گويي اين عادت كه تا زمان حادثه، فكري براي آن نمي‌كنيم و پس از وقوع، تازه به دنبال جبران هستيم و پس از مدتي هم دوباره فراموش مي‌كنيم، كماكان ادامه دارد

لازم نيست كه يادآوري كنيم تنها پنج درصد مساحت كشور زلزله‌خيز نيست و تقريبا همه ايرانيان در چهار گوشه كشورمان بارها داغ خسارت‌ها و مصيب‌هاي زلزله و حوادث پس از آن را تجربه كرده‌اند و باز هم لازم نيست، دلايل اقدامات جدي و سريع در مورد بافت‌هاي فرسوده منازل مسكوني، بيمارستان‌ها، مدارس و ادارات دولتي را از سوي دولت و شهرداري‌ها مورد تاكيد قرار دهيم.

جان مردم چه در تهران كه پايتخت است و انتظارات زيادي از آن مي‌رود و چه در شهرهاي دور افتاده و كم جمعيت يكي است، چه دانش‌آموزان منطقه‌هاي مركزي تهران آسيب ببينند و چه كودكاني كه در اتاقك‌هاي قديمي و خاكي مناطق محروم زير آوار بمانند، فرقي نمي‌كند و تازه اين در شرايطي است كه تهران، به عنوان پايتخت نسبت به بسياري از استان‌ها در برخورداري از سرانه‌هاي بهداشتي، آموزشي و حفاظتي فقيرتر است و در زمان وقوع زلزله بنابر گفته مسوولان تنها سه تا چهار بيمارستان سالم و 10 تا 15 مدرسه پا برجا مي‌ماند و مابقي بنابر شدت زلزله تخريب شده و يا نيمه‌سالم باقي‌ مي‌مانند.

به گزارش ايسنا، در شرايطي كه مسوولان همانند ساير مردم هنوز خاطره فاجعه زلزله‌هاي بم، رودبار و منجيل، قزوين را به خاطر دارند و تصاوير قربانيان آن هنوز در مقابل چشمان همگان باقيست، اما متاسفانه عملكرد آن‌ها در حوزه پيشگيري و جلوگيري از افزايش خسارات مالي و جاني ناشي از زلزله و ... متناسب با سرعت وقوع اين حوادث غيرمترقبه نبوده است و كماكان نگراني از وقوع زلزله و مرگ شمار زيادي از هموطنانمان در هر گوشه‌اي از كشور وجود دارد!

درست است!

اين يك واقعيت است كه بسياري از همين مسوولان، پزشكان، متخصصان و كارشناسان و رسانه‌ها در ساختمان‌هايي فرسوده و ناامن فعال هستند و آنها نيز در زمان بحران به همان اندازه در معرض خطر هستند و در حاليكه زلزله دكتر، مهندس، مدير و كارگر و ... نمي‌شناسد اما متاسفانه گويا اين ديدگاه وجود دارد كه اتفاق تنها براي ديگران است.

به هر روي مساحت بافت‌هاي فرسوده در كشور هر روز بيشتر از روز قبل مي‌شود و كارشناسان معتقدند با توجه به روند ساخت آپارتمان‌هاي جديد در شهرها كه برخي از آنها مهندسي سازه و بر اساس استانداردهاي ساختماني و مصالح نيستند، عمر مفيد ساختمان‌ها كاهش يافته و برخي از ساختمان‌هاي نوساز پس از مدت كوتاهي از پايان كار احتمال ريزش دارند كه نمونه‌ آن حادثه سعادت آباد را در پايتخت رقم زد.

توجه دولت به موضوع بافت‌هاي فرسوده و مقاوم‌سازي ساختمان‌ها در برابر زلزله به اختصاص فاينانس و طرح‌هايي كه توسط وزارت مسكن و زيرمجموعه‌هاي اين وزارتخانه انجام شده، محدود است. در عين حال همين اقدامات نيز در بخش‌هايي نيمه‌كاره باقي مانده است.

گويي اين عادت كه تا زمان حادثه، فكري براي آن نمي‌كنيم و پس از وقوع، تازه به دنبال جبران هستيم و پس از مدتي هم دوباره فراموش مي‌كنيم، كماكان ادامه دارد و به جاي بهره‌گيري از تجربه ديگر كشورها در مورد مقاوم‌سازي، فقط در مورد حوادث آن هم فقط در روزهاي خاص و مرتبط حرف مي‌زنيم و در عمل هنوز كمي از صفر گذشته‌ايم!

فقط مشهد آن هم در يك پروژه براي انتشار اوراق مشاركت نوسازي بافت‌هاي فرسوده موفق بوده است

يارمند ـ مدير كل دفتر فني وزارت كشور ـ در گفت‌وگو با ايسنا، با بيان اين مطلب كه تاكنون حدود 300 ميليون دلار فاينانس براي پروژه‌هاي بافت‌هاي فرسوده شهرهاي كشور اختصاص يافته و محقق شده است، افزود: 200 ميليون دلار اين اعتبار براي شهر تهران و 100 ميليون دلار آن نيز بين استان‌هاي كرمانشاه، تبريز، اصفهان، مشهد و اهواز تقسيم شده است.

وي خاطرنشان كرد: در جريان سفرهاي استاني رييس‌جمهور به استان‌هاي مختلف در مجموع 900 ميليون دلار فاينانس پيش‌بيني شد كه 87 درصد آن‌ها مصوبه شوراي اقتصاد را كسب كرد، اما به علت مشكلات بانك‌هاي خارجي با كشورمان بخشي از اين فاينانس‌ها محقق نشده است و 300 ميليون دلار فاينانس محقق شده، بخشي از اين ميزان فاينانس است.

وي ادامه داد: در بحث انتشار اوراق مشاركت براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده، تاكنون فقط استان خراسان رضوي اقدام كرده و موفق هم بوده است.

وي گفت: طرح اجرا شده با اوراق مشاركت مربوط به طرح «ثامن مشهد» است كه توسط شهرداري ثامن براي پروژه‌هاي نوسازي اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) بوده است.

وي در توضيح علت ناموفق بودن انتشار اوراق مشاركت در بافت‌هاي فرسوده از سوي شهرداري‌ها و به تبع استقبال نكردن آن‌ها از اين اوراق، توضيح داد: در اكثر پروژه‌هاي مشاركت، سود پيش‌بيني شده براي مردم مشخص نيست و بسياري از شهروندان اطميناني به مشاركت در پروژه‌هاي بافت‌هاي فرسوده نمي‌كنند.

وي گفت: استقبال شهروندان از پروژه‌هاي عمران و بهسازي بافت‌هاي فرسوده بسيار بيشتر است، چرا كه طرف حساب اين پروژه‌ها دولت است و در پروژه‌هايي نظير انتشار اوراق مشاركت براي بافت‌هاي فرسوده كه شهرداري‌ها ضمانت اجرايي مي‌دهند، استقبالي صورت نمي‌گيرد. از سوي ديگر خود شهرداري‌ها نيز به دليل ضمانتي كه براي اين اوراق لازم است، ريسك چنين پروژه‌هايي را نمي‌كنند، چرا كه توان تضمين ندارند.

مدير كل دفتر فني وزارت كشور به جلسات مشتركي كه با شوراي شهر تهران در مورد انتشار اوراق مشاركت بافت‌هاي فرسوده داشته‌اند، اشاره كرد و گفت: جلسات مفيدي داشته‌ايم، اما هنوز مدارك تكميل نشده است و خوشبختانه رييس كميسيون برنامه و بودجه‌ي شوراي شهر تهران با توجه و حساسيت زيادي موضوع ايرادهاي مطرح از سوي وزارت كشور را پيگيري مي‌كند و حتي در چند مورد اين تذاكرات را قبول كرده و به سازمان نوسازي يادآوري كرده‌اند.

يارمند افزود: به عنوان مثال در مورد 180 ميليون دلار فاينانسي كه براي پروژه‌ امام علي(ع) داده بوديم، هيچ توضيحاتي به ما داده نشده بود و در اين مدت توضيحات مربوط به 120 ميليون دلار فاينانس استفاده شده در پروژه‌ امام علي (ع) ‌ارائه شد كه عمدتا مربوط به تملك بوده است و همه آن‌ها مورد تائيد قرار گرفت.

وي ادامه داد: بايد ميزان سود و بازدهي مالي و نوع سرمايه‌گذاري و هزينه‌هاي مرتبط با اوراق مشاركت و پروژه‌هاي مرتبط با آن مشخص باشد و از شهرداري تهران خواسته‌ايم كه مدل مالي اوراق مشاركت بافت‌هاي فرسوده را اصلاح و به ما ارائه كند.

يارمند اظهار كرد: در موضوع استفاده از فاينانس براي بافت‌هاي فرسوده، پروژه‌هايي نظير «باغ گلدسته» در اصفهان، «محله عامري» در اهواز و «امام علي (ع)» در شهر تهران از جمله پروژه‌هاي موفق بوده‌اند.

پروانه رايگان و تجميع خانه‌هاي ريزدانه در ساخت‌و‌ساز بافت‌هاي فرسوده راهكار حل بافت فرسوده اصفهان

وزارت مسكن وام 10 ميليوني بافت فرسوده را بازگرداند

عباس حاج‌رسولي‌ها ـ نماينده استان اصفهان در شوراي عالي استان‌ها و نايب رييس اين شورا ـ نيز در گفت‌وگو با ايسنا، با تاكيد بر اين مطلب كه از سال‌ها قبل سياست‌هاي توجه به بافت‌هاي فرسوده و نوسازي و بازسازي اين اماكن در دستور كار شورا و شهرداري اين شهر قرار داشته است، افزود: سياست‌هايي نظير ارائه پروانه رايگان به ساخت و سازهاي جديد در برخي از محلات و تجميع محله‌هايي كه خانه‌هاي آن‌ها به اصطلاح ريزدانه است به انبوه‌سازان و گسترش محلات آپارتماني و دادن اضافه تراكم رايگان به اين محلات از جمله طرح‌هايي بوده است كه زمينه‌ مشاركت مردم و سرمايه‌گذاران را براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده فراهم كرده است.

وي گفت: يكي ديگر از طرح‌هاي موثر در نوسازي بافت‌هاي فرسوده، طرح باز كردن گلوگاه‌هاي محلات بوده است كه در اين طرح 110 كوچه‌اي كه ورودي آن‌ها دو متر يا كمتر بوده است، باز شده و شهرداري‌ها ملزم به شناسايي گلوگاه‌هاي ديگري در محلات شدند تا بدين ترتيب جلوي توسعه محلات گرفته نشود.

وي با اعلام اين مطلب كه چهار هزار هكتار بافت فرسوده در اصفهان وجود دارد كه بايد بازسازي شود، گفت: دولت مصوبه‌اي داشت كه بر اساس آن، وامي 10 ميليون توماني براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده ارائه مي‌شد، اما متاسفانه اخيرا دستور توقف اين وام‌ها كه شش تا هفت درصد سود داشت، گرفته شده و بسياري از شهرها به روند توقف اين مصوبه معترض هستند.

وي گفت: طبق پيگيري‌هاي صورت گرفته از وزارت مسكن، توقف اين وام‌ها براي كمك بيشتر به پرداخت وام مسكن مهر بوده است و وزير مسكن اعلام كرده كه توقف وام‌هاي مربوط به نوسازي بافت‌هاي فرسوده موقت است و ما هم اميدواريم اين وام‌ها ادامه پيدا كند.

حاج‌رسولي‌ها با بيان اين كه نوسازي بافت‌هاي فرسوده در اصفهان شامل دو بخش بافت‌هاي ريزدانه و بافت‌هاي فرسوده مي‌شود، گفت: در بخش خانه‌هاي ريزدانه با كمي مشكل مواجه شديم، چرا كه در خريد اين خانه‌ها، تجميع و سپردن آن‌ها به سرمايه‌گذاران مشكلاتي وجود دارد و نياز به اعتبار قابل توجهي براي سپردن اين پروژه‌ها داريم و بدون كمك دولت مشاركت در اين بخش امكان‌پذير نيست.

نايب رييس شوراي عالي استان‌ها تاكيد كرد: طرح كليد به جاي كليد در بازسازي بافت‌هاي فرسوده در اصفهان پيش‌بيني شده است و طبق برآوردهاي اوليه نياز به هزار ميليارد تومان سرمايه داريم و قطعا اين پروژه در بلندمدت جواب مي‌دهد.

وي همچنين به استفاده از فاينانس در جريان اجراي پروژه‌اي در بافت فرسوده «باغ گلدسته» اصفهان اشاره كرد و گفت: اين پروژه در استفاده از فاينانس كاملا موفق بوده است و اميدواريم تجربه‌هاي بيشتري در زمينه استفاده از فاينانس در بافت‌هاي فرسوده داشته باشيم، اما در حوزه انتشار اوراق مشاركت هنوز وارد عمل نشده‌ايم و در حال بررسي‌هاي بيشتر در اين زمينه هستيم.

حاج‌رسولي‌ها تصريح كرد: ترديد‌هايي از جمله مشكل سيستم بانكي و حقي كه از مردم به گردن شهرداري مي‌ماند، در بحث انتشار اوراق مشاركت مطرح است و در عين حال مهم‌ترين مشكل اين است كه تخمين سود در اين پروژه‌ها مشخص نيست و چنانچه يك پروژه خاص براي اوراق مشاركت مطرح باشد، مشاركت ضريب امنيت بيشتري دارد.

وي گفت: در پروژه‌هايي كه دولت طرف حساب است، مشاركت با اطمينان بيشتري از سوي مردم صورت مي‌گيرد.

اما تهران؛

پايتختي كه از زلزله فرار مي‌كند و دست به دعا برداشته است

اما در تهران، شهري كه نبض حيات سياسي، اجتماعي و اقتصادي كشور در آن مي‌تپد و خدا نكند آن روزي برسد كه در آن زلزله بيايد!

همواره و توسط مسوولان و كارشناسان مختلف اذعان شده كه اگر در تهران زلزله‌اي رخ دهد، علاوه بر بافت قديمي و فرسوده مركز و جنوب آن، در ساير بخش‌ها و شهرستان‌هاي اطراف نيز خسارت‌هاي جبران ناپذيري رخ مي‌دهد، اين در حاليست كه تهران را شهري «كوتوله» خوانده‌اند، به طوري كه تعداد ساختمان‌هاي بلندمرتبه در آن بسيار كم است.

بر اساس آمارهاي رسمي مسوولان شهري، بيش از 70 درصد ساختمان‌هاي تهران فرسوده‌اند و باز هم طبق همين پيش‌بيني‌ها، بيش از 50 درصد افرادي كه زير آوار زلزله احتمالي مي‌مانند، در همان ساعات اوليه جان خود را از دست مي‌دهند، چرا كه امدادگران به دليل بسته شدن شريان‌ها حياتي دير مي‌رسند!

متاسفانه تاكنون در كل كشور و تهران اقدام موثر و جدي براي بازسازي بافت‌هاي فرسوده و قديمي صورت نگرفته و طرح‌هاي مقطعي در حوزه اختصاص اعتبارات و فاينانس نيز يا متوقف و يا با شكست مواجه ‌مي‌شده است. در اين شرايط شهرداري تهران از چند سال گذشته اقداماتي را تقريبا به صورت يك جانبه آغاز كرد، اما در برخي از آن‌ها نظير پروژه نواب شكست خورد و هنوز هم اين تجربه زبان‌زد است.

اما شورا و شهرداري تهران در دوره اخير طرح‌هايي را پيش‌بيني كردند تا با شرايطي متفاوت همراهي مردم را هم با خود داشته باشد، اما تاكنون موفقيت چنداني در اين زمينه نداشتند، ‌به طوري كه اعضاي شورا در يكصد و پنجاه و چهارمين جلسه خود نارضايتي‌شان را از وضعيت اقدامات شهرداري در مورد بافت‌هاي فرسوده اعلام كردند.

بر اساس اين گزارش، شهرداري تهران در ارديبهشت سال 85 كلنگ طرحي با عنوان «نوسازان يك» را در منطقه 15 بر زمين زد.

شهردار تهران آن روز در مقابل مردم معترض ساكن در اين منطقه خود را فرزند آن‌ها خطاب قرار داد و يادآور شد: منزل پدر من هم در اطراف حرم امام رضا (ع) و جزو بافت‌هاي فرسوده بوده و من به مشكلات ساكنان آن آشنا هستم.

قاليباف در آن روز ضمن اشاره به محروميت و ناتواني ساكنان بافت‌هاي فرسوده در خريد مسكن ديگري با همان مبلغ در نقطه ديگر شهر، اظهار كرد: شيوه‌هاي متعددي را به مالكان بافت‌هاي فرسوده ارائه مي‌كنيم كه با انتخاب هر يك از آن‌ها، از محروميت رهايي يابند و قول داد كه قيمت منازل آن‌ها با نظر كارشناس دادگستري شهرداري تعيين شود.

اگر از نارضايتي مردم محله اتابك در منطقه 15 و پيرزن‌ها و پيرمردهايي كه پس از 40 ـ 50 سال زندگي، اين دم آخري، اجاره‌نشين شدند، بگذريم، پس از گذشت بيش از دو سال كه بخش قابل توجهي از املاك منطقه 15 خريداري و تخريب شده، پروژه نوسازان روي هواست و در بلاتكليفي به سر مي‌برد.

بنابر اظهارات شهردار تهران، در حال حاضر در هر هكتار بافت‌هاي فرسوده جنوب تهران به جاي 110 نفر كه - رقم استاندارد است-، بيش از800 نفر زندگي مي‌كنند و كماكان مشكل سرمايه‌گذاري‌ و نداشتن صرفه‌ اقتصادي در محله‌هايي كه املا ك ريزدانه قرار دارند، وجود دارد.

از سوي ديگر شهرداري تهران، براي رفع مشكل بافت‌هاي فرسوده، انتشار اوراق مشاركت براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده را پيگيري كرد، اما اين پروژه هم تا به حال متوقف مانده و وزارت كشور بارها اعلام كرده است كه مدارك شهرداري تهران كامل نيست و بايد توجيه فني و مالي انتشار اوراق مشاركت و نحوه سود مشاركت روشن باشد و به اين ترتيب 400 ميليارد اوراق سال 86 و 700 ميليارد اوراق مشاركت 87 در نوسازي بافت‌هاي فرسوده كماكان محقق نشده است.

تفكر فرسوده براي بافت‌هاي فرسوده، جان مردم را به خطر مي‌اندازد

ورود شهرداري‌ها به عرصه نوسازي بافت‌هاي فرسوده به دليل محدوديت‌هاي مالي آن‌ها بدون كمك و همراهي جدي و موثر دولت امكان پذير نيست و اگر شهرداري تهران كه يكي از شهرداري‌هاي تقريبا مستقل است كه تا حدودي دستش به دهنش مي‌رسد، پس از چند سال به همراهي دولت در اين حوزه اذعان مي‌كند، قطعا شهرداري‌هاي ديگر كشور نيز با مشكلات عديده‌اي در اين حيطه روبرو هستند و بايد هر چه زودتر چاره‌اي انديشيده شود، چرا كه بنابر نظر حسن بيادي ـ نايب رييس شوراي شهر تهران ـ تفكر و مديريت براي حل مشكل بافت‌هاي فرسوده، فرسوده‌تر از خود اين بافت‌هاست و اگر اين طور نبود، اين مشكل تاكنون حداقل در استان‌هاي ديگر كه مثل تهران مشكل ندارند، تا حدود زيادي بايد حل مي‌شد.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه