آن‌طور که وزیر نفت اخیرا اعلام کرده، میزان یارانه انرژی در ایران به ۴۰ میلیارد دلار در سال رسیده است. یعنی رقمی نزدیک به میزان کل درآمدهای حاصل از فروش نفت‌خام کشور. اما یارانه سوخت‎‌های فسیلی چه آسیب‌هایی به دنبال دارد و چرا باید کاهش یابد یا متوقف شود؟

دنیای اقتصاد نوشت: تلاش دولت برای افزایش قیمت بنزین و کاهش یارانه سوخت، با سد مخالفت مجلس مواجه شد. بهانه هم قابل پیش‌بینی بود؛ عدم توانایی اقتصادی مردم که ریشه اعتراضات اخیر نیز معرفی می‌شود. اما این بی‌عملی برای کاهش یارانه‎‌ها جایگاه ایران را به‌عنوان کشوری که بیشترین یارانه سوخت‌های فسیلی را بین تمام کشورهای دنیا پرداخت می‌کند، تثبیت خواهد کرد.

آن‌طور که وزیر نفت اخیرا اعلام کرده، میزان یارانه انرژی در ایران به ۴۰ میلیارد دلار در سال رسیده است. یعنی رقمی نزدیک به میزان کل درآمدهای حاصل از فروش نفت‌خام کشور. اما یارانه سوخت‎‌های فسیلی چه آسیب‌هایی به دنبال دارد و چرا باید کاهش یابد یا متوقف شود؟ مطالعات مختلف نشان داده یارانه سوخت‌های فسیلی هرچند به بهانه مفاهیمی چون عدالت اجتماعی یا دسترسی دهک‌های پایین جامعه به انرژی پرداخت می‌شود، اما خود ریشه بسیاری از ناعدالتی‌ها و مشکلات اقتصادی و زیست‌محیطی است.

بنابراین هر کشوری که بخواهد به سمت توسعه اقتصادی گام بردارد، از حذف یارانه سوخت‌های فسیلی ناگزیر است. با این حال بررسی کشورهایی که برای حذف یارانه انرژی تلاش کرده‌اند، نشان می‌دهد که چنانچه دولتی به حذف یارانه انرژی تنها به مثابه یک اقدام فنی بنگرد و ابعاد اجتماعی و سیاسی آن را در نظر نگیرد، در این مسیر محکوم به شکست است.

در این گزارش علاوه بر برشمردن آسیبهای عمده پرداخت یارانه سوخت، با تکیه بر گزارش‌هایی از صندوق بین‌المللی پول و دیگر سازمان‌های جهانی ۶ دست‌انداز برای حذف یارانه‌ها را شناسایی کرده‌ایم. در نهایت اقدامات لازم برای رفع این موانع معرفی شده است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کشورمان عدم شفاف‌سازی دولت و آگاهی دادن به جامعه از آسیب‌هایی که یارانه سوخت به همراه دارد، مانع پذیرش اقداماتی همچون واقعی‌سازی قیمت سوخت در بطن جامعه شده است.

علاوه بر این عدم تعیین فرمول برای قیمت سوخت و پیوند ندادن قیمت‌های داخلی با قیمت‌های جهانی مهمترین عامل شکست دولت‌ها برای حذف یارانه سوخت‌های فسیلی قلمداد می‌شود.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه