از «گران ترین افتتاح نمایشی در دولت قبل» تا «قیچی نزدن روحانی در عسلویه»

عصر ایران؛ سید ضیاءالدین احتشام - رئیس جمهور روحانی با سفر به عسلویه 6 فاز پارس جنوبی به ارزش 19 میلیارد دلار و 4 طرح پتروشیمی را افتتاح کرد تا بعد از سال ها ، ایران در برداشت از میادین پارس جنوبی به قطر برسد.
سخن اما درباره آنچه روحانی افتتاح کرد نیست بلکه این سفر حاشیه ای داشت که مرا یاد ماجرایی در دولت قبل انداخت که هر چند تاسف بار است ولی برای ثبت در تاریخ و مقایسه رفتارهای دو رئیس جمهور با دو خاستگاه سیاسی و فکری، ذکرش خالی از لطف نیست.
 
قبل از نقل این خاطره، لازم است به طور مختصر بدانیم که در پارس جنوبی - واقع در منطقه عسلویه - چه می گذرد.
در خلیج فارس و بین ایران و قطر، بزرگ ترین میدان گازی جهان قرار دارد که مالکیتش با این دو کشور است. طبق مقررات بین المللی، هر کدام از این دو کشور، هر چقدر که بتوانند می توانند از این میدان، گاز برداشت کنند و تا کنون به دلیل تحریم ها و سوء مدیریت ها، قطر از ایران جلو تر بوده است.

میدان گازی در وسط دریاست و با ساحل عسلویه 105 کیلومتر فاصله دارد. بنابراین باید چاه های گاز را در وسط دریا حفر کنند و گاز استخراج شده را به پالایشگاه های ساحلی برسانند و تصفیه کنند.

ماجرایی که می خواهم نقل کنم به افتتاح یکی از فازهای پارس جنوبی توسط رئیس جمهور سابق مربوط است. این پالایشگاه با صرف زمانی بیش از دو برابر زمان لازم و هزینه ای سه برابری، سرانجام ساخته شد اما بعد از ساخت، تازه متوجه شدند که یک اشکال کوچک (!) وجود دارد و آن این که چاه هایی که باید بر روی میدان گازی حفر می شدند حفر نشده اند و نیز لوله هایی که باید گاز را از 105 کیلومتری به پالایشگاه برسانند، احداث نشده اند. بنابر این، پالایشگاه عملاً کاربرد نداشت چرا که گازی به آن نمی رسید که تصفیه اش کند!

با این حال، رئیس دولت قبل اصرار داشت که پالایشگاه ناقصی که حتی یک متر مکعب گاز به آن نمی رسید و فاز دریایی اش ساخته نشده بود را افتتاح کند. مهندسان و کارشناسان زیر بار چنین افتتاحی نمی رفتند، حتی گفتند لااقل اعلام کنید فقط "فاز خشکی" افتتاح می شود ولی افتتاح کامل پروژه، دستور از بالا بود و آنها چاره ای جز تن دادن به این نمایش نداشتند. بنرها طراحی ، چاپ و نصب شدند، خبرنگاران را از تهران به عسلویه بردند و صدا و سیما نیز دوربین هایش را آنجا مستقر کرد.

اما در افتتاح پالایشگاه گاز باید مشعلی هم روشن می شد اما گازی در کار نبود! به همین دلیل، مدیران وقت وزارت نفت دستور دادند از پالایشگاه کناری، یک لوله گاز به پالایشگاهی که قرار بود افتتاح نمایشی شود بکشند تا آقای رئیس جمهور، مقابل دوربین ها، آن را روشن کند. چنین هم شد و با جنجال خبری و تبلیغی که به مدد صدا و سیما به اوج رسید پالایشگاه افتتاح شد و بعد از پایان نمایش، بنرها جمع آوری شدند و مشعل خاموش شد تا بروند و سر فرصت، چاه ها را حفر کنند و 105 کیلومتر لوله بکشند! و البته تا آن موقع، پالایشگاه افتتاح شده، راکد بود. بدین ترتیب، گران تری افتتاح نمایشی کشور رقم خورد.

حال این را بگذارید کنار اتفاقی که در سفر اخیر رئیس جمهور به عسلویه رخ داد. در این سفر، روحانی در کنار افتتاح چند فاز پارس جنوبی، حاضر نشد بزرگترین واحد متانول دنیا به ظرفیت 2 و نیم میلیون تن (متانول کاوه) و پتروشیمی "پردیس 3" با ظرفیت 1 و نیم میلیون تن را را افتتاح کند چرا که روحانی از همان ابتدای دولتش گفته است که هرگز پروژه ای که حتی 99 درصد هم کامل شده ولی یک درصدش مانده را افتتاح نخواهد کرد. از این رو، هر چند تا تکمیل این دو پروژه تنها 20 روز فاصله مانده بود اما روحانی زیر بار نرفت و افتتاح نکرد... و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.