مقاله وزیر کار درباره "فواید فناوری‌های نوین ارتباطات"

شرق/ علی ربیعی _ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

سرعت بیش از انتظار تغییرات حوزه فناوری، زندگی همه را متأثر کرده است؛ به‌طوری که امروز نمی‌توان دسترسی‌نداشتن به وسایل ارتباطی را حتی تصور کرد.

اشراف بر تغییرات فرهنگی ناشی از این پدیده در زندگی خانوادگی و کاری، اهمیت درخور توجهی دارد. در کتاب «تکاپوی جهانی» پیش‌بینی شده است بیشترین اشتغال در صنعت خودرو ایجاد می‌شود.

یک فصل از این کتاب نیز بیشترین اشتغال را در «میکروپروسسورها» پیش‌بینی کرده بود. با وجود این پیش‌بینی‌ها، زیرساخت‌های آن در کشورمان طراحی نشد که البته امروز هم برای انجام آن دیر نیست.

کشورهایی مانند هند و کره در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و هند هم بخشی از درآمد ارزی خود را که درآمد درخور ‌توجهی به شمار می‌رود، در بخش زیرساخت‌های فناوری، سرمایه‌گذاری کرده است.

بنابراین جریان اشتغال‌زایی در کشور در شرایط کنونی به «کارگران دانشی» برمی‌گردد. «نظریه هارتلند» مبنی بر این است که هرکسی بر بخشی از زمین مسلط شود، قدرت جهان مال او است.

در «نظریه بحری» هم گفته می‌شود هرکس به زیر دریا و دریا مسلط شود، قدرت دارد. در «نظریه جنگ ستارگان» نیز آمده است افرادی که بر شاه‌راه‌های اطلاعاتی مسلط شوند، صاحب قدرت می‌شوند.

 هنوز هم قدرت در دست کسانی است که به راه‌های اطلاعاتی و تکنولوژی‌های نوین دسترسی بیشتر و بهتری دارند. درباره ایران نیز باید بگویم  ما باید روزی درآمدهای ناشی از استفاده از وسایل تکنولوژیک را جایگزین درآمدهای نفتی کنیم؛ یعنی جریان اشتغال به سمتی میل کند که کارگران دانشی فعالیت بیشتری داشته باشند.

 به عبارت دیگر روزهایی فرا می‌رسد که «کاربران» جای «کارگران» را خواهند گرفت و اداره‌کنندگان کاربران، جای مدیران را پر خواهند کرد.

ایران در زمینه IT، پیشرفت‌های زیادی داشته است؛ اما نیروی انسانی، منابع فکری و بازار ایران بیشتر از اینها ظرفیت دارد. نگارنده امیدوار است تا پایان سال ٩٦، بخشی از قدرت ملی ایران ناشی از تسلط بر شاه‌راه‌ها و تکنولوژی‌های اطلاعاتی پیشرفته باشد.

در سال‌های گذشته، غالبا از تأثیر منفی فناوری‌های جدید بر فرهنگ سخن به میان آمده است و این در حالی است که فناوری به زمان، ارزش داده و نظم و انضباط را گسترش می‌دهد. انسان‌ها ناگزیر هستند خود را با این سرعت عجیب، تطبیق دهند.

 متأسفانه یکی از خصوصیات ما کند‌بودن است؛ به‌عنوان مثال پروژه‌ای که می‌خواست مشکل حمل‌ونقل جاده‌ای را در ١٥ سال حل کند و در سال ٨٢ از سوی نگارنده مطالعه شد، به مرحله اجرا نرسیده است. سفیر فرانسه در زمان قاجار در کتابی گفته است: «زمان در ایران ارزش ندارد. وقتی می‌خواهند ببینندت، می‌گویند ان‌شاءالله می‌بینمت».

این بی‌نظمی‌ها و ارزش‌ندادن به زمان از موانع توسعه ایران است. تکنولوژی‌های جدید و استفاده از اینترنت‌های پرسرعت نسل چهارم و ان‌شاا... نسل پنجم، می‌تواند بر ایجاد فرهنگ سرعت در انجام امور تأثیر بگذارد و نظم را گسترش دهد.

نگارنده از سال ٨٢ تا ٩٠، پژوهش‌هایی داشت که نتایج آن در مقاله‌ای با عنوان «آسیب‌پذیری روابط دختر و پسر» در نشریه رفاه اجتماعی منتشر شد. مقاله‌ای دیگر با عنوان «اخلاق در اینترنت» را هم به بایدها و نباید‌های این حوزه فراگیر اختصاص دادم و در مقاله‌ای دیگر، رابطه بین مصرف اینترنت و تغییرات اخلاقی را اندازه گرفته بودم.

جامعه هدف این تحقیق، دانشجویان تهران بودند و مشخص شد بیشترین نوع مصرف دانشجویان در آن مقطع، گفت‌وگوهای اینترنتی بوده است و تأثیرات آن هم در همین حوزه‌ها قابل اندازه‌گیری بود. خوشبختانه در‌حال‌حاضر بیشترین نوع مصرف این فناوری، به مسائل اقتصادی و در رتبه دوم به مسائل علمی اختصاص دارد که امیدوارم مسائل علمی به رتبه نخست برسند.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد تأثیرات مثبت اخلاقی در فضای مجازی بیشتر شده است و نسل‌های سه و چهار و پنج که ان‌شاءالله خواهند آمد، به اینکه تأثیرات مثبت، حتی در فضای فرهنگی ایجاد شود، کمک خواهند کرد؛ چراکه اینترنت پرسرعت رابطه دولت با مصرف‌کننده را تسهیل می‌کند.

اگر فناوری‌های نوین ارتباطات به ‌درستی مدیریت شوند، به تحکیم روابط خانوادگی هم می‌انجامند؛ چراکه همه ما در حال تجربه سبک زندگی جدیدی هستیم. با این پیشرفت‌های فناوری، همه می‌توانند همه‌جا همدیگر را ببینند، به شرطی که مدیریت آن را آموزش دهیم.