اعتمادملی: مانوئل زلايا، رئيسجمهور بركنار شده هندوراس با پشتوانه حمايت گسترده افكار عمومي وعده داد به كشورش بازخواهد گشت. در همين حال هواداران خشمگين رئيسجمهور بركنار شده با پليس ضد شورش در نزديكي كاخ رياستجمهوري در شهر تگوسيگالپا، پايتخت هندوراس درگير شدند.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، زلايا به نشست رهبران منطقهاي در ماناگوآ،پايتخت نيكاراگوئه گفت كه قصد دارد به واشنگتن سفر كند و پس از آن به نيويورك برود تا در مجمع عمومي سازمان ملل متحد سخنراني كند. اين در حالي است كه باراك اوباما، رئيسجمهور ايالاتمتحده، كودتا در هندوراس را غيرقانوني توصيف كردهاست.
زلايا ادامه داد:«من پنجشنبه به تگوسيگالپا بازخواهم گشت.» بازگشت زلايا به هندوراس ميتواند مرحله نهايي جنگ قدرت ميان زلايا و روبرتو ميچلتي، رئيسجمهور جديد هندوراس باشد كه اخيرا از سوي كنگره به اين سمت انتخاب شده است.
زلايا همچنين پيشنهاد خوزه ميگوئل اينسولزا، رئيس سازمان دولتهاي آمريكايي را در مورد همراهي با او در بازگشت به زلايا پذيرفت. اين در حالي است كه رهبران ديگر كشورهاي دوست هندوراس هم پيشنهادمشابهي به زلايا ارائه كردهاند. در همين حال روبرتو ميچلتي، رئيسجمهور موقت هندوراس هشدار داد كه تنها راه براي بازگشت زلايا به قدرت حمله نظامي خارجيان است.
ميچلتي كه اواخر روز سهشنبه با خبرگزاري آسوشيتدپرس گفتوگو ميكرد، تاكيد كرد: «هيچكس نميتواند مرا وادار به استعفا كند.»
رئيسجمهور موقت هندوراس در بخش ديگري از اين گفتوگو اعلام كرد كه زلايا در صورت بازگشت به هندوراس دستگير خواهد شد. اين در حالي است كه مانوئل زلايا قصد دارد به همراه روساي جمهور آرژانتين، اكوادور، رئيس سازمان دولتهاي آمريكايي و رئيس مجمع عمومي سازمان ملل متحد به كشورش بازگردد.
با اين حال ميچلتي در گفتوگوي خود با آسوشيتدپرس گفت كه زلايا حتي اگر با رهبران كشورها و سازمانهاي مختلف به كشورش بازگردد دستگير خواهد شد.
ميچلتي ادامه داد زلايا اكنون متهم به نقض قانون اساسي و ديگر قوانين است. از سوي ديگر هوگو چاوز، رئيسجمهور ونزوئلا از زلايا خواست تا با باراك اوباما، رئيسجمهور ايالاتمتحده ديدار كند.
هوگو چاوز تاكيد كرد كه جلب توجه رئيسجمهور ايالاتمتحده به اين مساله ميتواند ضربهاي سنگين به كساني وارد كند كه زلايا را سرنگون كردند. در همين حال در تگوسيگالپا، صدها نفر از هواداران خشمگين زلايا با زيرپا گذاشتن حكومت نظامي در نزديكي كاخ رياستجمهوري سنگرهاي موقت بنا كردند. آنها با پرتاب سنگ و كوكتل مولوتوف و استفاده از لوله و ميلههاي فلزي با پليس ضد شورش درگير شدند.
به گفته عكاس خبرگزاري فرانسه نيروهاي امنيتي، تظاهر كنندگان را با گاز اشكآور و شليك گلوله سركوب كردند. اين خشونتها كه جديترين ناآراميها پس از سالها در يك كشور آمريكاي مركزي به شمار ميرود به مجروح شدن چند نفر از تظاهركنندگان همچنين شماري از نيروهاي امنيتي منجر شدهاست.
همزمان باراك اوباما، رئيسجمهور ايالاتمتحده در مورد تحولات اخير هندوراس گفت كه باور دارد زلايا «رئيسجمهور هندوراس باقي ماندهاست.» سخنان اوباما، يك روز پس از آن عنوان ميشود كه نيروهاي ارتش هندوراس، زلايا، رئيسجمهور هندوراس را از تختش و در حالي كه لباس خواب پوشيده بود بيرون كشيده و با اسلحه به سوي او نشانه رفتند سپس او را با هواپيمايي به تبعيد در كاستاريكا فرستادند.
رهبر ايالاتمتحده گفت كه كودتا غير قانوني بوده و خواستار همكاري بينالمللي براي حل مسالمتآميز بحران كنوني شد. اين در حالي است كه وزارتخارجه ايالاتمتحده هم به شهروندان آمريكايي در مورد سفر به هندوراس هشدار داد و اعلام كرد كه كودتا به وضعيت سياسي و امنيتي بيثباتي منجر شدهاست.
همچنين به آمريكاييهايي كه در هندوراس به سر ميبرند، توصيه شده است تا در خانهها و هتلهاي خود بمانند مگر اينكه سفر براي آنها در حكم مرگ و زندگي باشد يا برنامه سفر آنان براي خروج از هندوراس از پيش تعيين شدهباشد.
تنها ساعاتي پس از آنكه زلايا از سمت خود كنار گذاشته شد، ميچلتي، رئيس كنگره به عنوان رئيسجمهور موقت هندوراس سوگند ياد كرد. او تا ماه ژانويه و تا پايان دوره قانوني مانوئل زلايا در اين سمت باقي خواهد ماند.
ميچلتي در يكي از اولين اقدامات خود 48 ساعت حكومت نظامي اعمال كرد. او تاكيد ميكند كه براساس روندي قانوني به سمت رياستجمهوري هندوراس رسيدهاست.
او همچنين شروع به اعلام اسامي اعضاي كابينهاش كردهاست. اما زلايا تاكيد ميكند كه او رهبر قانوني هندوراس باقي مانده و مورد علاقه جوانان و تظاهر كنندگان است. اين در شرايطي است كه صداي شليك گلوله در آخرين ساعات روز يكشنبه در شهر تگوسيگالپا به گوش ميرسيد.
جوزف كه ميلهاي فلزي در دست داشت و رئيسجمهور را با لقبش صدا ميكرد، گفت: «رئيسجمهور مل تنها يك نفر است.» آميلكار اومانزو كه يك كتاب حقوق بشري را در دست دارد، ميگويد: «اين يك كودتا بود، مل زلايا استعفا ندادهاست.»
او اضافه كرد: «گروههاي سياسي و اقتصادي براي سرنگوني رئيسجمهور قانوني بايكديگر متحد شده بودند.»
سرنگوني زلايا پس از آن رخ داد كه ارتش و نهادهاي قانوني تصميم زلايا براي برگزاري رفراندوم قانون اساسي را به چالش كشيدند.
در هندوراس رئيسجمهور فقط براي يك دوره چهارساله ميتواند در اين سمت باقي بماند. رفراندوم قانون اساسي براي تغيير اين قانون و اجازه به رئيسجمهور براي شركت در دور دوم رياستجمهوري قرار بود روز يكشنبه در هندوراس برگزار شود اما ساعاتي پيش از برگزاري اين همهپرسي مانوئل زلايا، رئيسجمهور هندوراس دستگير و به تبعيد در كاستاريكا فرستاده شد.
انتخابات رياستجمهوري در هندوراس قرار است در ماه نوامبر برگزار شود. اما دادگاه عالي هندوراس اين رفراندوم را غيرقانوني توصيف كرده و ارتش هم با آن مخالفت ميكرد. اين در حالي است كه رهبران چپگراي آمريكاي لاتين مانند رهبران مكزيك و شيلي كه روز دوشنبه در ماناگوآ پايتخت نيكاراگوئه تشكيل جلسه داده بودند، اعلام كردند كه سفراي خود را در اعتراض به بركناري زلايا از هندوراس فراخواندهاند.
گروه ريو، سازماني كه شامل 22 كشور آمريكاي لاتين ميشود ضمن محكوم كردن كودتا خواستار بازگشت فوري و بدون قيد و شرط زلايا به سمت پيشينش شد. روسيه و كانادا هم به جمع كشورهايي پيوستند كه نسبت به كودتا و بركناري زلايا واكنش نشان داده و اين اقدام را محكوم كردند. از سوي ديگر كميسيون اروپايي خواستار برگزاري نشستي فوري با حضور سفراي كشورهاي آمريكاي مركزي شد تا آينده تجارت با اين كشورها را مورد بررسي قرار دهد. سازمان ملل متحد هم روز دوشنبه جلسهاي اضطراري برگزار كرد.
با اين همه ميچلتي محكوميتهاي گسترده بينالمللي را در مورد رياستجمهوري خود رد كرد. او تاكيد كرد كه نه به وسيله يك كودتا كه بر اساس قوانين جاري در كشور هندوراس به سمت رياستجمهوري رسيدهاست. ميچلتي، رئيسجمهور موقت هندوراس همچنين به چاوز هشدار داد كه در صورت دخالت «اين جنتلمن» كشورش آماده جنگ است.