مقایسه شکست بین ایران خودرو و جنرال موتورز

نمی دانم وقتی خودروساز بزرگی چون جنرال موتورز آمریکا اعلام ورشکستگی کرد و آمریکایی های بسیاری تعطیلی نماد برتری صنعتی خود را با گریه همراهی کردند ، سیاستگذاران صنعت خودرو یا بهتر بگوییم دولت و مجلس به چه فکر بودند.

از تابستان گذشته که نشانه های نخست بحران جهانی آشکارا بروز کرد تا کنون شاید ما ایرانی ها بدبختی خودروسازان جهان را به چشم خویش دیدیم ولیکن به این فکر نبودیم که این شادی ما از چه قرار است.اکنون بزرگترین خودروساز خاورمیانه به گل نشسته است و اگر قانون تجارت داخلی را هم ملاک قرار دهیم تردید ندارم که ایران خودرو ورشکسته است و شاید تاخیر در اعلام تاریخ ورشکستگی ما را امیدوار نگه داشته است.چرا؟ایران خودرو به نظرم نتیجه بدفهمی ما از الزامات قدرت صنعتی این روزهای جهان است. چه این که اندام ها بزرگتر شد و بزرگی فیزیکی ایران خودرو چنان مهم شد که غافل شدیم جهان امروز به بزرگی فیزیکی، نمره قبولی و عظمت نمی دهد که ملاک ها عوض شده و بهره وری بالا و بازدهی اقتصادی مطلوب و کیفیت خدمات و محصولات ضامن ماندن در میدان رقابت است.

به روزگاری که ایران خودرو در بازارهای داخلی با چالش خروج پیکان مواجه شده بود و این ارابه چهل ساله از تولید بازایستاد و جایش را به پراید داد تا سایپای ضررده، سود ده شود، ناگهان توهم سرمایه گذاری فرامنطقه ای با اتکا به منابع داخلی به فکرها خطور کرد که آری جهانی شده ایم! کدام جهانی شدن که غول های خودروسازی جهان از رقابت در آن به تنگنای فروش افتاده اند؟ نقدها در باب فروش یارانه ای محصولات ایران خودرو در دیگر کشورها نادیده گرفته شد و منتقدان را به حاشیه کشاندند که خلاف می گویید تا این که بازارها فروریخت و بدهی ها سربرآورد و کوتاه این که بحران عمیق ایران خودرو را در برگرفت و فراموش کرده بودیم که ایران خودرو به پیکان زنده بود و بازار انحصاری راز بقا شده بود.

البته قصد انکار توفیق های نسبی این خودروساز ملی را ندارم ولیکن اختلاف اینجاست که خطا از کجا ناشی می شود.در سخن مدیر عامل این شرکت بنگرید که سیاست های گذشته را می خواهد کنار بگذارد.جواد نجم الدین خبر از توقف سرمایه گذاری های جدید ، كاهش تنوع تولیدات و تعطیلی سایت‌های ضررده داخلی و خارجی ایران خودرو داده است.این مسئله نشان می دهد که وقتی شرکت خودروسازی بدون آینده نگری و برخورد واقع بینانه با شرایط داخلی و بین المللی به گروه صنعتی ایران خودرو تبدیل شد ، رمز موفقیت که نه ! رمز بقای این گروه در گسترش فعالیت ها ، سرمایه گذاری های داخلی و فرامنطقه ای در کشورهای خاص ، تنوع تولید و ... قلمداد شد بی آن که اندیشه شود فردا چه خواهد شد.شاهد این ادعا زمانی بود که در واپسین روزهای سال گذشته از منوچهر منطقی مدیر عامل سابق پرسیدم چرا بحران جهانی را نادیده گرفته بودید و خرید بیش از اندازه کردید حال آن که قیمت ها باید نصف شود .

او گفت ما یک ساله خرید کردیم و اکنون که قیمت ها نصف شده است توان پایین آوردن قیمت محصولاتمان را نداریم.ورشکستگی ایران خودرو به نظرم محصول نگاه حمایت آمیز در فضای انحصاری است و یکی از دردسرهای همیشگی شورای پول و اعتبار در طول 10 سال اخیر اعطای وام به این گروه بودجه خوار است اما غرض این است که تا چه زمان می توان این غول صنعتی را با تزریق صرف نقدینگی به جای نواندیشی و واقع نگری در بنگاه داری صنعتی و ضرورت مدیریت کارآمد سرپا نگه داشت. نباید از اعلام ورشکستگی ترسید که این رسم جهانی تجارت است.آن چه این روزها در پس بحران ایران خودرو دیده می شود پاسخگو بودن هیچ کس است!

حال آن که در ماجرای جنرال موتورز ماه ها همه از چرایی و چگونگی این ماتم سخن گفتند و حتی رییس جمهور این کشور را به واکنش واداشتند و وقتی خبر مرگش را اعلام کردند ، خبرگان و آگاهان نیک دانستند تولد دیگری در راه است.نشان به همان نشان که از ورای ویرانه ای چون جنرال موتورز صنعتی نوپا و نوین در حال تولد است.اما ما ایرانی ها باور به شکست ایران خودرو را از خویش دور کرده ایم.