از علی بابای چین و نرم افزارهای هند تا غفلت آینده سوز مسؤولان ایرانی

عصر ایران - ابتدا این چند عدد و رقم را بخوانید:

- "علی بابا" که یک سایت فروش اینترنتی چینی است، 240 میلیارد دلار از حجم تجارت الکترونیک این کشور را به خود اختصاص داده است. برآورد می شود در سال 2020 ، درآمد این سایت از مجموع درآمد معاملات اینترنتی آمریکا، بریتانیا، ژاپن،آلمان و فرانسه فراتر رود.

- ارزش شرکت فیسبوک 276 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

- شرکت مایکروسافت، در هر دقیقه 41 دلار سود دارد.

- بعد از سال های صدر‌نشینی شرکت های نفتی، خودروسازی، غذایی و نوشیدنی در رده های بالای "جدول برندهای برتر جهان"، در سال های اخیر شاهد حضور شرکت های آی تی محور، مانند اپل، گوگل، مایکروسافت، فیس بوک، علی بابا و آمازون در رده های نخست این جدول هستیم که توانسته اند از برندهای معتبری مانند شل، بنز، بی ام دبلیو، دی اچ ال و ... پیشی بگیرند.

- هند در سال گذشته، 80 میلیارد دلار نرم افزار صادر کرد.

آنچه خواندید، تنها بخشی از تحول اساسی و بزرگی است که در اقتصاد جهان رخ داده است که نشان می دهد فناوری اطلاعات راهبر مهم اقتصاد جهانی و بازیگر بی بدیل این عرصه است.

اگر مسؤولان و سیاستگذاران اقتصادی کشور همین یک نکته را به خوبی متوجه شوند، قطعاً سمت و سوی اقتصاد ملی ایران را صرفاً روی محوریت اقلامی مانند نفت، پتروشیمی، لاستیک سازی، خام فروشی مواد معدنی، فولاد، خودروسازی و نظایر این ها متمرکز نمی کنند و فناوری اطلاعات و تولید نرم افزار را به عنوان محور جدی و جدید توسعه ایران در دستور کار قرار می دهند.

 صنعت آی تی، چند ویژگی دارد:

- عمده متخصصان آن را جوانان تشکیل می دهند.

- برای یاد گیری آن، هر چند آموزش های آکادمیک مؤثر است ولی از جمله تخصص هایی است که می توان خارج از محیط دانشگاهی نیز در حد بالا و کاربردی بدان مسلط شد؛ کما این که بسیاری از برنامه نویس ها و افراد موفق در این حوزه، در رشته ای غیر از رایانه در دانشگاه تحصیل کرده اند و یا بعضاً حتی تحصیلات دانشگاهی هم ندارند.

- اشتغالزایی بالایی در این صنعت وجود دارد. نکته مهم این است که اشتغال هایی که در این عرصه به وجود می آیند، نوعاً در بخش خصوصی اند و نیازی به ورود مستقیم و بروکراتیک دولت ها وجود ندارد.

- برای ایجاد اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات، هزینه اندکی لازم است. برآوردها حاکی از آن هستند که برای اشتغالزایی صنعتی برای هر نفر ، 80 الی 120 میلیون تومان سرمایه گذاری لازم است ولی این رقم برای اشتغالزایی در حوزه فناوری اطلاعات، تنها 8 میلیون تومان است.

- صادرات نرم افزار و خدمات مبتنی بر وب، بسیار آسان، عمدتاً بدون مرز و بسیار سود آور است. به عنوان مثال عرضه یک برنامه نرم افزاری جهت فروش، نه نیازی به عبور از مرزهای فیزیکی و هزینه حمل و نقل دارد، نه پرداخت عوارض گمرکی متعارف می خواهد و نه نیازمند بروکراسی های متداول است و ... .
همچنین بخش مهمی از خدمات این حوزه از راه دور قابل عرضه است. به عنوان مثال، هم اکنون برنامه نویسان هندی، پروژه های مهم شرکت های آمریکایی و اروپایی را می گیرند و در همان هند بی آن که حتی از خانه شان بیرون بروند، انجام می دهند و کسب درآمد می کنند.

- سرمایه گذاری در این عرصه بسیار زودبازده و خواب سرمایه در آن، بسیار کوتاه است.

- از آنجا که این عرصه ، آمیخته با خلاقیت فردی و هنر است، انتهایی برای آن قابل تصور نیست. مثلاً اگر امروز فلان بازی رایانه ای، جهان را در نوردیده و میلیون ها دلار برای صاحبش درآمدزایی می کند، معنی اش این نیست که نمی توان با خلاقیت و هنرمندی بیشتر، بازی بهتری ارائه داد و رقابت را برد.
این در حالی است که در اغلب صنایع، حد و مرزهای مشخصی وجود دارد و مثلاً نمی توان بیش از حد معینی فولاد تولید کرد یا فازهای پتروشیمی پارس جنوبی را توسعه داد.

با توجه به جمعیت جوان، تحصیل کرده و جویای کار در کشور ما، نیروی انسانی مناسبی برای رشد سریع فناوری اطلاعات وجود دارد که اگر حاکمیت، تنها به هموار کردن مسیر در این خصوص بپردازد، می توان امیدوار بود که در زمانی کوتاه، اشتغالزایی چند میلیون نفری در کشور شکل بگیرد و درآمدزایی ارزی قابل ملاحظه و رو به رشدی برای کشور داشته باشد.

غفلت از فناوری اطلاعات در روند توسعه کشور، موجب پشیمانی تاریخی خواهد بود. همین یک عدد را یادمان باشد که درآمد هند از خدمات نرم افزاری، بیش از درآمد ایران از محل فروش نفت است.