دلخوری رییس جمهور سابق و وزیرش از یکدیگر کشاند، دلخوری که پایانی خوش برای وزیر خارجه ای که تا آن روزها با 5 سال و 4 ماه سابقه حضور در دولت‌های احمدی نژاد از او به عنوان «شیخ الوزرا» نام برده می شد نداشت. چه آنکه محمود احمدی نژاد که مرد اقدامات خلق الساعه و غیرعادی بود در اقدامی جنجالی رییس دستگاه دیپلماسی اش را در زمان حضورش در سنگال و ماموریت دیپلماتیک از کار برکنار کرد. تا علاوه برآنکه علامت تعجب بزرگی را با این اقدامش در اذهان سیاسیون و مردم ایجاد کند دولت سنگال نیز این اقدام رییس دولت دهم را اقدامی توهین آمیز تلقی کند. موضوع برکناری پرحاشیه متکی حتی یکی از سوالات محوری نمایندگان مجلس در ماجرای سوال از رییس جمهور بود که البته از سوی احمدی نژاد به آن پاسخی داده نشد.

متکی بعد از برکناری در حین ماموریت خارجی اش و عزل از دولت دهم؛ مدتی را بر دایره سکوت گذراند و در مقابل سوالات مکرر رسانه ها درباره دلیل این نحوه برخورد رییس دولت دهم و اختلافات خود با وی سخنی به میان نیاورد و بیان آن را به دلیل مصلحت کشور به بعد از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد موکول کرد. سکوتی که تا به امروز شکسته نشده است. 

مرد اصولگرا که  دیگر مسئولیتی را بر دوش خود احساس نمی کرد اینبار در کنار یاران و دوستان قدیمی اش در جریان راست سنتی خود را محیای حضور در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم کرد تا او نیز به خیل عظیم کاندیداهای اصولگرا در این انتخابات بپیوندند تا شاید با پیروزی در این گوی رقابتی انتقام آن برکناری را از رییس دولت سابقش بگیرد. 

متکی که در ایام انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در قالب استراتژی و سیستم انتخاباتی جبهه پیروان و جامعه روحانیت مبارز وارد عرصه شده بود و در کنار محمدرضا باهنر، یحیی آل اسحاق، مصطفی پورمحمدی و محمدحسن ابوترابی فرد ائتلاف بزرگ اصولگرایان را ایجاد کرده بودند تا پایان مسیر اما با استراتژی این ائتلاف همگام و همراه نشد و برخلاف رای نهایی این ائتلاف در انتخاب محمدحسن ابوترابی فرد به عنوان گزینه نهایی ائتلاف در انتخابات ریاست جمهوری تن به این تصمیم نداد و خود مستقلا در انتخابات ثبت نام کرد. ثبت نامی که او را در نهایت در جمع رد صلاحیت شدگان قرار داد. 

بعد از 24 خرداد 92 و نتیجه حاصل شده اما متکی مسیر سکوت را در پیش گرفت و کم کم از جمع اصولگرایان خود را دور و دورتر کرد تا آنجا که شائبه قهر وی از جمع اصولگرایان سنتی و جبهه پیروان بر سر زبان ها افتاد. گویی اینکه متکی همچنان معتقد به آن بود که در نظرسنجی رای اکثریت را داشته است و راست سنتی باید از او در انتخاب حمایت می کرده است. 

در نهایت محسن کوهکن و دیگر اعضای جبهه پیروان بودند که به میدان آمدند و با رد کردن این قهر انتخاباتی عنوان کردند وی با انصراف از دبیرکلی انجمن شبه قاره هند دیگر در جمع اعضای شورای مرکزی حزب حضور ندارد و این به معنای قهر از جبهه نیست. گرچه بنا بر اعلام اعضای همین جبهه وی بعد از انتخابات 24 خرداد حضوری در جلسات جبهه نداشته است. عدم حضوری که برخی از آن تعبیر به قهر انتخاباتی می کنند. متکی حتی بعد در دورانی که بحث دبیرکلی جدید جبهه پیروان بعد از مرحوم عسگراولادی داغ بود و از او به عنوان یکی از گزینه ها نام برده می‌شد حاضر به شکستن سکوت خود نشد. 

در سکوت متکی اما محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه چند روز پیش به بیان ناگفته هایی از جلسات اجماعی جبهه پیروان و ائتلاف بزرگ اصولگرایان پرداخت و نام متکی را اینگونه بعد از مدت ها و در دوران سکوت او بر سر زبان‌ها انداخت. 

وی در این باره گفت«از محضر آیت‌الله مهدوی‌کنی تقاضا شد که اگر ایشان اجازه دهند ما این مرحله تبدیل شدن 5 نفر به یک نفر را با مشورت ایشان انجام دهیم و نظر ایشان را بپذیریم.در جبهه این موضوع تصویب شد که ما در این مرحله قبل از نام نویسی 5 نامزد را به یک نفر تبدیل کنیم و همه نظر نهایی آیت الله مهدوی کنی را قبول کنیم.  آیت‌الله مهدوی‌کنی به عنوان شخصیت خودشان نه به عنوان مسئولیت‌هایی که دارند.یک جلسه با این رویکرد در محضر آیت‌الله مهدوی‌کنی تشکیل شد و موضوع مذاکره این بود که از بین این 5 نفر یک نفر با نظر مشورتی ایشان انتخاب شوند. آیت‌الله مهدوی یک مدیریت قابل‌توجهی را در این جلسه اعمال کردند، به آقایان گفتند که هر کدام از نامزدها لابد خود را شایسته ریاست‌جمهوری دیده‌اند ولی من از شما می‌خواهم که به یک نفر غیر از خودتان رأی دهید، خودتان محفوظ، اما اگر قرار باشد شما یک نفر غیر خودتان را برای ریاست‌جمهوری معرفی کنید، نام او را روی کاغذ بنویسید.»

نبی حبیبی اینگونه ادامه داده است «این کار انجام شد که به صورت محرمانه بود ولی قبل از اینکه این رأی‌گیری انجام شود، آقای متکی در همان جلسه اظهار کردند که من این ساز و کار را قبول ندارم، برای اولین بار هم بود که این مسئله را اظهار کردند و گفتند که من در این رأی‌گیری شرکت نمی‌کنم، بنابراین آقای متکی با عدم پذیرش ساز و کاری که به نظر ایشان درست نبود، اعلام کردند که در هر صورت من نام‌نویسی خواهم کرد، پس از دور خارج شدند.»

این عضو شاخص جبهه پیروان می گوید«از جمع 5نفره، متکی با تصمیم شخصی خودش اسم نوشت و ابوترابی‌فرد با تصمیم جمع نام‌نویسی کرد، بنابراین در جبهه پیروان خط امام و رهبری جز متکی بقیه به عهدشان وفادار باقی ماندند. حتی بعد از اعلام انصراف آقای ابوترابی، متکی به دلیل اینکه نظر جبهه را عمل نکرده بود دیگر نامزد جبهه محسوب نمی شد.»

سخنان نبی حبیبی که در آن صراحتا از عدم وفاداری و پایبندی متکی به تصمیم اجماعی جبهه پیروان سخن گفته بود فاز دیگری از دلخوری های این روزهای اصولگرایان را نمایان ساخت، چه آنکه به نظر می‌رسد این تنها متکی نیست که سکوت را مشی اعتراضی خود به دوستان قدیمی اش قرار داده است بلکه راست گرایان سنتی هم دل پر گلایه ای از سنت شکنی و پشت پا زدن وی به تصمیم اجماعی این جریان دارند. 

دلخوری‌ها که گویی قرار نیست به این زودی ها برطرف شود و دلخورشوندگان آسان ترین راه را در جدا کردن مسیر خود از دوستان دیروزشان می بینند.