۲۹ اسفند ۱۴۰۲
به روز شده در: ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۱
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۶۹۲۰۲۰
تعداد نظرات: ۲۲ نظر
تاریخ انتشار: ۱۴:۲۰ - ۱۲-۰۷-۱۳۹۸
کد ۶۹۲۰۲۰
انتشار: ۱۴:۲۰ - ۱۲-۰۷-۱۳۹۸
صِرفِ واکنش گویندۀ اخبار را باید به فالِ نیک گرفت چون زشتی آن لحن در بخش رسمی خبری را انکار نکرده و در مقام دفاع بر نیامده است.


عصر ایران؛ مهرداد خدیر- «من خبر را نمی‌نویسم، من هیچ وقت حرف بی‌ادبی بر زبان نیاورده‌ام، من در برابر خواندن آن خبر اختیاری نداشتم، من خبر را برای اولین بار در دستگاه اتوکیو دیدم، من اختیاری نداشتم، من بی‌ادب نیستم...»

اینها توضیحات محمد رضا حیاتی گویندۀ قدیمی و خجالتی اخبار تلویزیون است دربارۀ خبری که در آغاز اخبار ساعت 14 روز چهارشنبه 10 مهر1398 خواند: «انگلیس، نشسته روی ارّۀ برگزیت، نه راهِ پس دارد نه راهِ پیش».

واکنش‌ها به این خبر که به واقع در تعریف «خبر» هم نمی‌گنجد و بیشتر یک «نظر» با ادبیات لومپنی و دربارۀ مخمصۀ انگلیسی‌ها بر سر خروج از اتحادیۀ اروپاست چنان صریح و تند بود که گویندۀ خبر یا در اصطلاح رایج‌تر، آقای اخبارگو را به توضیح و اعلام بی اختیاری واداشت.

اندر وضعیّتِ رِقّت‌بارِ بی‌اختیاریِ آقای حیاتی!

این یادداشت را به دو سبب می‌نویسم:

نخست به این خاطر که صِرفِ واکنش آقای حیاتی را باید به فالِ نیک گرفت و نشان آن دانست که هنوز به نقطه‌ای نرسیده که مانند بعضی‌ها خوش‌رقصی کند و بی‌اختیاری خود را اعلام می‌دارد و عملا زشتی آن لحن در بخش رسمی خبری را انکار نکرده و در مقام دفاع برنیامده است.(انتقاد به بیان از زبان گوینده است وگرنه چنانچه کارشناسی در برنامۀ زنده بگوید مسؤولیت آن متوجه خود فرد است نه صدا و سیما کما این که وقتی مسعود فراستی از تعبیر خودارضایی ذهنی استفاده کرد به خود او خرده گرفتند نه مجری برنامۀ هفت یا مدیریت تلویزیون).

دوم به این خاطر که این رخداد برای این نویسنده یادآور چند موضوع دیگر است:

1. درست است که آقای حیاتی گفته مسلوب‌الاختیار است و تلویزیون نیز همین را می‌خواهد اما او گویندۀ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است و گفتار و رفتارهای این رسانه به حساب گفتمان فرهنگی حاکم بر جمهوری اسلامی گذاشته می شود.

آیا گفتمان فرهنگی را آدم های رادیکال پرخاشگری که این نوع ادبیات را خوش می‌دارند و در صدا و سیما قدرت و نفوذی دارند ترسیم می کنند یا می‌خواهند به قهقهه‌های آقای رییس جمهور در دیدار با نخست وزیر انگلیس واکنش نشان دهند؟

2. محمد رضا حیاتی این خبر را درست در آستانۀ چهل و پنجمین سالروز تولد عادل فردوسی‌پور خواند. حالا بهتر می‌فهمیم چرا عادل را حذف کرده‌اند و به او خرده می‌گرفتند که چرا گاهی نظرات خود را هم ابراز می‌کند.

چون در واقع گوینده و مجری نمی‌خواهند. می خواهند اما مستقل و صاحب نظر نمی خواهند. عروسک کوکی می‌خواهند که هر چه جلوی آنها گذاشته شد یا روی دستگاه دیدند یا از گوشی شنیدند تکرار کنند و بخوانند و بگویند. تشخص و تفَرّد و هویت مستقل در این رسانه ممنوع است و قدغن انگار!

3. علی مصفا بازیگر مطرح سینمای ایران دو سه بار در مصاحبه‌های خود گفته است: «بازیگری، شغل شرم آوری است!» وقتی از او پرسیده شده چرا؟ پاسخ داده: چون بازیگر ناگزیر است مدام از بدن خود کار بکشد و آنچه را دیگران از او خواسته اند بازی کند و خودش نباشد.

طبیعی است که این قضاوت تندی است و به خیلی های دیگر بر می خورد و به خصوص این پرسش پدید می آید که پس چرا خودش همچنان بازی می کند و پاسخ می دهد: به خاطر پول آن. چون یک ماه بازی در یک فیلم معادل یک سال یا بیشتر کار در زمینه های دیگر است و البته همین هم از دلایل شرم آوری بازیگری است! ضمن این که فراموش نکنیم بازیگر فیلمنامه را دیده و با کارگردان صحبت و توافق کرده و مثل گوینده ناگهان با یک خبر رو به رو نمی شود.

توضیحات یا دفاعیات حیاتی را که خواندم اما احساس کردم که او هم می خواهد بگوید: «گویندگی، شغل شرم آوری است» و اگر نگفته به خاطر این بوده که همکاران نرنجند و البته این قلم چنین باوری ندارد و خود، گویندگی را مثل نویسندگی بسیار دوست می دارد و تجربه کرده است.

4. از دوران کودکی این حدیث در ذهنم نقش بسته که هر روز تکرار می شد: «کُلّکم راع و کلکم مسؤول عن رعیته». این سخن که گویا از آن پیامبر گرامی اسلام است به این معنی است که همه در مقابل هم مسؤولیم و همه شبان هم و مراقب هم هستیم و نمی توانیم شانه از زیر بار مسؤولیت ها خالی کنیم. در تلویزیونی که گویندگان اخبارآن با صلوات بر پیامبر خبرخوانی را شروع می کنند این سخن پیامبر را نباید آویزۀ گوش کنند تا آقای حیاتی پس از 40 سال گویندگی و گذر ازمیان سالی نگوید اختیاری ندارم؟ دوران «مأمورم و معذور» در این مُلک به پایان نمی‌رسد؟

5. یک بار سال 88 در خیابان مجری/ مفسر سیاسی مشهور تلویزیون را دیدم و پرسیدم این روزها که برخی همکاران شما در فحش دهی مسابقه گذاشته اند شما را نمی بینیم و البته اهل این گونه پرخاش ها هم نیستید. پاسخ داد: من خودم را گم و گور کرده ام تا مجبور نباشم خودم نباشم.

این رفتارها در حالی است که صدا وسیما نه تنها خود را رسانه که «رسانۀ ملی» می داند و رییس کنونی آن کارت تاج گل ارسالی برای ختم مرحوم عسگر اولادی را با عبارت « رییس رسانۀ ملی» امضا می کند.

مهم ترین ویژگی رسانه ها اما هویت رسانه ای فعالان آن است. به همین خاطر است که بسیاری از روزنامه نگاران خود را از صدا و سیمایی ها جدا می دانند و گاه به دعوت مشترک مثلا در ضیافت افطار رییس جمهوری اعتراض می کنند. چون نیروهای صدا وسیما در واقع کارمندان یک سازمان تبلیغاتی هستند و هویت مستقلی ندارند و آقای حیاتی به صراحت هر چه تمام تر بر این بی اختیاری تأکید کرده است.

گویندگی، یک هنر است. کاری نکنیم گویندگان احساس شرم کنند و دچار وضعیت رقّت‌آوری شوند. همان حسی که از مشاهدۀ توضیحات آقای حیاتی به آدم دست می‌دهد.

توجیهی که البته اگر باب شود و تعمیم یابد خیلی های دیگر هم می توانند از زیر بار مسؤولیت، شانه خالی کنند و حتی به سعدی علیه‌الرحمه در خلاف‌گویی استناد کنند: اگر خود، روز را گوید شب است این/ بباید گفت آنک ماه و پروین!

* بعد التحریر: کاش نویسندۀ این خبر خاص خود را معرفی کند یا روابط عمومی سازمان این کار را انجام دهد.

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۲۲
در انتظار بررسی: ۲۷۵
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۳۹ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۲
222
279
این تعبیر درست نبود گرچه مقصود را خوب می رساند. اما آقای خدیری! شما در موارد دیگر زشتی های زبانی هم این قدر نگران میشوید؟ آقای روحانی تا همین اواخر چند بار به منتقدین توهین کرد؟‌ اصلا واکنشی داشتید؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۶ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
حرف زشت،زشت است از جانب هرکسی که می خواهد باشد بدون تعصب
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۲ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۲
46
431
ضمن اینکه آقای حیاتی انسان خوبی هستند یاد و خاطره آقای افشار گرامی و روحش شاد، انسان های بزرگ برای پول هر کاری نمی کنند
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۲:۱۸ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
آقاى افشار و بابان فوق العاده بودن و همچين خبرهايى رو نخوندن در دوران كاريشون
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۲۵ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
عصر ایران به یک موضوع مهم توجه نکرده است . اینکه آقای حیاتی مجری نیست بلکه گوینده است . گوینده برخلاف مجری هیچگونه اختیاری بر متن ندارد و نمیتواند آن را تغییر دهد .
علی
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۰۰ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
9
100
بی ادبی بخش لاینفک جامعه ایرانی شده است خصوصاً در بین جوانان ونوجوانان وتلویزیون هم با سیاست جوانگرایی وآتش به اختیار از این موضوع جدا نیست والا نسل محمد رضا حیاتی انسانهای فرهیخته وبا ادب بودند وهنوز هم هستنند حجب وحیا در گفتار ورفتار ایشان به وضوع وجود داردضمناً کسی که سالیان طولانی به امر گویندگی مشغول است را خجالتی نمی گویند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۰۶ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
20
94
یک بار سال 88 در خیابان مجری/ مفسر سیاسی مشهور تلویزیون را دیدم و پرسیدم این روزها که برخی همکاران شما در فحش دهی مسابقه گذاشته اند شما را نمی بینیم و البته اهل این گونه پرخاش ها هم نیستید. پاسخ داد: من خودم را گم و گور کرده ام تا مجبور نباشم خودم نباشم.
درود خدا بر این شخص گمنام
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۰ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
8
101
تیتر اول شما که به آقای حیاتی زدید که رقت بار تره
الف
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۰ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
6
73
یکی از تفاوتهای مجری و گوینده اینه که گوینده نمیتونه دخل و تصرفی در مطلب پیش رو داشته باشه و باید عین متن رو بخونه. گوینده خبر هم از این امر مستثنی نیست.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۱ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
کاش نویسنده تحلیل به این موضوع توجه داشتند.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۰۱ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
بالاخره کاریه که کرده.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۹ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
25
25
بالاخره زندگی خرج داره ،
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۰ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
40
90
متاسفانه عصر ایران فقط انتقاد می کند ولی اگر خودتان بجای حیاتی باشید روزی هزاران بار سوتی می دهید و آبروی پارسیان را خواهید برد. کاش از گوشت کیلویی 120000 می گفتید و دولتی که سنگش را به سینه می زدید
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۰۰ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
7
19
علی جان نظر داده اند کسی که سالیان طولانی به امر گویندگی مشغول است را خجالتی نمی گویند. با کمال ادب نظرتان نظر درستی نیست. اتفاقا آقای حیاتی بسیار خجالتی است. خودش هم به این موضوع اذعان دارد. این گونه افراد وقتی در موقعیت هایی قرار می گیرند که خودشان می خواهند ابراز وجود کنند دچار خجالت می شوتد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۱۷ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
29
68
برای من جالبه تو صفحه اول سایت شما خبر نشستن روی اره دو بار با مزامین مختلف تیتر شده ولی خبرهای بسیار مهمتری هم توی همین صفحه است که خیلی ساده و بدون آب و تاب از آن گذر کردید . مثل اینکه یه تیتر بد برای انگلیس خیلی شما را می سوزونه
پاسخ ها
یک بازنشسته
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۴۷ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
اینطور که پیداست حتما شما هم نویسنده همان خبر هستید
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۳۳ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
مجید جان
دلبندم
مزامین نه مضامین
دهه شصتی
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
6
22
ادبیات این متن برای ما دهه شصتیا که نسبت به آقای حیاتی مثل آقای خدیر حس خوبی داریم واقعا سنگینه کاش به شخص آقای حیاتی اینقدر حمله نمیشد .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۲ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
8
22
در عین حال که جمله دور از شانی بود اما عصرایران غلو می کند و حیاتی هم اختیار دار نبوده ..
ناشناس
Canada
۱۳:۳۷ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
4
0
یکی لطفا بگه چه خبری رو حیاتی گفته؟
عصر ایران اخبار ساعت 14 را با این جمله شروع کرد: « انگلیس، نشسته روی ارۀ برگزیت. راه پس و پیش هر دو دشوار»
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۱۳ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
5
18
حياتي بازنشسته است چرا مجددا به سر كار برگشته است
وبگردی