عصرايران - هر چند اين روزها ، کام ملت ايران ، تلخ از حوادثي است که اخیراً روی داده و سرانجام هم به کشته شدن چند نفر منجر شد ، اما از دل تجمعات و راهپيمايي هاي طرفين در حمايت از نامزد مورد علاقه خود ، يک پديده جديد در فضاي سياسي کشور به وجود آمده که البته در ساير کشورهاي جهان و دموکراسي ها ، امري آشناست.
روز دوشنبه ، حاميان ميرحسين موسوي ، در اعتراض به نتايج انتخابات ، يک راهپيمايي خودجوش را از شرق تهران (فردوسي به سمت امام حسين"ع") تا غرب تهران (میدان آزادي) شکل دادند.
آنها در طول راهپيمايي خود ، رفتاري آرام و مسالمت آميز داشتند و هر چند با سر دادن شعارهايي خواستار صيانت از آرايشان بودند ، اما ، در بخش اعظم راهپيمايي خود ، شعار"سکوت" سر دادند تا به نوعي تداعي گر فضاي آرامش و جدا کردن حساب خود از اغتشاشگراني باشند که در روز هاي گذشته به اموال عمومي آسيب زده اند.
درست يک روز بعد ، حاميان محمود احمدي نژاد ، در حمايت از نتيجه انتخابات ، تجمعي را در ميدان ولي عصر(عج) تهران و بخشي از مسيرهاي اطراف ترتيب دادند و باسر دادن شعارهايي از احمدي نژاد حمايت کردند.
اينان نيز ، در طول تجمع خود ، رفتاري مسالمت آميز داشتند و صرفاً به سر دادن شعارهاي خود بسنده کردند.
در واقع ، آنچه در اين دو راهپيمايي و تجمع رخ داد ، قدرت نمايي دو طرف بود که هر کدام مي کوشيد با گردهم آوردن افراد بيشتري ، توان مردمي خود را به رخ ديگري بکشد و بدين ترتيب حقانيت ادعاي خود درباره نتيجه انتخابات را ثابت کند.
به بيان ديگر ، اين دو رويداد ، نشانه اي از آن است که در جامعه امروزين ما ، اين باور نهادينه شده که«قدرت با مردم است» و هرکس همراهي مردمي بيشتري داشته باشد ، برنده است و نه الزاماً طرفي که ابزارهاي ديگر قدرت سنتي را دارد.
اگر در تعريف قديمي قدرت ، حضور جمعيت براي "قدرت يابي" و "انجام اقدامات بعدي" مانند حمله به يک هدف بود ، امروز ، اصل حضور جمعيت ، خود ، "هدف" و "قدرت" است و نيازي به اقدامات بعدي نيست زيرا همين که طرفي بتواند تعداد بيشتري از مردم را با خود همراه کند ، خود به خود قدرتمند و برنده است.
فايده بزرگ اين قدرت نمايي هاي مدني اين است که برخلاف مسائل ناپيدايي مانند آراي درون صندوق ها ، همه چيز عيان است و هيچ چيز ، قابل پنهان کردن نيست چه آن که اين تجمعات اساساً براي نماياندن است و نه براي کتمان کردن.
در واقع شايد بتوان با اغماض ، انتخابات را دموکراسي پنهان ناميد که تا شمارش آرا ، کسي از نتيجه آن مطلع نيست ولي تجمعات مسالمت آميز مدني را دموکراسي آشکار ناميد که هر لحظه وزن آن ، قابل اندازه گيري است.
اين نکته اي است که احمدي نژاد روز يکشنبه در کنفرانس خبري اخيرش نيز بدان پرداخت و با اشاره به حرف و حديث هاي انتخاباتي و تجمع حاميانش در ميدان ولي عصر(عج) خطاب به خبرنگاران خارجي گفت برويد يک ساعت بعد «مردم» را آنجا ببينيد ؛ همچنين ميرحسين موسوي نيز اشاره مشابهي در اين موضوع به راهپيمايي حاميانش در روز دوشنبه داشت.
البته ، از آنجا که چنين تجربه اي در ادبيات سياسي امروز ايران ، نوپاست ، هنوز نارسايي هاي زيادي در قواعد اين بخش از بازي وجود دارد ؛ از جمله اين که مکان هاي مشخصي براي اين تجمعات وجود ندارد تا مشکلاتي مانند ترافيک و ايجاد مزاحمت براي ساکنين و کسبه به حداقل برسد. همچنين ، فارغ از امکانات اختصاصي هر طرف ، هنوز قاعده الزام آوري براي برخورداري مساوي طرفين از امکانات عمومي مانند رسانه ملي و وسايل حمل و نقل عمومي وجود ندارد.
بايد گفت اگر چنين رفتارهاي مدني و مسالمت آميزي در ادبيات سياسي ايران نهادينه شود ، اساساً جلوي بسياري از تخلفات سياسي مرتبط با دموکراسي گرفته مي شود چه آنکه متخلفان ، حتي اگر بتوانند در پشت پرده کارهاي انجام دهند ، در مواجهه با دموکراسي آشکار ، حرفي براي گفتن نخواهند داشت.
فايده مهم ديگر نهادينه شدن چنين فرهنگي ، اين است که مخالفان سياسي در مواقع حساس ، نياز به رفتارهاي خشونت آميز براي اثبات قدرت خود يا منکوب کردن رقيب نخواهند داشت بلکه با تجمعات قانوني و آرام ، حرف خود را مي زنند و ميزان قدرت عمومي شان را در معرض ديد ناظران قرار مي دهند.
اکنون نيز با برگزاري دو تجمع اخير طرفين وزن مردمي را به نمايش گذاشته اند و مردم نيز به چشم خود همه چيز را مي بينند و قضاوت مي کنند ولي گذشته از اينها ، آنچه باید مورد توجه باشد این است که در شرایط کنونی ، روندها باید در بستری آرام ، مدنی ، قانونی و مسالمت آمیز طی شود چه آن که نباید فراموش کرد همه طرف ها ، قبل از این که طرفدار این و آن باشند ، "ایرانی" هستند و شایسته ایرانی نیست که با هموطن اش گلاویز شود ، بر او رگ گردن متورم کند و زور بازو به رخ هم میهن اش کشد.
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر